Eir - 01.01.1900, Blaðsíða 5

og vetur; en þú þurfti að búa svo utn brunnhleðsluna, sem lá
gegnutn efsta jarðlagið, að ekkert vatn þaðan næði að komast
niður í brunninn, eins og frekar sogir i septemberblaðinu af
Eir (Um neyzluvatn). Vanalega var þó farin sú leið, að
nokkrir stærri brunnar voru grafnir annaðhvort innanborgar
eða utan, þar sem bezt leit út fyrir að mest vatnsmegn feng-
ist, og þaðan var vatnið svo rekið eftir pípum til húsanna.
Stundum var vatnið tekið úr ám eða stöðuvötnum og veitt í
pípum eins og fyr segir. Væri það ekki frá náttúrunnar hendi
fullkomlega hreint og ómengað, var það hreinsað einhverstaðar
á leiðinni áður það kæmist til húsanna.*
Nú var ekki íramar leyft að kasta sorpinu í hauga fyrir
utan húsin, en ltverjum húseiganda var gert að skyldu að safna
sorpi og rusii í byttur eða hólka, sem tæmdir voru á ákveðn-
um tímum, og sorpið svo flutt út fyrir hið bygða svæði.
Mönnum var algerlega bannað að láta skolpið komast í sorp-
ræsin. Sorpið inniheldur ýmisleg efni, er vatnið ekki
getur haldið á lofti; þau mundu því falla til botns og mynda
þar hrúgur, er fljótlega gætu stíflað ræsin.
Ég hefi áður tekið það fram, að í nokkrum borgum, er
stóðu á árbökkum eða við vötn, voru aðal-vandræðin fólgin i
þvi, að neyzluvatnið var tekið úr þeim sömu ám eða vötnum
og skolpið frá bænum var veitt í. Þessu þurfti því að breyta.
Þó myzluvatnið væri tekið annarstaðar frá, var all-víða
enn þá mikil vandræði að því, að þuifa að veita skolpinu, eins
og það kom fyrir, út í árnar. í hitum urðu árnar mjðg daun-
iliar og svo safnaðist frá skolpinu fyrir í ánum stórmikið af
leðju; við það grynkuðu þær smámsaman og þetta varð með
timanum til tálmunar skipaferðum um árnar. Nefnd sú, sem
áður er getið um, tók þetta líka til meðferðar og athugaði
hvað gera ætti. Það voru gerðar allmargar og margvíslegar
rannsóknir. Það var reynt að sía skolpið áður en þvi væri
veitt aftur í árnar. Það var lika reynt að blanda það ýmsum
efnum, er áttu að hreinsa það. Alt þetta varð ógurlega kostn-
*
Menn le9Í hér septemberblaðið af Eir 1899.