Lögfræðingur - 01.01.1899, Side 170

170
Páll Briem.
gildi er annaðhvort ein kýr eða G ær, ársleiga eptir hvert
kúgildi er 20 pd. smjörs. Leigan er 10—13 af hundraði
í kýrkúgildum, en 14—22 af hundraði í ærkúgildum, ef
miðað er við verð þeirra og smjörsins í verðlagsskránum
síðastliðið ár. J>etta er að jafnaði talin okurleiga. Á hinn
bóginn eru landskuldir jarða svo lágar, að, ef miðað er við
verð jarða að frádregnum kúgildum, þá eru landskuldir
opt eigi meira en 2—3 af hundraði jarðarverðsins. Leigan
og landskuldin jafnar því hvort annað, en kúgildaleigan
er villandi, og þessvegna væri miklu eðlilegra að brej'ta
þessu, þannig að kúgildaleigan væri færð niður, en land-
skuldin upp.1)
Ábúðartími. í ábúðarlögunum 12. jan. 1884,
2. gr, er svo ákveðið, að í byggingarbrjefi skuli skýrt tek-
ið fram, hversu langur ábúðartími sje; en sje það eigi
gjört, skuli svo álíta, sem jörð sje byggð æfilangt, nema
1) Að fornu voru afgjöld jarða miklu hærri hjer á landi, en
nú 4 dögum. Jeg skal að eins nefna eitt dæmi. i'lugumýri
í Skagafirði er með hjáleigum og Plugumýrarhvammi talin
hundrað hundruð (120 hdr.) að fornu mati (sjá: Jarðatal
Johnsens. bls. 266). Eptir Grágás mátti afgjaldið vera 10 af
hundraöi eða 12 hundruð, og kemur þetta lieim við sögu
Laurentíusar Hólabiskups. Eiríkur Sveinbjarnarson tók
Elugumýri á leigu hjá Lárentíusi biskupi um 4 ár í'yrir 12
hndr. árlega „lúkandi sumt í húsabótum“. Kúgildi voru þá
engin með Flugumýri, en jörðinni fylgdu iill nauðsynleg hús,
og hefur Eiríkur borgað afgjaldið að nokkru leyti með þvi,
að byggja liús á jörðinni ( sjá Biskupa sögur. I. bls. 855).
A 18. öld var landskuld á Flugurnýri með hjáleigum og
Flugumýrarhvammi 4 hundr. 90 álnir, þá voru kúgildin
15 (Jarðatal Johnsens. bls. 266), en húsin, er jörðiuni fylgdu,
hafa þá að öllum líkindum verið orðiu miklu færri og, eí' til
vill, miklu verri.