Plógur - 05.05.1900, Blaðsíða 1
p
LANDBÚNABARBLAB
„Bóndi er bústólpi.“
„Bú er land8Btólpi.“
II, árg.
Reykjavík 5. maí 1900.
M 4.
Að rétta landbúnaðinn við.
11.
Getur hinn svo nefndi „stóri
banki" stuðlað að viðreisa land-
bónaðarins, ef rétt er á haldið ? —
Eg er í engum vafa að svara þess-
ari spurningu játandi. Því. er hald
ið fram af ýmsum, að óráðlegt sé fyrir
bændur að taka mikil lán, því það
komi ávalt að skuldadögunum.
Þetta er satt; öll lán þarf að borga,
og vexti af þeim að auk. En það
er mest undir því komið, hvort
affarasælt er að taka lán, til hvers
lánsfénu er varið. Að halda því
fram, að óhyggilegt sé fyrir bænd-
ur að taka lán til eflingar búnaði
er blátt áfram sama og segja, að
ísland sé eitthvert óbyggilegasta
°g vesalasta landið undir sólinni
frá náttúrunnar hendi. Samskon-
ar fjarstæða er það, sem sumir
halda fram, að engin peningastofn-
Un geti þrifist hjá oss á meðan
framleiðslan í landinu ekki aukist
°g að hætta sé því fyrir bændur
að taka lán á meðan þannig sé
astatt. Þetta kalla eg að hafa
hausavíxl á hlutunum. Af hverju
er það, að framleiðslan ekki eykst,
nema af því, að peningana vant-
ar í landinu til þess að láta þar
vaxa tvö strá góð, sem nú vex
eitt lítið og rýrt. Mín kenning er:
peningarnir fyrst framleiðslan svo.
— Hvað geta menn gert með tvær
höndurtómar? Því erog haldið fram
af mörgum, að hir. fyrirhugaða
„veðdeild“ við landsbankann nægi
landinu í 10 ár, eða lengur. Eg
'nygg að svo muni reynast, ef bún-
aðurinn hjá oss verður látinn ganga
á sömu tréfótum, sem hann nú er
á. En eg hen þá von, að með
sólaruppkomu 20. aldarinnar vökn-
um vér við. og finnum hvar skór-
inn kreppir, og að það verði
morgunverk næstu aldar, að rétta
við landbúnaðinn, byrja á undir-
stöðunni til viðreisnar landsins.
Helzta ráðið til þess, að stemma
stigu fyrir Ameríkuferðum, er efl-
ing landbúnaðarins. — En það
dugar ekki að láta alt sitja eins
og er, nema hvað öllu smá þok-
ar áfram, eins og hefur verið, þeg-
ar bezt lætur í ári. Það þarf að
venda bráðanbug að viðreisn land-
búnaðarins, áður en útlendir varg-
ar hafa sópað aflandi burt, kjarn-
anum úr bændastéttinni með fjöl-
skyidum sínum.
Hið allra minsta sem land-