Eir - 01.01.1900, Blaðsíða 9

9
Menn hafa líkt húsunum við blóðkoppa á lioldi manns og
fellur mjög vel á þeirri samlikingu. Húsin soga, vegna hitans,
sem í þeim er, loft úr jarðvegnum rétt eins og blóðkopparnir
bióðið úr holdinu, sem þeir eru settir á. Fornmönnum vorum
hefði að minsta kosti fundizt að þeir skilja þessa samiikingu
mjög vel, því jörðina kölluðu þeir hold Ýmis eins og kunn-
ugt er.
Mönnum mun þá skiljast hvernig spiltur jarðvegur getur
pestað loftið, sem vér eigum að anda að oss. Skaðlegar loft-
tegundir geta sogast úr jarðveginum og blandast saman við
andrúmsloftið. Þetta á við fullkomin rök að styðjast, því menn
hafa gjört nákvæmar rannsóknir á uppgufun skaðlegra loft-
tegunda frá skolpgryfjum. Við 15° C. fékst. á hvern rúm-
málsmeter, sem gryfjan innihélt af skolpi, 619 grömm kolsýru,
113. gr. Ammóníak, 2. gr. Ihennisteinsvatnsefni (Svovlbrinte)
og 415 gr. ýms kolavatnsefnissambönd (Kulbrinter). Við 25°
0. varð útgufun þessara lofttegunda 2 til 21/., sinnum meiri.
Sömuleiðis var rannsakað innihald af lífrænum efnum í rúm-
málsmetri jarðar frá mismunandi stöðum. Pað fundust. af
þessum efnum í vanalegii jörð 118 grömm, rjett við vatns-
held skolpræsi 93 gr., skamt frá salerni 1257 gr. og skamt.
frá skolpgryfju 2230 gr.’
Læknar vorir hafa svo oft og einatt fengið áþreifanlegar
sannanir fyrir því, hvílíkt skaðræði getur af því komið fyrir
menn og skepnur að hafa bústað á menguðum jarðvegi, að
þetta getur ekki framar verið neinum vafa undirorpið.
fegar raki og hiti mætast í monguðum jarðvegi, breyt-
ast lífrænu efnin í ólífræn, sérstaklega kolaefnissambönd og
köfnunarefnissambönd; þegar rotnunin heldur áfram, myndast
Ammoníak og að siðustu Saltþétursýrlingur og Saltpétursýra.
Til þess að þessar efnabreytingar geti orðið, verður jarðvegur-
inn líka að innihalda ýmsar smáverur (bakteríur og sveppi),
sem auðvitað ávallt eru í ógurlegri mergð í hveijutn jarðvegi.
Þegar um samband andrúmsloftsins við loftið í jarðvegin-
1 pd. eru 500 grömm.