Plógur - 14.11.1901, Blaðsíða 2

66
en optast styttri, snjór jafnaðar-
lega minni, en það er í raun og
veru talinn ókostur, því eyðilegg-
ing austanvindanna, sem eru svo
tíðir framan af vetrinum, verður
því meiri þegar jörðin er auð.
Jaðarbúarnir standa þannig ekki
miklu betur að vígi en vér að því
er veðurfarið snertir, og hiutfallið
milli jarðræktarástandsins þar og
hér, er miklum mun ójafnara en
hlutf. milli vcðurfarsins þar og hér
Til ræktunar er jarðvegurinn
þar engu betri en hér, að undan-
teknum mosamýrunum, sem opt-
ast eru ekki eins seigar og vatns-
þrungnar í yfirborðinu scm hér.—
Sumstaðar á þurlendri stöðum er
þó ekki óalgengt að finnist send-
ið og hlýtt undirlag, en optar á
er þá lyngjörðin á þessum stöðum
mjög ervið viðfangs til ræktunar,
og þarf að vera vandlega unnin og
liggja opin um lengi tíma. Fyrir
rúmum 2 áratugum síðan stóð líka
jarðiæktin þar á mjög lágu stigi,
mönnuin virtist eins og oss virðist
nu, þau skilyrði, sem fyrir hendi
voru, ekki scm aðgengilegust, þeir
voru eptirbátar nágranna sinna, af
því að þeir þóttust standa svo
miklu ver að vígi en þeir, að ó-
mögulegt væri fyrir þá að taka þá
sér til fyrirmyndar.
En nú horfir þetta öðruvísi
við. Það hefir sannazt á Jaðarbú-
um það, sem ívar Aasen kvað: „ Me
skal koma um inkje so braat".
Nú hafa þeir tekið rögg á sig
og það er undrunarvert og ept-
irtektavert fyrir oss, hve langt á-
leiðisþeirhafakomizt á svo skömm-
um líma.
Aður var þar lítið ræktað annað
en bygg og hafrar, menn ræktuðu
þessar teg. á akurblettunum, sem
afar þeirra og langafar höfðu rækt-
að án reglulegs sáðskiptis, og opt
með litlum arði. Grasræktinni var
í öllu mjög ábótavant. En nú
horfir þetta öðruvísi við. Korn-
ræktin minnkar og grastæktin eykst.
og það í stórum stíl.
Þessi stefnaer einnig farin að gera
vart við sig víðar um Norðurálfuna.
Þannig, t. d. í Sviss var fytir nokkr-
um árum síðan hlutfallið þannig, að
af hinu ræktaða landi var 70%
akur, 30% engi. Nú er þessu alveg
snúið við: engi gerir 70%, akur 30%.
Á Jaðrinum er hlutf. líklega akur
40%, engi 60% og grasræktin fær
meiri og meiri yfirhönd. Það er
stofnun mjólkurbúanna, verðhækkun
á afurðum kvikfjárræktarinnar yfii'
höfuð, sem gerir þetta að verkum.
Eg minnist á þetta hér þeim til
huggunar, sem barma sér yfir því,
að vér getum ekki ræktað korn
hér á landi. Það hlýtur að vera
þeim huggun, að þau lönd, sem geta
haft arðsama kornrækt, taka gras-
ræktina framyfir, og leggja allt
kapp á að auka hana.
Eg skal nú í svo fám orðum,
sem unnt er lýsa aðferðinni við jarð-
ræktina þar. Þó minnist eg helzt á
undirbúning jarðvegs og gras-
ræktina. Óræktað land er þar
optastbrotið með spaða, að minnsta