Plógur - 06.10.1900, Blaðsíða 6
54
störfum. Af því þessir unglingar eru
kaliaðir búfræðingar, halda þeir sjálfa
sig færa í flestan sjó og meiri kröfur
eru gerðar til þeirra bæði sem verk-
manna og búmanna. Það samsvarar
betur því sem kent er á búnaðarskólum
vorum, að kalla pilta þaðan jarðyrkju-
menn.
Pítur '. Ágætt! — Eg heki þú farir
nú að villast á mína skoðun.
Páll'. Ónei Pétur sæll. Eg ræði
þetta mál af sanngirni og fullri sann-
færingu, langt frá þinni skoðun. Við
þurfum að fá einn, nokkurnveginn full-
kominn búnaðarskóla, með góðum kenslu-
meðulum, þar sem hægt er að byggja
námið á íslenzkum grundvelli, en elcki á
dönskum eða norskum, eins og skólar
vorir verða nú að gera að miklu leyti.
Skólinn ætti að vera á Hvanneyri og
honum skipt i 2 deildir. í neðri deildi
ætti að útskrifa árlega hér um bil 8 bú-
fræðinga eftir 2 ára námstíma. En úr
efri deild 2—3 árlega eftir 3 ára nám,
(2 árí neðri d. og 1 í ^fri d.). Undirbún-
ingsþekking undir skólann ætti að vera
gagnfræðapróf. Frá slíkum skóla kæmu
vel mentaðir búfræðingar, ágætir bún-
aðarleiðtogar, því eins og tekið hefir
verið fram, ætti búfræðingakenslan að
vera byggð á ísl. grundvelli, vera alís-
lenzk, að svo miklu leyti, sem hægt er.
Þessi eini skóli yrði þó naumast eins
dýr og 4 skólar, en gagnið sjálfsagt
meira og notasælla til frambúðar.
Pttuv. Hvað á svo að gera við hina
3 búnaðarskólana? ,
Páll'. Þeir halda áfram, sem fyrir-
myndarbú eða jarðræktar-kenslustofnan-
ir, sem lítið á að kosta til af opinberu
fé, eins og aðrar slíkar stofnanir, sem
eg held fram að ætti að stofna í hverri
sýslu.
Pétur: Hvernig hugsar þú þess-
ar skólanefnur í hverri sýslu. — Held-
urðu að fjárveitingavaldið sundli ekki,
þegar það heyrir svona háar tölur
nefndar, þar sem er um 18 skóla-
holur að ræða. Þetta er fjarstæða, senr
enginn leggur eyrun að.
Pdll'. Maður á að halda sinni skoð-
un fram, sé maður sannfærður um að
hún sé rétt, þótt hundrað munnar mæli
í móti. Og þótt því sé ekki gefinn
gaumur þegar í stað, getur svo farið,
að það verði einhverntíma tekið til
greina, sé það bygt á einhverri skyn-
semi.— 30 ár liðu frá því Jón Sigurðs-
son mælti fyrst með stofnun búnaðar-
skóla, eða bændaskóla, þar til Ólafs-
dalsskólinn var stofnaður. Vér ísl. er-
um ekki fljótir til nýbreytni og það-
er bæði kostur og ókostur.
Eg hefi hugsað mér, að mestu fyrir-
myndarbændur í hverri sýslu stæðu fyr-
ir þessum verklegu búnaðarskólastofn-
unum, með dálitlum styrk af landsjóði,
800 kr. hver.
Á hverri þessari kenslustofnun ættu
að vera 5 piltar og 5 stúlkur. Stúlk-
urnar lærðu öll innanhússtörf, með-
ferð á mjólk, eða sama og á að kenna
á hússtjórnarskólanum. Að sumrinu
gengu þær að allri vinnu úti og inni-
Ættu þær ekki að þurfa að gefa með
sér neitt, en leggja sér til föt. Piltarn-
ir lærðu vor og haust að plægja, yrkja
garða, gera skurði, gera góðar túna-
sléttur, hirða áburð, vera í fjósi og öðr-
um peningshúsum á víxl. Enn fremur
skamta hey og gæta sauðfjár úti. Með
öðrum orðum, fá tilsögn í öllum venju-
legum bústörfum.
Að sumrinu væru þeir við heyvinnu og
lærðu góða heyverkun og gott vinnulag-
Að vetrinum væru piltum ætlaðir 5 tím-
ar á dag til bóknáms (frá kl. 11 —1 fyrrip-
dags og 7—10 á kvöldin). Kenslan byrjaði'
20. okt, og endaði 30. apríl. Til bókar-
innar lærðu þeir: að skrifa læsileg og
réttstöfuð bréf, reikning,. búnaðarhag-
fræði, helztu atriðin úr jarðræktarfræði.
húsdýrafræði, einfalda mælingafræði og
meginatriðin úrsögu landsins. Þetta, seru
hér er talið, er ósköp auðvelt að læra