Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 121

Erfilaábúð, sjálfsábúð og loiguábúð.
lál
vitnisburðir eru nærri samhljóða af öllu landinu, þá er það
í augum uppi, að þetta getur ekki verið úttektarmönnun-
um sjálfum að kenna. Hjer hlýtur einhverju öðru að vera
um að kenna. En hvað er það ?
pað er vandi að leysa úr þessari spurningu. En
aðalorsökin virðist vera sú, að húsagjörðir leiguliða
á jörðum eru að lögum hjer um bil rjettlausar,
og skulum vjer nú fara um þetta nokkrum orðum.
Eins og áður er getið, er gjört ráð fyrir því í ábúð-
arlögunum, að engar breytingar verði á jarðarhúsum. þ>ó
að jörðum fylgi ekki nema nokkur hluti nauðsynlegra húsa,
á ekki að fjölga þeim, og þó að húsin sjeu óhæfileg, þá á
ekki að breyta þeim. Ef leiguliði því byggir liús á leigu-
jörð sinni, eða bætir þau, þá gjörir hann það, sem að
lögum er rangt eða að minnsta kosti óþarft. Ef ieiguliði
getur ekki unað við baðstofu 3 áina breiða með árepti,
en setur á liana timbursúð og gjörir hana G álna breiða,
þá átti hann ekki að lögum að gjöra slíkt; hann gotur
skiiað gömlu baðstofunni, því að hún átti að vera á jörð-
inni. Hann getur eigi fengið neitt endurgjald fyrir húsa-
gjörð sína. [>annig hafa landsdrottnar fengið þær bað-
stofur, sem nú eru á jörðum. En svo fylgir biti skamm-
rifi. Leiguliði hefur látið af hendi miklu stærra og betra
hús, en nú á það að vera í fullgildu ástandi, og ef finnast
gallar á því, þá á aö gjöra álag á það, sem getur jafnvel
orðið hærra, en verð kofans, sem hann tók við, var upp-
runalega. Dæmi til þessa þekki jeg vel, og get jeg eigi
sjeð betur, en að úttektarmenn verði að lögum að meta
svo.
Eptir þessu er ástandið svo, að þegar leiguliði gjör-
ir nauðsynlega húsabót, þá fær hann alls ekkert