Plógur - 05.05.1900, Síða 3

27
nái ekki víðast hvar fullum IOO
kr., þá er i sumum sýslum, sem
jarðarhundraðið er metið á 200
kr., ogmargar hlunninda jarðir þar
sem jarðarhundraðið er mjög dýrt.
Ut á þessar 6 miljóna fasteignir
bænda, hefir þegar verið lánuð tæp
I miljón króna í peningalánum.
Út á þessi fasteignaveð bænda
ætti að fást alt að 3 miljónir króna,
ef öll veðin kæmu á markaðinn.
Lausafjáreignirbænda, kýr, sauð-
fé og hross (engin skip eða bát-
ar taldir) nema alls 9 miljón kr.,
þegar reiknað er eftir tíundarfram-
tali, sem ávalt er lágt.
Með því að mynda lánsfélög,
þar sem io--50bændur tækju sig
saman um, að taka einskonar sjálfs-
skuldarábyrgðarlán og ábyrgist að
greiða höfuðstól og vexti einn fyr-
ii alla og allir fyrir einn, þáættu
þeir veð í lausafé fyrir 9 miljón-
ir króna. Slíkum félögum mundi
verða lánaður V3 af virði þess
lausafjárs, sem það á, og með
þessu móti gætu bændur fengið
upp að 3 miljónum króna til láns.
Hér er verið að sýna, hvað
væri mögulegt fyrir bændur að fa
til.láns, ef peningar væru til. Það
eru um 2—3 miljónir króna út á
fasteignir og 3 miljónir út á
lausfé með því að ganga í láns-
félag. Náttúrlega yrðu aldrei öll
þessi veð boðin fram, eða beðið
u'u lán út á þau. Enhelminginn
«tti að vera híegtað fá. Fasteignalán
^ettu aðfástmeð veðdeildarlánskjör-
um, sem fyr er sagt, en ábyrgðarfé-
lagslán yrðu einskonar reiknings-
lán, vextir af þeim borgaðir ár-
lega, en lántökufélagið, sem hefði
vissa, ákveðna upphæð, sem það
mætti skulda mest, borgaði lánin
aptur, þegar það fengi þau hjá
félagsmönnum, og bætti við þau
við og við, þegar nýir félagsmenn
gengju í félagið, og borguðu viss-
an hluta allrar félagsskuldarinnar,
þegar einhver félagsmaður dæi eða
borgaði sinn hlut.
Slík reikningslán eru algeng í
öðrum löndum.
Hvernig er nú hægt fyrir bænd-
ur að mynda slík lánsfélög og um
leið að verja svo lánsfénu, að eng-
in hætta sé á, að geta goldið af-
borgun og vexti, þótt illa ári ?
Um það verður næsti kafli.
(Framh,).
Fjósaverkin.
II.
(Niðurl.). Ef vel á að fara,
þurfa fjós in að vera björt, rúm-
góð, hlý og lekalaus.
Fjósamaðurinn (samanber, fjár-
maður, sláttumaður, sjómaður og
s. frv.) þarf að vera þrifinn og
reglufaslur, og nákvæmur í öllu,
er lýtur að hirðing kúnna. Hann
verður að láta sér þykja vænt um
þær, og forðast blót og barsm/ði,
þó ekki gangi alt í vil, eða eflir
óskum. Heyið þarf að sjá vel um,
að það ekki slæðist, eða fari sam-
an við skítinn. Það þarf að kemba