Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 113

ErfiWibúð, sjálfsábúð og loiguábúð.
113
ur, annaðkvort skemma, fjárhús eða hesthús. I Eyjafjarð-
arsýslu og pingeyjarsýslu fylgja jörðum optast fieiri hús.
En þar vantar þó töluvert á, að jörðinni fylgi öll nauð-
synleg hús, hvað þá heldur þegar ekkert fjárhús fylgir
jörðinni, ekkert hesthús eða geymsluhús. Sums staðar
fylgir ekkert fjós. þrntta kemur fyrir í Eyjafjarðar-
sýslu, þungeyjarsýslu og Norður-Múlasýslu, og stafar
það venjulega af því, að kýr hafa verið undir palli í
haðstofum eða í öðrum enda hennar, og þegar bóndinn á
jörðinni gjörði sjerstakt fjós, þá var það hans eign.
En hvernig hafa svo jarðarhúsin verið ? . þ>orkell
prestur Bjarnason hefir lýst húsum frá æskuárum sínum ).
Hefur lýsing lians að nokkru leyti mætt mótmælum hjá
umboðsmanni Olafi Sigurðssyni í Asi.á) J>egar vel er að
gáð, ber þeim þó ekki mikið á milli. Fyrir liðugum 20 árum
hefi jeg komið í baðstofu, eins og þær aumustu, sem þ>or-
kell prestur lýsir. |>akið var allt rept, þar var torf-
gólf, engar þiljur, nema ein eðatvær fjalir ofan við rúmin,
og örlítill gluggi á torfstafni með, að mig minnir, 4 rúð-
um. þ>etta var á Bessastöðum í Sæmundarhlíð, sem eru
að fornu mati 40 hundruð. Bóndinn þar var gamall og
var ekki talinn mjög fátækur. Fyrir lijer um bil 30 árum
kom jeg að þ>verá í Skagafirði. sem er 44 hundruð að
fornu mati; þar var tvibýli, og kom jeg í aðra bað-
stofuna, sem var bekkbaðstofa. þ>ar var eigi aðeins einn
biti yfir baðstofuna, heldur biti við hverja sperru, að mig
minnir 5 eða 6. Undir hvern bita var hjer um bil 1V2
alin, og furðaði jeg mig á, hversu konan á bænum var
liðug, að ganga um og beygja sig undir hvern bita.
1) Tímarit Bókmeftntafjelagsins. 1892. XIII. bls. 171—179.
2) Sama rit. 1894. XV. bls. 200—206.
Lögfræðingur. III. 1899.
8