Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 126

Páll Briem.
120
Hvar sem vjer jiví stingum fingri niður í ákvæði á-
búðarlaganna um liús á jörðum, þá eru lögin óheppileg,
enda eru landbúnaðarlög vor alveg eins dæmi í lieimin-
um að þessu leyti.
Nú á tímum eru ekki í nokkru landi í heimi ákvæði
um hús á leigujörðum, eins og í vorum íslensku land-
búnaðarlögum, og þau hafa heldur eigi verið svo í nokkru
landi, og það jafnvel eigi hjer á íslandi.
Fyrir því er nauðsynlegt áð athuga, hvernig lögin
hafi verið hjer á landi að fornu, og hvernig breytingin
hefur orðið á þeim, og hvernig þau lög, sem nú gilda, eru
komin undir.
Skulum vjer þá fyrst athuga tímann, áður en landið
kom undir konung. f>á fylgdu öll nauðsynleg húsjörð-
unum, þegar þær gengu kaupum og sölum, og einnig
þegar þær voru leigðar. Jeg hef eigi rúm til þess, að
færa nákvæmlega sannanir fyrir þessu. Jeg mun gjöra
]iað í ritgjörð um hundraðatal og mat jarða, sem á að
koma í Lögfræðingi að ári.
Hjer verður að eins farið lauslega yfir þetta.
í fornlögum vorum Grágás segir svo, að leiguliði
skuli hafa hús, sem hann þarf. Leiguliði átti að ábyrgj-
ast. húsin við handvömmum sínum og balda uppi húsum,
en landsdrottinn átti að leggja til allan við í húsin.
Ný hús, er leiguliði gjörði á leigulandi síuu, voru
talin algjörlega óþörf, og var leiguliði skyldur að rífa þau
fvrir fardaga.
Leiguliði átti að fara svo með eld eða iáta fara, sem
undir. Sjá Edvard Kolderup, Haandbog i Husbygnings
kunst. Kristiania. 1891. bls. (II—64 og 214—218.