Tíðindi Prestafélags hins forna Hólastiftis - 01.01.1984, Side 78

82
TlÐINDI
liggja í skipulögðum röðum. Varð þessi óvænti beinafundur
til að stöðva framkvæmdir og þegar aðstæður höfðu verið
kannaðar nánar og líkur bentu til að komið væri niður á
gamlan kirkjugarð var fallið frá frekari byggingaráformum.
Virtist og sem önnur hús á skipulagsuppdrættinum myndu
einnig lenda inn í grafreitnum.
A vegum þjóðminjavarðar gerði Guðmundur Ólafsson,
safnvörður, vettvangskönnun á staðnum og taldi hann með
nokkrum líkum unnt að afmarka garðinn en grjót- og torf-
hleðslur í jarðvegi gáfu vísbendingu um kirkjustæðið. Að
þessu loknu sá undirritaður um að koma þeim beinaleifum,
sem upp höfðu komið, fyrir í sama grunni.
Vitað var um kirkju á Laugalandi til forna og munnmæli
um hvar hún hefði staðið en engin vitneskja um kirkjugarð
eða sýnileg ummerki. Elstu menn höfðu heldur ekki heyrt um
beinafund á Laugalandi hvað þá að menn hefðu grun um svo
vel varðveittar beinaleifar og í svo skipulögðum grafreit sem
raun var á og þar sem sumstaðar virtist jafnvel hafa verið
tvígrafið. f lýsingu „Möðruvallaklausturskirkjusóknar“ eftir
Jón Jónsson (lærða), en hann þjónaði Möðruvallaklaustri
síðustu æviár sín (d. 1846), er komist svo að orði: „ . . . líka er
mælt að bænhús hafi verið á . . . Laugalandi og víðar. . . .“
Sýna þessi orð þann ókunnugleik sem þá þegar, eða fyrir
miðja síðustu öld, var á Laugalandskirkju og kirkjugarði, og
ólíklegt að sýnilegar minjar hafi þá staðið uppi.
* * *
Laugalands getur þegar í Ljósvetningasögu og er þar talað
um „skógana“ hjá Laugalandi. Ekki er með visst unnt að sjá
hvenær kirkja var fyrst reist þar, en í máldaga Péturs biskups
Nikulássonar frá 1394 er Laugalandskirkja sögð helguð Jóh.
babtista. Eru þar einnig taldar eignir hennar svo sem jarðeign
að Grjótgarði, sem er næsti bær við Laugaland. Samkvæmt
máldaga Ólafs Rögnvaldssonar frá 1461 á kirkjan auk Grjót-
garðs „Dauðatjörn í Möðruvallalandeign“.
Virðist af þessum og fleiri heimildum sem Laugalands-