Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 69
Dagsverk til prests.
69
nskylldugir þá sömu að fæða, sem dagsverkið vinna«, og
í úrskurðinum 1726 segir einnig, að prestarnir skuli »fæða
þá þó, á meðan þeir dagsverkið vinna.«
í reglugjörð 17. júlí 1782, 8. gr. er svo ákveðið, að
þegar menn ekki vinni af sjer dagsverkið, þá skuli borga
fyrir það 16 sk. eða góða landaura. Nú var alinin 4 sk.,
þegar miðað var við landaura, og því hefur dagsverkið ver-
ið talið 4 álnir, en þá var dagsverkið löggilt og lagði
verkamaður sjer eigi til fæði. þetta sjest á orðum Búa-
laga, þar segir svo: »|>etta er hvert löggilt dagsverk, og
koma 4 ál. í kaup og tveggja álna matur á, til samans
6 álnir.ii ‘) |>etta bendir á, að 1782 bafi verið sú venja,
að presturinn legði fæðið til. J>etta var venja um miðja
þessa öld, eins og sjá má af umræðum á alþingi 1845,2)
og svo segir Jón Pjetursson, að víðast sje það venja.3)
Samkvæmt þessu verður að álíta, að presturinn sje
skyldur að fæða þá, sem dagsverkið vinna, nema þar sem
önnur venja frá ómuna tíð gildir, en þá verður og að heimta,
að þeir, sem vinna það af sjer, vinni það um heyannir, en
ekki á öðrum tíma. Eptir þessu ætti dagsverkið í verð-
lagsskránum í raun rjettri, að vera talið án fæðis. En
svo er ekki. Dagsverkið er í verðlagsskrám talið 5 álnir.
En dagsverk án fæðis hefur aldrei verið talið svo mikið.
Löggilt dagsverk er talið í Búalögum án fæðis 4 álnir, en
venjulegt dagsverk hofur verið talið minna. Samkvæmt úr-
skurðinum 1726 hefur það verið talið 5 fiska virði eða 21/*
alin, en í verðlagsskránum hefur slíkt dagsverk verið talið
3'/'a alin. jþetta sjest af verðlagsskrám þeim, sem settar
1) Búalög. Hrappsey, 1775. bls. 57.
2) Al|i. tíð. 1845. bls. 453.
3) Jón Pjetursson. ísl.kirkjurjettur. 1863. bls. 196 og 1880. bls. 188.