Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 66
Páil Briem.
6«
ups hefur maður rjett til að telja frá eigum sínum eigi
að eins skuldir, heldur og svo sem svarar ársmeðlagi fyrir
hvern ómaga sinn, og ef eigurnar þá ekki hrökkva fyrir
meðlögum þessum, þá verður að álíta, að hann þuríi að
framfæra ómagana á verkum sínum. Hann er þá eigi
skyldur að tíunda eigur sínar, og þá heldur eigi skyldur
að inna dagsverk af hendi.
I>að, sem hjer er sagt, gildir að eins um vinnuhjú
og hjúalaust húsfólk. Ef þetta fólk er ekki í skiptitíund,
þá er það skylt að inna af höndum dagsverk til prests,
ef það á fram yfir hversdagsföt og búsafleifar
V, hundrað eða 60 álna virði að frádregnum
skuldum, og svo framarlega, sem það hefur ó-
maga fram að færa, ef hinar skuldlausu eigur
eru minni, en svo að þær jafngildi venju-
legum ársmeðlögum handa ómögunum.
fað, sem hjer hefur verið sagt, er byggt á lögum, sem
gilda um land allt.
Samt sem áður hafa þó ýmsar venjur orðið ofan á.
þ>annig mun það hafa verið venja alls staðar á landinu, að
heimta dagsverk af hjúum því að eins, að þau tíunduðu
fjenað, sem var hálft hundrað. Ef þau sviku tíund, eða
húsbóndinn taldi fjenað þeirra fram með sínu fje, og á
þann hátt gerði lagabrot, þá greiddu þau ekkert dagsverk.
A hinn bóginn mun hjúum, sem tíunduðu hálft hundrað,
ekki hafa verið hlíft við dagsverki, þótt þau væru skuld-
ug eða hefðu fyrir handbjargarómaga að sjá. Um hjúlausa
húsmenn mun venjan hafa verið lík, en sumstaðar munu
þeir þó einkum á Suðuriandi hafa greitt dagsverk, þótt
þeir eigi tíunduðu hálft hundrað í fjenaði.
Að rjettu lagi hefur venjan ekkert gildi í þessu efni.