Alþýðublaðið - 05.03.1927, Blaðsíða 2

g
ALÞ.ÝÐUBLAÐIÐ
3 kemur út á hverjum virkum degi.
j Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
< Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ■
J til kl. 7 siðd.
I< Skrifsíofa á sama stað opin kl. ;
9Va—10 Va árd. og kl. 8—9 síðd. :
Simar: 988 (afgreiðsian) og 1294 >
(skrifstofan). í
J Verðlag : Áskriftarverð kr. 1,50 á ■
3 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 |
J hver mm. eindálka. ;
3 Prentsmiðja: Alpýðuprentsmíðjan j
J (í sama húsi, sömu símar). ;
aí pin^maEiBaiiI
ver'ður það að teljast, pegar Jón
Ólafsson framkvæmdarstjóri lýs-
ir yfir pvi í pingræðu (í gær),
að lög um hvíidartíma háseta séu
ekki haldin af skipstjórum á tog-
urum. Með pví er hann að bera
sakir á skipstjórana, að peir brjóti
landsljög. Einnig var tónninn í
péssari yfirlýsingu hans eins og
hann væri að gleðjast yfir pess-
um lögbrotum. í priðja lagi býst
ég við, að hann viti sjálfur, að
hann er að skýra pingmönnum
;rangt frá í pessu efni, en ætlast
þó til, að peir skoði hann sem
óskeikult . vitni um petta atriði.
Þetta er vægast sagt óskammfeilni
af nýbökuðum pingmanni. Um
hvíldartímalögin er pað að segja,
að pau eru yfirleitt vel haldin.
Fyrstu vertíðina vildi verða nokk-
ur misbrestur á þessu, en skip-
stjórar sáu fljótt gagnsemi lag-
anna og sættu sig fljött við að
fyigja þeim prátt fyrir andstöðu
gegn peim í fyrstu. Það hefir
verið mitt hlutverk að grenslast
eftir pví, hvernig lögunum hefir
verið fylgt. Til pess nota ég
margar aðferðir, sem ávalt verða
mér óyggjandi til að fá að vita
hið rétta. Og reynsla mín er sú,
að lögin séu haldin. En það er
'satt, að í einstökum tilfellum eru
vökuskifti afnumin um síuttan
tíma, ef sérstaklega stendur á, en
slíka heiir.ild veita lögin. Það e na,
sem pá fer fram og ekki er
eftir bókstaf laganna, er pað, að
skipstjóri vanalegast biður háset-
ana um pessa vinnu. Hásetar
segja mér, að petta komi ekki oft-
ar fyrir en svo, að peir verði við
pessum tilmælum. Aftur á móti
eru pgir margir meðal skipstjór-
anna, sem aldrei fara fram á
neinar undanpágur við háseta
sína. Ég hefi átt tal við allflesta
skipstjóra um þessi lög. Og næst-
um undantekningarlaust viður-
kenna peir kosti peirra og telja
tvímæ’a'aust stórhagnað fyrir út-
gerðina að framfylgja peim. Hvað
sem Jón Ól. hefir heyrt af munni
skipstjóra í pessu eíni eða ein-
hverra annara, er hann hefir pessa
fræðslu frá, pá er hitt hugsan-
legt, að einhver, jafnvel skipstjóii,
hefði gaman af að segja honum
eitthvað, sem kitlaði eyru hans,
þó það væri ekki sannleikanum
samkvæmt.
Á síðast liðinní ísfiskvertíð hef-
ir verið gerð tilraun til þess frá
hálfu útgerðarmanna að brjóta
þessi umræddu lög með þvi, að
setja f ærri menn . á skipin en áð-
ur hefir tíðkast og í sumum til-
fellum svo fáa menn, að erfið-
léikum hefir verið bundið fyrir
skipstjórana að geta fylgt lög-
■unum, x hvívetna. Þetta hlýturJóni
Ólafssyni sem og öðrum útgerðar-
mönnum að vera ljóst. Þetta hef-
ir nú ekki tekist enn fyrir fullan
skilning skipstjóranna um nauð-
syn laganna og góðan vilja peirra
með að framfylgja peim. Komi
pað fyrir, að pessi nauðsynlegu
lög verði brotin hér eftir, pá er
það fyrst og freiíst sök útgerð-
armannanna, en ekki skipstjór-
anna, eftir pá reynslu, sem peg-
ar er fengin. Þá getur Jón Ólafs-
son og sennilega einhverjir fleiri
hans stéttarbræður hælt sér af
pví á alpingi: „Við brjótum lög-
in“
24. febr.
