Alþýðublaðið - 14.02.1927, Blaðsíða 3

V
ALEÝÐUBLAÐIÐ
HmiHHIHBIIHtmil
Skráseit uörumerki. Biðjið kanpmann
yðar nsn
K@Sil®ts~@lt®eoIade,.
msáp
KEHLET’S ¥anllle,
K0N5UM Miislioldniitg eda
CH0C0LADE IsaEold. m b œ«Rs&íwr b n ■kkwíss e r h ■ rawwssswsa b h

ins 102 ]h'is. krönur, en í árslok
1926 er skuldlaus eign hans um
185 þús. krónur.
Eign hans umfram skuldir hefir
pannig vaxih um 83 þús. krónur
á 0 árum. Auk pess fénast hon-
um á þessu ári umfram venju-
legar tekjur 60 pús. króna styrkur
frá ríkissjóði, sem ekki væri feng-
inn, hefðu jafnaðarmenn látið
undir höfuð leggjast að byggja
hafnarbryggju. Styrkur pessi er
lenn ógreiddur og gengur til
Skuldajafnaðar upp í dýrtíðarlán-
ið. Er hann fyrir verk, sem peg-
ar er unnið, og má pví telja hann
til hagsbóta liðins tíma.
Alls eru pá eignir hafnarsjóðs
umfram skuklir 143 pús. krónum
meiri en 1921, pó ekki sé að
neinu metinn sá hagur, er bæjar-
búar hafa af hafnarbrygggjunni.
Að hafnarsjóði meðtöldum hefir
f járhagur bæjarins breyzt til batn-
aðar, sem hér segir:
1. Eignir bæjarins
vaxið um kr. 185 000 00
2. Afskrifað af eign-
um frá 1921 — 85 700 00
3. Eignir hafnar-
sjóðs vaxið um — 143 000 00
Samtals kr. 413 700 00
Auk pess varð bærinn að taka
á sig 8 500 króna skuld vegna
Djúpbátsins, sem staíaði af ábyrgð
bæjarins frá íhaldstímunum.
Að pessu athuguðu má sjá, hve
ífjarri pað er öllum sanni að telja
jafnaðarmenn hafa sett bæinn á
höfuðið og að nota stjórn peirra
á ísafirði sem grýlu á landsmenn
Hins vegar hefir íhaldið barist
með hnúum og hnefum gegn
pessu, og mun pví vera sanni
nær, að jafnaðarmenn hafi bjarg-
að bæjarfélaginu frá hruni. Stjórn
íhaldsins á bæjarmálunum leiddi
'til glötunar. Verður næst sýnt
fram á, hvernig fjárhagurinn væri,
hefði pað mátt ráða, og pá einnig
tekið til athugunar, hvort jafnað-
armenn hafi drepið niður atvinnu-
reksturinn með háum sköttum.
Aths.
Eftir að petta er ritað, hefir
N.-ísafjarðarsýsla greitt skuld
sína við bæjarsjóð, rúmar 12 pús.
krónur. F. J.
Meðri cleiíd.
Par voru á laugardaginn 5
stjórnarírv. til 1. umr. Þau voru
pessi:
1. Fátœkralagafnimvarp. Aðal-
breytingin, sem pað fer fram á, er
sú, að sveitarstjórn kveði á um,
pegar hún veitir styrk úr sveitar-
sjóði, hvort hann skuii endur-
kræfur eða eigi. Ef hún telur pað
sanngjarnt vegna élli piggjanda,
ómegðar hans, veikinda hans eða
peirra, sem hann hefir á skyldu-
framfæri, eða vegna annara ó-
happa hans, pá má hún ákveða,
að styrkurinn sé ekki talinn sveit-
arskuld, og fylgi honum pá eigi
réttindamissir. — Þetta er að visu
örlítið í rétta átt stefnt, en sporið
er ekki stigið til hálfs, hvað pá
meira, pví að samkvæmt pessu
yrði framkvæmd réttarbótanna
eingöngu lögð í dóm sveitar-
stjórnanna. Sumar peirra rnyndu
að sjálfsögðu reynast vel, en
ekki er pví að treysta, að svo
reynist alment, enda alt of mikið
í húfi fyrir pá, er undir verða að
búa, að eiga allan rétt sinn undir
pví, hversu pær nefndir reynast.
