Alþýðublaðið - 07.02.1927, Blaðsíða 3

aLEÝÐUBLAÐIÐ
Det bedste^^hh
r til ”
Kekken 09 Rengorlrsc
<7
l nrmtmiTtoj
ííí
* mf
I
Notið
VI-TO.
Sparar fé
/
tíma
og erflðl.
Mjélkurfélagið
og
mjólkurverðið.
Ég Iofaði síðast í Alþýðublað-
inu að ræða nokkuð um fitumagn
mjólkur og verð mjólkur hjá
Mjólkurfélaginu og gera saman-
feurð í Noregi og Danmörku.
Þá er fyrst að athuga, hve lítil-
þæg heilbrigðisnefnd Reykjavíkur
er að hafa samþykt lágmark fitu
í mjólk þeirri, sem Reykvíkingar
eiga að neyta og næra börn sín
á, að eins 3%. Ég skal leyfa mér
að benda á, að hvergi á landinu
þekkist svo lítil fita i mjólk sem
ihér í Reykjavík, og hvergi á land-
inu þekkist jafn-hátt verð á mjólk
sem hér í bænum.
Til að röksíyðja staðhæfingu
mína um fituleysi mjólkur hér hjá
Mjólkurfélaginu fram yfir það,
sem annars staðar gerist á land-
inu, Ieyfi ég mér að taka upþ
tölur, sem sýna fitumagn mjólkur
á landinu, samkvæmt skýrslum
nauí griparæktunarf élaganna.
Árið 1915—’16 meðaltal 3,75 0/0
— 1916—’17 — 3,66o/o
— 1917—118 — 3,65o/o
— 1918—'T9 — 3,60o/o
— 1919—20 — 3,61o/o
— 1920—1'21 — 3,69o/o
— 1921—22 — 3,75o/o
— 1922—’23 — 3,770/0
— 1923—24 — 3,66o/o
— 1924—25 — 3,69o/o
Þess má og geta, að það er síð-
ur en svo, að Sunnlendingafjórði-
ungurinn dragi fitumagnið niður,
og er af því bersýnilegt, að bænd-
ur austan fjalls og bændur í
Borgarfirði framleiða ágæta
mjólk, því að auðsætt er sam-
kvæmt framansögðu, að mjólk í
Gullbringu- og Kjósar-sýslu dreg-
ur meðal fitumagn niður í Sunn-
lendingafjórðungi. Til stuðnings
þessu vil ég leyfa mér að taka
upp nokkrar tölur, sem sýna með-
al-fitumagn mjólkur í Sunnlend-
ingaf jörðungi:
Árið 1915—’T6
— 1916—’17
— 1917—'T8
— 1918—’19
— 1919—20
— 1920—21
— 1921—22
— 1922—’'23
— 1923—24
— 1924—25
meðaltal 3,79o/0
3,62o/o
3,65%
— 3,54%
— 3,65 %
3,72o/o
— 3,75 %
— 3,78o/o
— 3,68o/o
3,90o/0
Til þess að fá svona hátt meðal-
tal hér sunnanlands verður í
Borgarfirði og Árness-og Rangár-
valla-sýslu að vera fiturík mjólk.
Þetta íinnum við Reykvíkingar
líka, því að þegar við sem gestir
komum austur yfir fjall eða upp
í Borgarfjörð og fáum þar ný-
mjólk, finst okkur, að þar sé okk-
ur byrlaður rjómi; svo er mun-
urinn mikill á nýmjólk þar 0g
mjólkurgutlinu, sem við verðum
að kaupa hér í bænum.
Nú hefi ég fyrr í skrifum mín-
um minst á, að mjólkin hér í
Reykjavík með ca. 3% fitu er
kr. 0,60 lítrinn. I Noregi víðs
vegar er mjólkin með 3,57% fitu
kr. 0,24 lítrinn. í Kaupmannahöfn
er mjólk með 4,75 % fitu seld í
smásölu að því, er ég bezt veit,
kr. 0,36 lítrinn.
Þegar við nú tökum mismun fit-
unnar í mjólkinni í þessum
þremur löndum, en fitan er eftir-
sóttasta efni mjólkurinnar og enn
fremur hið dýrasta og það efni,
sem gefur mjólkinni hennar gæði,
þá er mjólkurlítrinn hér í Reykja-
vík með um 3% fitu seldur á
60 aura; eftir því ætti mjólkurlítr-
jinn í Noregi með 3,57 »/0 fitu að
vera seldur fyrir 71!/2 eyri og í
Kaupmannahöfn ætti mjólkurlítr-
inn með 4,75o/0 fitu að vera seld-
ur á 91 eyri.
Við skulum nú taka þetta frá
annari hlið. Ég hefi sýnt fram á,
hve verð mjólkurinnar hér er gíf-
urlegt, og hve menn missa virð-
ingu fyrir Mjólkurfélaginu, sem
býður neytendum mjölkurinnar
vöru, sem ekki er betur fram
reidd en raun er á, og enn frem-
ur, að meðan núverandi verðlag
og gæði mjólkurinnar haldast í
hendur, getur félagið ekki átt
glæsiiega framtíð. Nú skulum við
taka þá hlið málsins, sem snýr
að bændunum sjálfum, og það er
vinsla úr mjólkinni, sem eigi selst
daglega. Or henni mun vera unn-
ið smjör og skyr. Samkvæmt bún-
aðarskýrslum eiga að fást úr 100
kg. mjólkur 4 kg. af smjöri. Til
þess nú, að Mjólkurfélagið fái 4
kg. smjörs, þarf samkvæmt fitu-
magni mjóikurinnar að strokka
115 lítra mjólkur, en í Kaup-
mannahöfn að eins 87 lítra af
mjólk íil að gefa 4 kg. smjörs, og
í Noregi þarf 97 lítra. Þar sem
nú kg. smjörs er um kr. 5,00, '
Skófatnaðar
útsala byrjar á morgun í sköverzlun
Stefðns Gunnarss. Ánstnrstr. 3.