Sigurjón A. Ólafsson.
Þingmaður fyrir Hafnarfjörð.
Héðinn Valdimarsson flytur frv.
um skiftingu Kjósar- og Gull-
bringu-sýslu í tvö kjördæmi
þannig, að Hafnarfjörður verði
sérstakt kjördæmi og hafi annan
pingmanninn. — Eins og lesend-
urnir muna, var sams konar frv.
sampykt í n. d. í fyrra, en felt
í e. d., meðan margir deildarmenn
voru fjarverandi.
Keðrf slefM.
Fáíækralögin.
í gær var lokið við 2. umr. um
fátækralagafrumv. Héðinn Valdi-
marsson flytur nýja breytingatil-
lögu, sem atkv. verða ekki greidd
um fyrr en við 3. umr. Hún er
þannig:
„Ekki má sveitarstjórn skilja
hjón samvistum, pótt þurfamenn
séu, nema með skriflegu leyfi
þeirra sjálfra né taka börn yngri
en 16 ára frá foreldrunum nema
með skriflegu leyfi foreldranna.
Þó parf sveitarstjórn ekki slíkt
leyfi til að taka börn frá for-
eldrum, ef heimilislíf foreldranna
má teljast siðspillandi fyrir börn-
in eða foreldrarnir hafa faríð i!la
með pau.“
Að gefnu tilefni gat Héðinn pess
við umræðuna, að hann vonaði,
að þeir pingmenn, sem séu vissir
um, að ekki sé farið með styrk-
pega, par sem þeir pekkja til, á
pann hátt, sem bannað sé samkv.
tillögunni, greiði atkv. með henni,
og lofaði Bernharð pví.
J. Kjart. kvað allsh.nefnd ekki
hafa fallist á breyt.till. Halldórs
Stef. um, að menn vinni sér sveit
þegar á fyrsta degi. Tók og Halld.
fram, að hann teldi pörf á á-
kvæðum um byggðaleyfi (p. e.
rétt sveita- og bæja-stjórna til
byggðabanns), ef pað ákvæði væri
sett. Tók hann tillögurnar síðan
aftur til 3. umr. (p. e. atkvæða-
greiðslu um pær er frestað pang-
að til).
Samvizkan varð að pessu sinni
til að slá Hákon í Haga, þegar
hann las Alþbl. í fyrra dag og
fékk að sjá framkomu sína í þing-
inu í spegli. Varð pað til pess,
að hann hélt „harmagrútar“-ræðu
í pinginu, áður en gengið var til
atkvæða um fátækralagafrv. og
tillögur hans. Þótti honum verið
hafa óþarft að segja frá pví, að
hann dró nafn eins styrkþega á
ópinglegan hátt inn í umræðurn-
ar. Var auðheyrt, að hann skamm-
aðist sín fyrir áð hafa gert það,
og ætti hann pá að láta sér pað
að kenningu verða. Jafnframt ját-
aði hann það rétt vera, að hann
liti eingöngu á peningahliðina,
pegar um væri að ræða endur-
kröfulausar styrkveitingar tii fá-
tækra. tJt af tillögu hans um af-
nám bannsins á undirboðum á
styrkþegum komst hann svo að
orði, að „eigi muni haldið upp-
boð á slíkum hlutum" sem peim.
Loks hélt hann því fram, að hanri
væri sjálfur mikill jafnaðarmað-
ur(!!). — Alþbl. vill beina pví til
Jöns Kjartanssonar, að hann ætti
að gera Hákoni, flokksbróður sín-
um, pann greiða, að birta þessa
íræðu hans orðrétta 1 „Mgbl.“, eins
og hún var flutt. Myndu margir
gamahsamir menn verða til að
lesa pað tbl. þess, enda má Hákon
eiga pað, að oft veiíir hann áheyr-
endum hressingu hlátursins og
jafnvel pingmönnum stundum.
Svo fór, að br.-tillögur Hákon-
ar, pær prjár, er skýrt hefir vér-
Sð frá hér í blaðinu, voru allar
feldar, en pó urðu peir 9, sem
fella vildu burtu ákvæðið: „Eigi
má halda undirboð á framfærslu
purfalings." Hins vegar voru til-
lögur allsh.n. sampyktar, þar á
á meðal íhaldstillögurnar tvær, er
segir frá í blaðinu í fyrra dag,
um „sáldin tvö í stað eins“ og
að ílytja rnegi mann fátækraflutn-
ingi, pó að ekki sé bersýnilegt,
að hann sé kominn á stöðugt
sveitarframfæri, ef hann hefir
pegið 300 kr. styrk. Var síðari
tilíagan sampykt' með 15 atkv.
gegn 13 að viðhöfðu nafnakalli.
