Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 68
68
Páll Briem.
um og í heild sinni af sjerhverjum, er tíundarskyld eign
hans er minni en 5 hundruð.«x)
Loks er þess að geta, að með konungsbrjefi 1817
var ákveðið, að hjúlausir húsmenn skyldu því að eins
gjalda dagsverk, að þeir tíunduðu 60 álnir. pegar þetta
brjef er athugað í sambandi við stjórnarbrjef 1806, þá er
auðsjáanlega gengið út frá því, að dagsverksskyldan sje
miðuð við tíund, og því verður eigi sjeð betur, en að
venjuni sje hjer slegið fastri. J>að gildir hið sama um
dagsverkið eins og Ijóstollsgjaldið. En um það segir í
landsyfirrjettardómi 28. febr. 1887: »það virðist þannig
óneitanlega, að löggjafinn hafi ætlast til, að þeir, er hefðu
bú og hjeldu vinnuhjú, því að eins yrðu skyldaðir til að
greiða ljóstoll, að þeir ættu til tíundar ‘/a hundrað eða
meira.«1 2)
Samkvæmt þessu verður að ætla, að 60 álna tíund
sje skilyrði fyrir dagsverksskyldu manna, en þegar svo er
spurt, hverja 60 álna tíund sje miðað við, þá virðist rjett
að miða við þá 60 álna tíund, sem lögákveðin er hjá
vinnuhjúum og hjúalausum húsmönnum, því að löggjafinn
virðist ganga út frá því, að slík tíund gildi almennt.
Eptir þessu gilda hinar sömu reglur um dagsverk
bænda, húsmanna, hvort sem þeir hafa hjú eða ekki,
lausamanna og vinnuhjúa, hvort sem er karl eður kona.
|>að, sem þá er eptir að athuga, er spurningin um
það, hvort telja skuli fæðið með dagsverkinu eða prestur-
inn eigi að leggja til fæðið, Um þetta segir svo í úr-
skurði á I>ingvallaprestastefnu 1678, að prestarnir sjeu
1) Bjarni Thorsteinsson, Afgifter. bls. 115.
2) Landsyfirrjettardómar. Rvík. 1890. III. bls. 101.