Plógur - 08.08.1900, Blaðsíða 4
44
starfsemi Zöllners og Vídalíns und-
anfarin ár í þjóðfélagi voru.— Hvað
eru landráðamenn, ef það eru ekki
þeir menn, sem kæfa strax í fæð-
ingunni hverja bjargræðislindina á
fætur annari, sem þjóðin eða ein-
stakir menn hennar hafa náð í?
— Fyr má rota en dauðrota. Fyr
má nú vera grœðgin í peninga,
en að stöðvaður sé fjármarkaður
þjóðarinnar, sem er hennar aðal-
lífsskilyrði, til þess að hremma sem
mest í sína óseðjandi peningahít.
— En ekki ber alt upp á sama
daginn, landar góðir! — „Ekki skal
gráta Björn bónda heldur hefna“,
sagði Ólöf forðum. Hlúum ekki
að neinu því illgrasi, sem sprettur
í akri þjóðlífsins og kæfir nýgræð-
inginn, heldur skulum vér uppræta
slíkar ójurtir og sparka þeim frá
oss; það er eina ráðið, og eina
vonin til þess að landbúnaðinum
þoki áfram, en ekki aptur á bak. Vér
íslendingar erum af því bergi brotn-
ir, að meiri en lítil smán og lítil-
menska væri það af oss, ef vér
lengur létum útlenda og innlenda
auðkýfinga sjúga úr okkur merg og
blóð og leggja á oss þrælahöft.
Dæmi Búa ætti að sýna oss, hvað
ein samtaka þjóð fær miklu til
vegar komið. Og þótt vér ekki
getum varist með byssum, þá höf-
nm vér þó önnur vopn, sem eru
miklu notadrýgri. Að vfsu er ekki
að búast við miklu aí limum þjóð-
líkamans f þessa átt, á meðan höfuð-
ið er sjúkt, á meðan að sumir af
æðstu embættismönnum vorum eru
svo blygðunarlausir að hjálpa auð-
valdinu til þess að féfletta oss,
með því að tilbiðja og dýrka það.
Þetta nýja „hundadagaveldi",
sem oss er nú óbeinlínis boðað,
ætti að verða skammlíft eins og
það gamla.
Skrifað á hundadögunum 1900.
Akupyrkja.
(Frh.) Það hefur áður veriðtek-
ið fram, að akuryrkja á íslandi
hafi liðið undir lok með byrjun
15. aldar. Og það hefir verið
sýnt með mörgum dærnum úr sög-
um vorum og fornbréfum að all-
mikil akuryrkja hefir verið í land-
inu fram á 12. öld. En þá, þeg-
ar Sturlunga-ófriðurinn liggur sem
farg á þjóðinni, dofnár áhuginn
á akuryrkju og allri jarðrækt yfir
höfuð. Þá hætta ungir efnilegir
menn að leita sér menningar og
ýmsrar verklegrar þekkingar í öðr-
um löndum. Sáttmáli Hákonar
gamla hefir og leitt afturför í jarð-
yrkjunni. En lil fulls hefir hún
ekki lagst niður fyr en svartidauði
gekk í byrjun 15. aldar. Þá dóu
2/3 af landsmönnum og deyfð og
örbyrgð drotnaði hvívetna af afleið-
ingum fólksfækkunarinnar og stöð-
ugra óáran í landinu. Þeir, sem
fæddust eftir pestina, þektu ekkert
til kornyrkju. — Með svartadauða
mun fleira hafa liðið undir lok, eða
að minsta kosti dofnað, en korn-
yrkjan. Um þessar mundir voru