Plógur - 06.10.1900, Blaðsíða 4
S2
borgað með uppskrúfuðum vörum,
og þess utan verða bændur oft að
ganga með smérið búð úr búð til
þess að koma því út, því al-
staðar er fult af smérlíki með lágu
verði og fyrir því gengst íólk, sem
ekki kann að meta mismun á mat
og hálfgerðum óþverra. Með smér-
líkistollinum hækkar ísl. smér í
verði og meiri eftirsókn verður
eftir því, þá fá bændur hvót til
að vandasmér sitt og minka smérát
áheimilum sínum með því að brúka
tneira, af tólg, sem er gott viöbit
ef hún er mjuk, og aðlerðin til
þess er skýrt frá í Plóg í fyrri árg.
Að 'ekki sé nóg smértil í sjálfu
landinu er tómt bull. Það mundi
strax sýna sig, þegar bændum
gengi betur að selja smérið hvort
ekki kæmi meira af þeirri vöru í
kaupstaðina en hingað til iiefur
verið.
Ef á landinu eru 20 þús. mjólk-
urkýr og 200 þús. ær, þ,i má ætla
að fuist úr þessum búpening als
3 miljónir og 800 þús. pd. rff sméri.
Nú eru um 76 þúsund manr.a á
landinn, með ungbörnum taliðsem
lítið smér éta. Þá verður það 50
pd. af sméri sem kemur á hvcrt
mansbarn. og er það fullnóg þeg-
ar talið er börn, kvennfólk og karl-
menn til jafnaðar. Enda nóg 1 ®
af sméri um vikuna fyrir hvern
fullorðinn mann. Ef það er til
muna meir, sem maðurinn eyðir,
kemur það að litlum notum í lík-
amanuni, En nú er tólg og af-
rensluflot ótalið. (Frh.)
Fjallagrös.
Fyrir nokkrum árum voru fjalla-
grös mikið brúkuð til matar og
var þá algengt hér norðan lands
að bændur höfðu útgjörð til fjalla,
þar sem fjallagrös uxu og létu
vinnufók sitt ligga þar oft við
tjald svo vikum skipti á vorin. Og
þóíti þeim það vel borga sig að
hafa grasaútgjörðina. Og kölluðu
menn það góða grasatekju ef fjórð-
ungur af hreinsuðum grösum fékst
eftir manninnn yfir dægrið. Um
verðlag á fjallagrösum veiteg ekki.
En í Búalögum er vætt af þri-
þristum fjallagrösum virt á 12 álnir.
Nú þessi árin eru bændur al-
gjörlega að hætta við grasatekju.
Nú sést valla fjallagrös framar
nema á einstökubæ og það í mjög
smáurn stíl.
Af hverju kemur þetta? Það
getur verið skiptar skoðanir af
hverju þetta kemnr. En eg ímynda
mér, að það sé bara af íhugunar-
leysi. Menn eru einhvern veginn svo
áhugalausir með það að nota sér
afurðir landsins, þeir fara bara í
kaupstaðinn og taka þar kornmat
til láns. Skyldi bændum ekki vera
betra að nota sér fjallagrös, sem
þeir geta aflað sér kostnaðarlítið,
en taka ögn mínna af kornmatn-
um. Og ef að mönnum tækist
að færa sér fjallagrös í nyt, sem
lafhægt er, myndu kaupstaðarskuld-
ir bænda minka töluvert.
Jóhannes Friðlaugssoti.