Lögfræðingur - 01.01.1899, Qupperneq 125

ErWaábúð. sjálfsábúð og leiguábúð.
125
góðum liúsum, lionum bindur fyrning húsanna þyngri og
þyngri skuldabagga á herðar, eptir því sem árin líða, og
sá baggi getur, ef til vill, gert liann fjelausan og'gjaldþrota
að lokum. J>ar sem ábúðarlögin leggja fyrning húsa á
leiguliðana, þá er það bœði mikil liætta fyrir jarðareig-
endur, og auk þess mikil ábyrgð fyrir leiguliða.
Ennfremur er það hagfræðislega rangt, að leiguliði,
sem, ef til vill, hefur að eins ábúðarrjett frá ári til árs,
skuli eiga að byg'gja upp jarðarhúsin. J>essi hús eru ann-
ara manna eign, og leiguliði veit eigi, hvort hann eðahans
njóta þeirra. Afleiðingin hlytur því að verða sú, að leigu-
liði byggir húsin á sem kostnaðarminnstan hátt, úr ódýru
og óvönduðu timbri, o. sv. frv. En þetta er að mörgu
leyti skaðlegt. Loks ber þess að geta, að leiguliðar hljóta
að jafnaði að vera fátækari, en jarðareigendur, þeir geta
eigi lagt út mikinn kostað í einu. En afleiðingin værður
sú, að menn byggja mörg mohlarhús. Meðan vinnukrapt-
urinn er ódýr, getur þetta, ef til vill, orðið kostnaðar-
minna. En þegar vinnukrapturinn verður dýrari, þá er
óvíst, nema mörgu moldarhúsin verði eins dýr og þótt
byggt væri undir einu þaki.1)
1) J>að getur vcl verið, að ýmsir taki orð mín seni meðmæli
með timburhúsum í sveit, en það er eigi tilcctlun mín.
Moldarhús lijer á landi eru vanalega ekki góð, en slíkfc er
eðlilegt, þar sem bygging þeirra hefur aldrei verið vísinda-
lega rannsökuð, engar reglur eru til um þetta efni o. sv. frv.
jþótfc vjer, eftil vill, getum eigi farið beinlínis eptir reynslu
í útlöndum, þá má þó geta þess, að í Suður-Frakklandi cru
sumstaðar lieil þorp með moldarhúsum, skrautlegum á að
sjá, sem geta staðið á 3. liundrað ára. I Jjjskalandi eru
niargar sfcórbyggingar með liinum svo kölluðu trjesement-
þökum, sem eru grasi vaxin torfþök mcð cins konar pappa