Plógur - 17.03.1901, Blaðsíða 2
i8
lega framræslu til að þurkast upp.
Sumstaðar er tæpast hægt að koma
henni við. En alstaðar ættu slétt-
ur að vera kúptar, þá sígur rak-
inn til lautanna á milli, svo sléttan
heldur sér betur. Hvað segir „Plóg-
ur“ um þetta t
VI.
Það eru mörg ár síðan að áhugi
vaknaði á því, að girða túnin,
enda sjást glögg merkin; mörg tún
hafa að meiru eða minna verið af-
girt með vörzluskurðum og görð-
um. En hvernig fara þessir garð-
ar? Víðast munu þeir hrynja ept-
ir nokkur ár og eru úr því að eins
þegjandi, en þó hátthrópandi vott-
ur um öfuga aðferð og þar afleið-
andi skaðlegar afleiðingar. Vana-
legast er að stinga skurð og
hlaða garðinn upp úr grasrótinni,
sem upp úr skurðinum kemur, bak
við garðinn er svo hrúgað leðj-
unni, sem mokað er upp úr til að
dýpka skurðinn og svo þykir garð-
urinn alger.
En eptir fá ár er vatn það, sem
annað hvort rennur um skurðinn,
eða stendur kyrt í honum, búið að
eta nndan bakkanum, svo garður-
inn, sem hefur lítinn binding í sér
hrynur með pörtum ofan í skurð-
inn. Vatn það, sem safnast fyrir
innan um leðjuna, sem hrúgað er
innan við, hjálpar líka drjúgum til
að sprengja hann. Þetta getur
haft undantekningar, þar sem jarð-
vegur er mjög rætinn — en því
miður mun það of almennt. Þetta
er aíar skaðlegt. Fyrst er núþað,
að gagnið af verkinu tapast alger-
lega. Allir þeir mörgu peningar,
sem eytt hefur verið, þeir eru fé
til ónýtis eytt. En þó er hitt verra,
að það lamar algerlega starfsvilja
flestra; fæstir munu hafa svo mik-
inn viljákrapt, að þeir yrki upp
á nýjan stofn — geta það oft held-
ur ekki, fé þeirra liggur grafið í
hinum hrundu görðum.
En hver eru ráðin ? Hvernig má
sporna við áhrifum náttúrunnar?
munu menn spyrja. Það er langt
frá, að eg ætli mér þá dul að svara
því, en á það vildi eg benda, og
bera það undir alit búfróðra manna,
hvort ekki mundi heppilegra að
breyta til með byggingu garða, og
haga henni þannig að hata enga
skurði, nema þá langt frá þeim, ef
ætti að þurka upp, en hlaða garð-
ana upp frá grunni eins og vegg,
úr streng og hnausum, og binda
þá vel, hafa þá helzt tvíhlaðna og
þekja þá svo að ofan, eða ef þeir
eru einhiaðnir, þa að þekja þá vel
að innan og ofan, svo vatn nái ekkl
að renna ofan í þá og sprengja
þá. Hvernig iízt „Plóg“ á að hafa
það þannig? Auðvitað yrðu þeit
að mun dýrari, en eg hygg að það
margborgaðisig íendingunni. Grjót-
garðar eru auðvitað æskilegir, þaf
sem þeim verður við komið.
Vírgþrðingar verða tæpast, þrátt
fyrir kosti sína, almennar nú fyrst
um sinn vegna þess, að þær kosta
útborinn eyri, torf- og grjótgarð-
ar fremur vinnu, og hanaeigabænð'
ur hægra með að inna af hendií