Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 62
62
Páll Briem.
samkvæmt sjerstökum lögum, eins og konungsbrjeíi 1817,
og breyti því ekki dagsverksskyldu manna.
Fyrir því verður að miða við tíundarskyldu manna,
eins og hún var lögum samkvæmt 1817.Skal því at-
huga lög þau, er þá giltu, og ber þá fyrst að nefna reglu-
gjörð 17. júlí 1782. I reglugjörð þessari eru reglur um
tíundarframtal, en reglur þessar eru ekki vel samdar, enda
voru skýringar og framkvæmd eptir því. f»eir, sem áttu
að framkvæma reglurnar um tíundarframtalið, voru ólög-
fróðir menn, hreppstjórarnir.
Menn tíunduðu ekki aðra muni en þá, sem beinlínis
voru nefndir í reglugjörðinHi, og jafnvel eigi einu sinni
þá, þannig er í reglugjörðinni sagt með berum orðum, að
tíunda skuli vaxtalausa peninga, en samt sögðu menn, að
svo skyldi ekki vera.1 2) Ennfremur var það vitanlegt. að
af þeim munum, sem nefndir voru í reglugjörðinni, tíund-
uðu menn eigi nema nokkurn hluta. fess vegna er eigi
hægt að byggja á því, hvernig menn framkvæmdu reglu-
gjörðina 1782, heldur verður að miða við, hvernig verður
að skilja þessa reglugjörð.
|>ess ber þá fyrst að geta, að reglugjörðin er alls eigi
altæk, hin eldri tíundarlög eru eigi afnumin með henni,
og það verður nálega í öllum greinum að leita í hin eldri
1) J>etta er í fullu samræmi við álit manna viðvíkjandi skyldu
manna til að gjalda offur til prests. Eptir tilskipuu 27. jan.
1847, 3. gr. er offurskyldan miðuð við 20 bundraða eign
annaðhvort i fasteign eða lausafje. Svo var huudraðatali
jarða breytt með nýrri jarðabók 1861, en þetta hafði engin á-
hrif á offurskylduna (Sjá ráðgjafabrjef 18. júlí 1864. í tíð. um
stjórnmál. II. hls. 70. Jón Pjetursson, ísl. kirkjurjettur. 1863)
hls. 206—207, 1880. bls. 199).
2) Sbr. Lögfræðing. 1897. I. bls. 105.