Freyja - 01.07.1898, Blaðsíða 4

-1
FliEYJA, JÚLÍ 1898.
FUliYJ.V
íslenzkt kvennblað, geflð út af Mrs.
M. J. Benedictsson, Selkirk, Man.
Kemur út einusinni í mánuði og
kostar:
um árið.........................$ 1,00,
um G mánuði.....................$ 0,50,
um 3 mánuði.....................$ 0,25.
Borgist fyrirfram.
Auglýsinga verð: þumlungur í ein-
földum dálki 25 c., á stærri auglýs-
ingum afsláttur eftir stærð og tíma.
lengd.
Hvenær, sem kaupandi skiftir um
bústað er hann beðinn að láta oss
vita það.
Allar peninga-sendingar eða ann-
að, sem ekki snertir ritstjórn aðeins,
sendist til Freyju.
Utanáskrift til blaðsins er:
Freyja Selkirk P. 0. Man. Canada.
Ritstjóri (Editor).
jrrs. 31. J. Benedictsson.
SORGLi'.GT ÁSTAND.
,,Ég hef engan tíma til að lesa“
er vanalega svarið þegar spurt er
eftir hvort einn hafl lesið þetta eða
hitt. Þó lesa menn almennt nokkuð
mikið af einliverju. En það er sorg-
lega almennt að hafa ekki lesið þá
um eitthvað nytsamt er að ræða.
jTíminn er svo stuttur, (þó mörgum
flnnist hann almennt langur) eða þá
svo upptekinn af öðrum önnnm.‘ Og
það er oft, satt, — of oft.
Vér Vestur-íslendingar söknum
hinna löngu, rólegu vetrar kvölda,
þegar vinnumaðurinn eða bóndinn
las sameiginlega fyrir alla, eitthvað
skemtilegt, annaðhvort frá liðna
tímanum, eða þá úr blöðunum. Vér
eigum að vísu kvöklin líka, ekki
einungis hin köldu, myrku vetrar-
kvöld, heldur einnig hin hressandi,
svalandi, löngu, sumar kvöld, sem í
bæjunum eru sjaldan háð föstum eða
■óumílýjanlegum störfum; að minsta
kosti elcki á hverju kvöldi. Konur í
bæjunum eru fæstar svo önnum
kafnar að þær geti eltki lesið alimik-
ið, ef þær vilja. En lestrar fýsnin
sýnist vera í rénun hjá allmiklum
fjölda fólks. Konurnar þurfa út á
daginn til að flnna grannkonurnar,
stúlkurnar og piltarnir á kvöldin til
að hressa sig eftir erflði dagsins.
Hvorttveggja þetta er nauðsynlegt,
en skeð getur að minna af því dygði
og meira af lestri yrði til að svkra
og salta þessar útiferðir fyrir livor-
tveggju, og gjöra samræðurnar, sem
œflnlega eiga sér stað, þar sem tveir
eða fleiri eru samankomnir sér til
skemtunar, rneira hressandi og fræð-
andi en oft á sér stað.
Það er satt- undantekningar lítið,
að búanda konan útá landi, hefur
lítinn tíma til að lesa. En því er ekki
þannig varið með allann fjölda af
fólki í bæjunum. Það sýnist vera
orðin hefð fyrir unga fólkinu að
láta lestur sitja á hakanum'(ait ann-
að sitja í fyrir rúmi) þessvegna er
það, að fólk sem kallað er vel að sér
sem hefur gengið nœgilega lengi á
skóla til að vera það, er oft barna-
legt og fáfrótt um það, sem framfer í
kringuinþað, eða öllu heldur, fáfrótt
um málefni þau, sem standa á dag-
skrá virkileikans.