— Magnús Torfason vildi láta
styrkpegum heimilt að skjóta úr-
/skurði sveitarstjórnanna til æðrí
valda, sýslumanna eða stjómar-
ráðs. Væri pað pó nokkru meiri
trygging peim til handa, en ótví-
ræðara og nánara tilgreint parf
að vera um rétt styrkpega, svo
að algild réttarbót verði að á-
kvæðinu. Hitt nær engri átt, sem
M. T. skaut fram í sömu ping-
ræðu, að felt verði burtu ákvæðið:
„Eigi má halda undirboð á fram-
færslu purfalings." Taldi hann
pað óparft, pví að slíkt yrði aldr-
ei gert, hvort sem væri; en pví
er alls ekki að treysta í sumum
sveitum, pó að víða myndi pað
sjálfsagt látið ógert.
Það ákvæði er í frumvarpinu
(43. gr.), að ekkja, sem hefir
skylduómaga, teljist ekki standa
í neinni sveitarskuld, pótt hún
hafi áður fengið sveitarstyrk í
sameiningu með manni sínum. Er
pað ákvæði gott. Þá er og sveit-
arstjórn heimilað að gefa upp
peginn sveitárstyrk, ef tvö ár eru
liðin frá pví, er piggjandinn fékk
slíkan styrk; en nú er sá tími á-
kveðinn 5 ár, nema sampykki
sýslunefndar komi til. Þá er og
pessí klausa, sem síðast mun hafa
staðið til að framfylgt yrði vorið
1913: „Hýsi maður að nauðsynja-
lausu purfamann, sem honum er
kunnugt um að óhlýðnast skipun
hreppsnefndar, eða piggi verk af
honum, skal hann sekur um alt
að 100 Jkr., er renni í sveitarsjóð
par, er brotið er framið.“ Segir
fevo í íbrsendum frv., að hún virð
ist algerlega pýðingarlaus. Hins
vegar er fátækraflutningi og fleiri
óhæfuákvæðum fátækralaganna
(haldið í frv. pessu.
I sambandi við petta frv. er
2. breyting á lögum frá 1921 urn
afstöðu foreldra til óskilgetinna
barna (ákvæðum 26. greinar).
3. Atvinna víö siglingar. Frv.
um viðauka við lögin frá 1922,
Frv. petta fer fram á, að stjórnar-
ráðinu verði heimilað að orm-
smjúga lögin með undanpágum.
Verður pessa frv. nánara getið
síðar.
4. frv. um veitingu ríkisborg-
araréttar til handa frú Ingeborg
Stein-Bjarnason, fæddri í Sviss,
dóttur Þorleifs H. Bjarnasons yf-
irkennara af fyrra hjónabandi.
Var hún áður gift svissneskum
verkfræðingi, Theodor Stein. Hún
stundar nú listmálaranám í
París.
5. Otrýming fjárkláda. Frv. er
um prefalda allsherjar-kláðaböð-
un sauðfjár jrm önnur áramót hér
frá, og er eins og pað var sam-
pykt í neðri deild í fyrra.
Frv. pessum var öllum vísað til
2. umr., tveimur hinum fyrstu til
allsherjarnefndar, hinu priðja til
sjávarútv.n, útrýmingu fjárkláðans
til landbúnaðarnefndar, en hinu
fjórða pótti ekki pörf á að vísa
til nefndar.
Etei defld.
Fundur á laugardaginn hófst kl.
2. Magn. Guðm. var veikur og hafði
pví Jón Þorl. framsögu fyrir hann
um frv. urn uppkvaðningu dóma,
sem var til 1. umr. Vísaði hann
_sem fyrr til athugasemdanna; frv.
vísað til 2. umr. og allsherjar-
nefndar. Frv. um laun skipherra
o. fl. á varðeimskipum ríkisins
var og til 1. umr.; reifaði forsrh.
pað í eigin nafni og vísaði nú
ekki lengur til athugasemdanna,
en sagði nákvæmlega sama og í
peim stóð, lagði aðaláherzluna á
pað, að hentugast væri að greiða
skipverjum fast kaup af pví, að
pá pyrfti rikið ekki að standa í
kaupdeilum og kaupsamningum
við.pá (sbr. lögin frá 1915, sem
banna starfsmönnum ríkisins að
leggja niður vinnu), og af hinu,
að með pví yrði kaupið lægra.
