Lögfræðingur - 01.01.1899, Page 158

158
PáU Briem.
fyrir jarðabætur, en endurgjald þetta átti að eins að vera
helmingur þess, er jörðin hefði rífkað í verði fyrir jarða-
bæturnar eptir mati óvilhallra manna.1)
Stjórnin var því algjörlega samþykk, að leiguliði
ætti að fá endurgjald fyrir jarðabætur sínar, og þegar hún
lagði landbúnaðarlögin fyrir alþingi 1879, þá var þar
kveðið svo að orði, að leiguliði skyldi fá endurgjald fyrir
það, er jörðin hefði rífkað í verði fyrir jarðabæturnar
eptir mati úttektarmanna, en þó þannig að arður sá, sem
ætla mætti að leiguliðinn hefði sjálfur haft af jarðabótun-
um, skyldi dreginn frá til lækkunar endurgjaldsins.2)
í efri deild alþingis var þetta samþykkt og bætt við,
aðjörðin skyldivera »að veði fyrir endurgjaldinu, og gangi
það fyrir öllum öðrum veðskuldum, sem á henni liggja».3)
En þegar málið kom fyrir neðri deildina 1881, þá vildi
nefndin í málinu hafa ákvæðin, eins og þau eru nú í á-
búðarlögunum.4)
Eptir því, sem áður hefur verið tekið fram, þá verð-
ur að álíta, að nefndin í neðri deild 1881 hafi unnið land-
búnaðinum mikið tjón með breytingu sinni, því að það
liggur í augum uppi, að ákvæðin í frumvarpi stjórnarinn-
ar eru miklu einfaldari og óbrotnari. f au eru að miklu
leyti samkvæm þeim meginreglum, sem hjer hafa verið
teknar fram.
Ákvæðin í frumvarpi stjórnarinnar eru að eins var-
hugaveið, af því að þau leggja til grundvallar mat, sem
aldrei verður nema af handahófi.
1) Frumvarp til landbúnaðarlaga .1877. bls. 23 og 64—65.
2) Alþ. tíð. 1879. I. bls. 40 og 64.
3) S. st. 1879. I. bls. 326.
4) Alþ.tíð. 1881. I. bls. 309.