Freyja - 01.08.1898, Blaðsíða 5

FREYJA, ÁGIJST 1838.
5
Sá er ekki ætíð bezt skáld. sem
rnest kveður, eða sem yrkir lengstar
drápur, eða sem viðhefur stærst orð,
eða sem getur sett saman mest af
dularfullum hugmynda rembingi.
Ekki heldur er sá mest tónaskáld,
sem getur farið yfir stærzt svæði á
nótnastrengnum, eða látið gjalla
hæst, eða trallað mest eða haft mest
af cromatískum merkjum, eða flest-
ar þagnir, eða gleiðust tónbil.
Sá er bezt tónskáld, sem kemst
innst inn í sálu áheyrandans; sem
bezt vekur upp unað æskunnar, og
aðrar endurminningar hvort heldur
sorgar eða gleði, sem lætur við
kvæmnis tárin hnýga fram undan
þreyttri brá. Sem kennir manni að
elska alt gott og fagurt, og lætur
mann gieyma viðbjóð og hatri tii
þeirra sem hafa gjört manni á móti.
Hr. Gunnst. Eyjólf sscn hefr sent
oss „TvöVestur íslenzk sönglög“
eftir sjálfan sig prentuð í Kaupmh.
þessi lög höfum vör aðeins heyrt
spiluð án raddanna, en höfum ekki
liaft færi á að heyra þau á harmoní-
um. Css finnast lögin þægileg, lát-
laus og blíð. Annað er í ,,moll“ það
finnst oss eiga miður við texta þann
sem því er valinn. Út úr því kvæði
skín þunglyndi og sorg; það virðist
oss að vera hreimur hins syrgjandi
vonlausa lífsleiða manns, „pessimist-
ans“. Hitt lagið er aðdáanlegt berg-
mál textans „Asta, hér er yndislegt
að sveima“, það er þessi dreymandi
himinsæla ást, þar sem elskandinn
nýtur sælunnar eftir langt mótlæti;
þá verða tónarnir mýkri og galsa
minni, fullir af aðdáun, dýrkun og
nautn til samans. Það lag er í „dúr“
en engu að síður mjúkt og blítt.
Um hið ytra gildi þeirra getumvör
ekki sagt að sinni, hvað það sam-
rómar vel; né heldur gizkað á hvern-
ig öðrum muni líka þau; en hitt er
trúa vor, að sérhverri óspiltri
fegurðar tilfinning muni geðjast að
þeim.Vör erumhöf. þakklátar fyrir
þau, og vonum eftir meiru síðar, því
vér teljum sönglistina eina fegurstu
list undir sólunni.
Treystu engu að óreyndu.
Hafnaðu engum fróðleik, af þeirri á-
stæðu að hann kunni að skaða þig,
því ávalt er betra að vita rétt en
liyggja rangt. Backel
Barnakro.
(Framhald frá 1. biaðsíðu.)
lyndu mállausu barni, en skynlausri
skepnu. Einusinni þegar húsbóndi
hans kom heim úr ferðalagi sínu,
hélt hann apanum veislu með sykur
gjöfum sem þegar urðu liljóðliær
tíðindi. Apanum var gefinn svolítill
ferkantaður stokkur, í hverjum hann
æfinlega fann—þegar hann var svo
heppinn að geta opnað hann—marga
Ijómandi sykur mola,
Hannvissilíka vel hvenær sykur-
molanna var von; og þá kom hann
hoppan di og hlægjandi svo undur
vonarlegur. Gretti sig og lét öllum lát
um oggleði hans varð fullkomin
þegar hann hafði fullanngúlinn af
molum, sinn í hvorri litlu loðnu hönd
inni, og nokkra fyrir framan sig.
Einu sinni kom þangað ungur
málari með stokk á stærð við stokk
apans. Þennann stokk lét hann á
gólfið fyrir framan sakleysingjann
með vonaraugun, og sagði til fölaga
sinna, að nú skyldu þeir hafa fáséða
skemtun.
Littla skepnan stritaði áhyggju-
lega við lokið sem kom af með nokk-
uð meiri erviðismunum en vanalega
lítandi upp öðruhvoru að meistara
sinum með kátlegu gleðibrosi. Alt í
einu hrökk lokið af, og hræðilega.
ljótt kvikindi flaug upp og framan
í litla óviðbúna loðna andlitið sem
grúfði sig yfir stokkinn.
Vesalings apinn rak upp óttalegt
angistar vein, hljóp út í horn og
hnypraði sig saman í fellingum
gluggatjaldanna og faldi sig þar.
Þarna sat hann tímunum saman,
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir að fá
hann út, þangað til leyndardóms
stokkurinn vondi var tekin burt.
Dagin eftir flúði vesalings litla dýr-
ið þegar honum var fenginn stokk-
urinn, og þorði ekki að snerta hann
hvernig sem reynt var að fá hann til
þess. Engu að síður hafði endurminn-
ing hræðslunnar svo rénað á þrem
dögum að hann með einstakri var-
kárni læddist að stokknum, opnaði
hann aðeins, kreisti aftur augun og
stökk út í horn. Þegar loksins hann -
dyrfðist að opna augun.sá hann bless
að sykrið á gólfinu framundan sér,
og gleði hans og raunaléttir var næst-
um grátlegt að sjá.
En málurunum þótti svo gaman
að sjá aumingja apann undiráhrifum
óttans að þeir endurtóku oft þenna
grimnia leik, ætíð|meðsömu áhrifum
svo ómálginn litli horaðist niður,
Kæti hans tók enda. Fyndnin hvart
smátt og smátt unz hann varð að
eins skugga. mynd af hinu fyrra eðl.
is glaðlyndi sínu. Löngunin í sykrið
dró hann aftar og aftur, ýmist til
gleði eða hörmunga eftir því sem
kvölurum hans þóknaðist.
Hörmungar hans,þegar kvikindið
kom úr stokknum, og gleðin þegar
hann fann sína sætu dýrgripi, var á"
líka hlægilegt fyrir hina hugsunar-
lausu kvalara hans. Loksins kom
meistarinn sínu litla uppáhaldi til
hjálpar og bannaði framhald þessa
grimma leiks.
Enn þá einusinni kom sykrið á
hverjum degi. Apinn fann aftur glað-
lyndi sitt, og endurtók hina saklausu
skrípaleiki sína. Og aftur varð lffíð
þess vert að lifa það fyrir þessa
ímynd mannlegrar náttúru.
Nokkrum tíma seinna, þegar hin
óútsegjanlega hræðsla apans var
ekki orðin annað en hlægileg endur
minningar saga til að skemta gestum
með, að meistara hans og vini datt
í hug að reyna það einusinni enn,
rétt að gamni sínu og sjá hvort það
hefði sömu áhrif. Ilann kallaði því
á vesalinginn sem treysti honum svo
vel, og rétti honum stokki nn sem
hann tók við með sínuiri vanalegu
gleði og skrípa látum. Lokið hrökk
upp, þar kom hálf brostið hljóð, og
stokkurinn féll á gólfið úr brúnu
höndunum litlu, og aumingja ap-
inn hneig í hnypru við fætur meist-
ara síns og herra. Kvalirnar höfðu
verið endurteknar einusinni of oft.
Litla, saklausa , fórnar dýrið var
dáið -fórnað á altari mannlegrar
girndar og grimmdar.
Ef einhver vill sannfæra þig um
að einhver sérstakur fróðleikur sé
þér skaðlegur eða hættulegur; þá er
hérumbil æfinlega sjálfsagt að það er
hann en ekki þú sem ert í hættunni
ef honum mistekst að sannfæra þig.
Baclcel.