Lögfræðingur - 01.01.1900, Blaðsíða 110
110
Páll Briem.
nægilegt til þess, að benda þeim mönnum á, sem vilja
hefja þjóðina, að það þarf fyrst og fremst að ljetta oki
vanþekkingarinnar af þjóðinni.
Jeg sje eigi betur, en að meðferð á húsdýrunum,
meðferð á afurðum búsins, vöntun á garðrækt o. sv. frv.
stafi af vanþekkingu. Jeg nefni þetta af því, að ýmsum
mun þetta vel ljóst, en vanþekking manna í stjórnfræði
og hagfræði er engu minni, og þar verður að geta þess,
að ýmsir skólagengnir menn eru litlu fróðari í þeim efn-
um, en alþýðumenn.
Jeg vil taka það fram, að það er ekki til neins, að
ætla að kenna eldri lýðnum með bókum og ráðleggingum.
Fyrir því þarf þegar í upphafi að kenna æskulýðnum svo
mikið, að hann geti síðar meir skilið leiðbeiningar vís-
inda og vísindamanna.
Fyrst jeg nefni vísindi, þá verður að geta þess, að
margir íslendingar virðast hafa ýmigust á vísindum; marg-
ir álíta, að almenningur hjer á landi ætti helst að vera
lausir við slíkt. En lijer er að ræða um eina af þeim
villigötum, sem vanþekkingin hefur leitt þjóðina á.
Hver sú þjóð, sem hefur ekki virðingu fyrir vísindun-
um, er illa komin, enda ber þessi skoðun manna vott um,
að menn vita ekki einu sinni, hvað vísindi eru.
Vísindi eru ekkert annað, en sannleikurinn í and-
ans heimi, vísindamenn eru þeir menn, sem leita sann-
leikans, og vísindaleg rannsókn er ekkert annað, en leit
eptir sannleika í andans heimi. J>essi leit er opt löng og
ströng, og stundum vantar almenning þekkingu og hæfi-
leika til að fylgjast með slíkuin rannsóknum, en þegar
sannleikurinn er fundinn, þá sker almenningurinn fullkom-
lega upp þann ávöxt, sem honum fylgir.