Það er enganveginn nægilegt að
vita livar þetta eða hitt stríðið hafi
háð verið fyrir tugum ára síðan, til
þess að skilja hin alvarlegu spurs-
mál sem hinir ýmsu flokkar eru nú
að berjast um; eða til að komast að
virkilegri, sjálfstæðri og farsællegri
niðurstöðu um hvað rétt sé eða rangt
af öllu því saurblandna hrasli, sem
borið er á borð fyrir almenning í
hinum ýmsu flokksblöðum. Til að
komast í rötta afstöðu við hvert
málefni sem varðar heill almennings
kostar sjálfsafneitun og vandlega,
samvizkusamlega rannsókn, ef
menn eiga ekki í blindni að hlaupa
eftir nöfnum manna sem fyrir flokk-
um þeim standa. Það kostar sam-
vizkusamlega rannsókn og óbilandi
kjark, sannleiksást og skarpskygni,
að geta séð og viðurkent hvar einn
flokkur heldur fram réttu máli hör,
og röngu þar. En ef til væri nóg at'
vakandi knýjandi sannleiksást hjá
íólki, þá er enginn efl á því að til
þess er tími, ef tíminn er réttilega
notaður, því einhversstaðar stendur
skrifað að tími sé til alls.
Hefurðu aldrei lesari góður heyrt
talað um ,slúður sögur?1 Hefur þér
aldrei koniið til hugar að til þess
þyrfti tíma að smíða þær þessar sög-
ur, og bera þær út um byggðir og
bæi. Hefurðu aldrei orðið var við
,mannlastarann‘ sem gengur hús úr
húsi til að rógbera náungann? Hef-
urðu aldrei viljandi eða óviljandi
léð mannlastinu eyra, eða hjálpað
þvíáfram á þeim tíma, sem mátt
hefði verja annaðhvort til að
kynna þér sannleika þess sem þú
þannig heyrðir, eða þá einhversþess
sem stjórnendur heimsins eru að
berjast fyrir annaðhvort til heilla
eða óheilla fyrir þig og afkomendur
þína. Og enda þótt 'þú aldrei haflr
léð þvf tíma eður eyru, muntu samt
ekki hafa komist hjá því að vita um
það þör til skapraunar.
,Tíminn er of stuttur1 segja margir.
En í sannleika er hann annaðhvort
of langur eða fólkið hefur of lítið að
gjöra. Ef menn og konur hvíldu sig
frá hinu líkamlega erfiði, með iiress-
andi, fræðandi og betrandi lestri,
þá er enginn efl á því, að minna sæ-
ist af reykjandi siæpingum, sem
flykkjast kringum búðardyr og
standa drukknir á götum og gatna-
mótum í hrókaræðum um það er sið -
uðu fólki hyllir við; og minna af
mannlasts og slúðursögum sem eiga
of offc rót sína aðrekjatil þeirra, sem
eltki hafa tíma tilaðlesa en æflnlega
hafa tíma til að ausa óhróðri og
sleggjudómum yflr þá, sem hvorki
hafa tíma eða lítilmensku til að elt-
ast við slíkt. Það vrði minna af sí -
hræddri,lævísri grunsemi,sém einsog
glepsandi hundar vakta hvert tæki-
færi til að bíta í hæla siðmenningar-
innar, sem þeir sjálflr hvorki sjá eða
skilja, af því þeir nota tímann til alls
annars en að nota sér rannsóknir og
rit þeirra sem varið hafa og verja
kröftum sínum til aðlosa mannkyn-
ið úr fjöfcrum heimskuunar og van-
ans, og leytast við að benda þeim
fram á leið, að mannkœrleikans og
siðmenningarinnar göfuga tak-
nmrki.
KONUli 00 BTPÍÐ
Hvervetna eru hópar af ungum
mönnum sem harma sviknar vonir
—vonir um að fá að berja á Spán-
verjanum, Engum kemur til hugar
að svifta þetta sjálfboða lið þegnrétti
sökum þess að þeir hafa verið fundn-
ir óhæflr til hernaðar. 0g þó lirópa
nú hverjir í kapp við aðra, að kon-
i