Voru 10 íhaldsmenn með henni,
en einir 3 á rnóti (J. A. J„ M. G.
og Þórarinn), „Framsóknar“-flokk-
urinn skiítijt nær í miðju. Voru
Bernh., H. Stef., Ing. Bj., J. Guðn.
og Jörundur með henni, en hinir
6 á móti. Aðrir deildarmenn
igreiddu atkv. gegn henni. Von-
andi fer pessi vandræðatillaga pó
ekki aiveg gegn: um pingið, pví
að mjög myndi hún auka fátækra-
fiutninga, og er pó sízt á pá ó-
hæfu bætandi.
Um br.-tillögur Héðins Valdi-
marssonar um, að styrkur skuli
ekki endurkræfur, ef hann er
veittur vegna elli, ómegðar,
heilsuleysis, slysa eða atvinnu-
leysis, fóru fram femar atkv,-
greiðslur með naínakalli. Með pvi,
að gamalmemii (sextug og eldri):
missi ekki réttindi sín af pess-
um sökum, greiddu 15 atkv., en
13 á móti. Þeir 13 voru 12 íhalds-
menn og Sveinu í Firðj í viðbót.
Var hann á móti pessum tillögum
öllum. Hákon gekk pó ekki með
íhaldinu að pví sinni, en greiddi
atkv. með tillöigunni, .og væri vel,
ef hann gerði svo að jafnaði. Hin-
ar tillögurnar prjár voru allar
feldar. Voru íhaldsmennirnir all-
ir á móti þeirn, hverri um sig,
Hákon jafnt og hinir, og auk
peirra Bernharð, Klemenz og
Sveinn. Einnig var Halld. Stef. á
móti till. um, að styrkur vegna
slysa eða heilSuleysis skuli ? ekki.
endurkræfur, og einir 5 (Héðinn,
M. T„ Ben. Sv„ Tr. Þ. og Jakob)
voru með pví, að atvinnuleysi væri
ekki látið valda réttindamissi, en
hinir (23) allir á móti. A. m. k.
um heilsuleysi og slys tók Jakob
fram, að hann greiddi atkv. með
tillögurmi „með athugasemd",
sem gat varla pýtt annað en pað,
að liann vildi breyta henni eitt-
hvað við 3. umr. Nú er tillögur
pessar voru allar feldar nema sú
fyrsta, og pá hefði í lokin purft:
að bera hana aftur undir atkvæði
ásamt fylgitillögunni urn rýmk-
un heimildar til að gefa upp þeg-
inn styrk (sjá blaðið í fyrra dag),
varð pað úr, að sú atkvæða-
greiðsla var geymd til 3. umr..
Urn pessar tillögur greiddu allir
deildarmenn atkvæði, og geta les-
endurnir þar af séð, hvernig hver
peirra snérist við málinu. Tillaga
Héðins um hækkun daggjalds tiJi
vistráðins hjús, er veikist eða.
slasast utan heimilis síns, var feld:
með 21 atkv. gegn hans eina. Loks.
var tiliaga hans urn, að engan
megi flytja fátækraflutningi,
nema hann veiti sjálfur skriflegt
sampykki sitt til pess, feld með
23 atkv. gegn 3. — Frv. var að
svo búnu vísað til 3. umr.
Fxv. Sveins um umboð þjóðjarða,
í Múlasýslu var samp. til e. d„
námulagaviðaukafrv. vísað til 3.
umr. og sveitarstjórnarlagafrv. til
2. umr. og allsh.n., eins og pað
kom frá e. d. Frv. um ábyrgðar-
heimild ríkisstjórnarinnar á er-
lendum lánum Landsbankans var:
tekið út af dagskrá.
Þingsályktunartillögu’
flytur Jónas frá Hriflu í saméxii-
uðu pingi urn, að alpingi skori
á stjórnina að feia Búnaðarfélagi
íslands að undirbúa fyrir næsta
ping frv. um byggingar- og land-
náms-sjóð. Tilgangur sjóðsins sé
að „gera bændum og nýbýla-
mönnum fært að endurbyggja bæi
sína eða reisa ný hsimili á rækt-
arlandi". Sjóðurinn fái tekjur sín-
ar úr ríkissjóði, fyrst og fremst
með gróða- og stóreigna-skatti.
Jón Guðnason flytur frv. um
pá breytingu á vegalögunum, að
vegurinn frá Búðardal að Borð-
eyri verði tekinn í pjóðvegatölu.