sjá allir heilvita menn, að fitu-
leysi mjólkurinnar bakar bænd-
unum gífurlegt tjón. Væri nú svo,
að hægt væri að rétta þetta við
með lítilli fyrirhöfn, væri sann-
arlega vel gert af stjórn Mjólk-
urfélagsins að gera sér far um
að bæta þetta bæði seljendum
mjólkur og kaupendum til hags-
munp. (Frh.) P. Jak.
Stjórnarandstæðingi
bönnuð þingseta.
Það er fullyrt, að í einu frum-
varpa ihaldsstjórnarinnar séu á-
kvæði, sem fela það í sér, að
Sigurði bankastjóra Eggerz verði
bönnuð seta á Alþingi. S. E. hefir
verið á móti íhaldsstjórninni síð-
an í fyrra vor.
Mussolini hefir gert þetta líka.
Radikal.
Um ðagfnn ©g vegtssn«
Næturlæknir
er í nótt Níels P. Dungal, Sól-
eygjargötu 3, sími 1120.
Fulltrúaráð sf undur
verður í kvöld kl. 8V2 í Iðnað-
armannahúsinu uppi. Framhald
síðasta fundar.
Varðskipið
„Fylla“ er komið hingað til
lands fyrir nokkrum dögum; en
þar eð í því eru sex „inflúenzu“-
sjúklingar, hafa skipverjar engin
mök við landsmenn að svö
stöddu.
Heilsufarsfréttir
(Eftir símtali í morgun við Iand-
lækninn.) Hér í Reykjavík breiðist
„kikhóstinn" mikið út, en er yfir-
leitt vægur, að eins eitt ungbarn
dáið úr honum. Um 50 sjúklinga-
heimili hafa bæzt við síðustu viku,
svo að læknum sé vitanlegt. „In-
flúenzu“-faraldrinum frá í haust
er enn ekki lokið að fullu, og kvef
er sums staðar í börnum. Aðrar
farsóttir eru ekki hér i borginni,
og að „kikhóstanum" frá töldum
er heilsufar gott eftir því, sem
vant er urn þetta leyti árs.
Kvöldvökurnar.
í kvöld lesa Ágúst H. Bjarnason
prófessor, Baldur Sveinsson og
Helgi Hjörvar.
Jafnaðarmannaiélagið
(gamla) heldur aðalfund í Ung-
mennafé’ag; húsinu á miðvikudags-
kvöld kl. 8.
Hreindýr.
Búið er að setja upp nýja sýn-
ingarpalla í Náttúrugripasafninu,
Krystalsápa
40 aura. Sódi 10 aura Öll þvotta-
efni með álíka lágu verði.
Merkjasteinn^
Vesturgötu 12.
og eru á þeim eðlur, skjaldbökur
og krókódílar. Hefir við þetta
rýmkast svo í skápunum, að nú
sé'st hreindýrið vel, og munu
margir vilja sjá það. Safnið er
opið á morgun, þriðjudag, kl. 2
til 3. Ökeypis aðgangur.
Dánarfregn
30. f. m. andaðist í sjúkrahús-
inu á fsafirði Soffía Sigurlína
Jónsdóttir, kona Páls MarkúSson-
ar steinsmiðs, sómakona hin mesta
og mjög vel látin af öllum þeim,
sem kynni höfðu af henni. M.
Vinnusamningurinn
rnilli verkamannafél. „Dags-
brúnar" og afgreiðslumanna eim-
skipafélaganna, sem birtur er í
blaðinu í dag, var undirritaður
á laugardagskvöldið.
Veðrið.
Hiii 12—4 stig, mestur á Seyð-
isfirði. Átt suðlæg og vestlæg,
sums staðar allhvöss. Viðast þurt
veður. Loftvægislægð fyrir norð-
vestan land. Otlit: Útsynningur,
víða allhvass í dag. Þíðviðri.
Skúrir á Suður- og Vestur-landi.
Togararnir.
„Ólafur'* og „GuIItoppur" fóru
á veiðar á laugardagskvöldið
Erindi
Jóhannesar Stefánssonar var
frestað.
Fyrirlestur Guðiírands Jóns-
sonar
í kaupþingssalnum í gær um
rétt vorn til Grænlands var vel
sóttur. Neitaði Guðbrandur því
með öllu, að-fsland hefði nokkurn
rétt til Grænlands, hvorki eðli-
legan, sögulegan eða samningsrétt,
og færði ha n aðal’ega þjóðarrétt-
arleg rök að máli sinu. Taldi
hann fsland óív'.rætt hafa viður-
kent yfirráðarétt Dana yfir Græn-
landi, er það gekk að sambands-
lögunum, og ekkert riki mætti
ganga á gerða samninga, enda
væri í sjálfu sér afarvarhugavert
fyrir oss að geía oss út í slík
mál sem Grænlandsmálið er. Nýja
skýringu kom hann með á þýð-
ingu hinna margskýrðu orða Grá-
gásar „í órum lögum", sem virð-
ist vera mjög sennileg.
Sigúröur Sigurðsson
lauk fyririestri sínum í gær
með þeim ummælum, að íslenzkur