IJm hið síðast talda virtist honum
mjög hugað. J. Baldv. pótti frv.
óparft og taldi stjórnina mundu
hafa lítið fyrir stafni, úr pví hún;
gæti verið að hrófla upp nýjum
launaflokkum, pó að ríkið gerði
út fáein skip. Þótti honum gengið
á rétt skipverja, úr pví peim væri
8
greitt minna kaup en félögum
peirra á verzlunarflotanum. Hér
væri aukaatriði, hvort kaupið væri
krónu hærra eða lægra; á hinu
riði, að verkin væru vel unnin,
og tækist pað, ef góð kjör væru
boðin starfsmönnum. Kauplækk-
un háseta væri meiri en vísitalan
næmi, sem laun annara sjómanna
værú miðuð við og ekkert væri
borgað fyrir eftirvinnu, en skip-
herrarnir svonefndir héldu sinum
1000 kr. mánaðarlaunum óskert-
*um. Forsrh. sagði rétt að skipa
kaupi pessara starfsmanna eins
og annara starfsmanna ríkisins
og engin ástæða væri til að víkja
frá reglunum með pá. Alp. gæti
ákveðið laun peirra eins og pað
vildi, pað fengjust beztir kraftar
ef föst laun væru greidd, peir
ættu ekki kjör sín undir harð-
skeytni (forsrh. notaði petta vel
hittna orð) atvinnurekandans, og
svo ættu peir rétt til lífeyris. J.
Baldv. kvað forsrh. engar sönn-
ur hafa fært á pað, að frv. værl
jparflegt. Þar eð launin væru lægri
en á verzlunarflotanum, myndu
menn ekki tolla lengi í stöðunum,
heldur halda sig við eldinn, sem
bezt brynni. Frv. gerði og eigi
ráð fyrir að skipverjar væru
slysatryggðir, sem ekki væri livað
minst nauðsynlegt á öðru strand-
varnarskipinu, er talið hefði ver-
ið ekki alveg háskalaust að sigla
með. Nú væri forsrh. horfinn frá
(sparnaðinuin í fyrri ræðu og vildi
sem J. Baldv. gott verk um fram
alt. Forsrh. kvað sérstaka slysa-
tryggingu mætti athuga í nefnd,
en að hin venjulegu slysatrygg-
ingarákvæði næðu til pessa fölks.
Frv. vísað til 2. umr. með 12
atkv. : 1 (J. Baldv.) og síðan til
fjárhagsnefndar.
Litla ríkislögreglan.
3. mál á dagskránni var frv..
um varðskip ríkisins og sýslunar-
menn á peim. Vísaði forsrh. í
framsögunni til pess, sem hann
pegar hefði sagt um launafrv.,
og bað, að pví yrði vísað til alls-
herajrnefndar. J. Baldv. kvað frv.
vera hlægilegt tihlur og barna-
lega tilraun til að gera sjómenn á
lögregluskipum ríkisins að sjóliði
konungsríkisins íslands með pví
að klæða pá í einkennisbúninga,
sem slíkt fólk notaði (sbr. 7. gr.).
Það gæti ekki vakað annað fyrir
stjórninni en að reyaa að útvega
sér með pessu „dáta“, leikföng,
sem stjórnin, eins og ríkislög-
reglufrv. sáluga sannaði bezt,
langaði voða-mikið til að eignast.
Or pví að allir starfsmenn skip-
anna ættu að vera sýslunarmenn,
pá yrðu peir að vinna eið að
stjórnarskránni, og væri bæðx
hlægilegt og hégómlegt að hugsa
sér, að t. d. kyndarar, sem vit-
anlega oft myndu fára úr stöð-
unni, yrðu hátíð'ega að sverja eið
að stjórnarskránni, rétt eins og
stjórnin væri á glóðum um, að
peir myndu moka stjórnarskránni
undir varðskipskeíili. n. En hitt