Alþýðublaðið - 11.03.1927, Blaðsíða 2

ALÞ.ÝÐUBLAÐIÐ
e
] alþýbijblabið|
< kemur út á hverjum virkum degi. ►
IAfgreiðsla í Alpýðuhúsinu við [
Hveriisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. [
til kl. 7 siðd. [
I< Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
9V2 —10Va árd. og kl. 8—9 síðd. [
Simar: 988 (afgreiðslari) og 1294 ►
(skrifstofan). [
5 Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ►
i mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 {
J hver mm. eindálka. t
j ’Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan í
j (í sama húsi, sömu símar). f
Hæítuleg braut.
í sambandi við það mál, sem
mesta hefir vakið athygii af ping-
máliim undan farna daga, frum-
varpið um ábyrgðarheimild ríkis-
stjórnarinnar, er einkum eitt, sem
verðskuldar alveg sérstaklega at-
hygli kjósenda og varhuga. Pað
er tilraun stjórnarinnar til að
binda pingmenn pagnarheiti um
öll meginatriði málsins, hver séu
lánskjörin, hvað lánið sé stórt og
til hvers eigi að nota pað. Með
henni er stjórnin að feta út á
hættulega braut, — svo hættulega,
að eftir hsnni má leiða fólkstjórn-
arhugsjónina í fullkonma glötun.
Það fyigir fólkstjórn eða pjóð-
ræði, — pað er grundvallarskil-
yrði hennar —, að stjórnmálin séu
opinber mál, svo að pjóðin eigi
sífeldan kost á að veifa pví at-
hygli, sem fulltrúar hennar gera í
umboði hennar. Ekki 'sízt á petta
við um íjárinálin, sem eru kjarni
stjórnmálanna. Og pegar nú svd
stendur á, ad uerid er ad binda
hverjum einasta pegni ríkisins á-
byrgo á herdar, pá hlýtur krafan
um, að ekkert sé dulið, að eiga
, strangastan rétt á sér. Það er á
valdi ríkis, sem er í höndum at-
vinnurekenda að láta ábyrgðina
koma til framkvæmda, hvenær
sem atvinnurékendurnir segja „at-
vinnuvegina" —en svo kalia peír
sig að ja'naði — ekld geta stað-
ið í skilum og ófært að gera
bankann gjaldprota; pá getur rik-
ið látið einstakiinga pjóðarinnar
greiða lánið með nefskatti. Því
varðar hvern einstakling um,
hver fjárhagsleg hætta hvílir á
honum í pessu tilfelli.
Um hitt er pó jafnvel enn meira
vert, að ef stjórn kamst upp á
að dylja pjóðina fyrirætlana,
ráðagerða og athaína í máli, sem
svo varðar hvern mann sem sam-
ábyrgð pjóðaiinnar um milljóna-
lán, og tekst að leiða pingmenn
til pagnar um pað, pá er henni
opin ieið að gera svo í hverju
máii alt par til, að hún er jafnan
laus við eftirlit pjóðarinnar og
hefir náð einræði yfir málefnum
hennar, en fólksstjórnin ekki
orðin nema innantómt nafnið. Að
leyía, að út á slíka braut sé hald-
iö, svarar til pess að Iíða landrád,
miðað við stjórnarfyiirkomulag-
ið, sem nú ríldr, pví að pað er
að láta véla valdið úr hendi hins
lcgiega valdhafa, pjóðarinnar.
Þess vegna má enginn ping-
maður pola neina tilraun til að
binda hann pagnarheiti. Ef ein-
hver gætir ekki réttinda pjóðar-
ifnnar í pví efni, pá verður hún
að losa sig við hann, pví að hann
er ótrúr pjónn hennar.
Hvildartími togaraháseta.
Héðinn Valdimarsson flytur fiv.
um, að lágmark samfelds hvíld-
artíma háseta á togurum verði 8
stundir á sólarhring í stað 6, og
verði prískiftar vökur. Gangi sú
lagabót í gildi 1. júlí í sumar. —
Allir sanngjarnir menn hljóta að
sjá, að hér er sízt of langt geng-
ið til að tryggja líf og heilsu
sjómannanna og halda við starfs-
orku peirra. 16 stunda vinna á
sólarhring, oft marga í senn, er
vafalaust fullnóg prekraun hverj-
um meðahnanni.
Meðrx deíld.
Þar var í gær frv. um heiina-
vistir við mentaskólann samp. til
e. d. Bernh. og J. G. vildu binda
framkvæmd peirra laga við end-
urnýjaða heimild í fjárlögum síð-
ar meir, en tillaga peirra par um
var feld. Frv. um varnir gegn
vörtupest í kartöflum og annari
sýkingu nytjajurta kom úr land-
bún.nefnd, umsteypt að framsetn-
ingu og samræmt við núgildandi
stjórnarskrá pannig, að fullar
bætur eftir mati komi fyrir upp-
skeru, er ónýta parf samkvæmt
lögum pessum vegna hættu af
jurtasjúkdómi, en ekki Va w mats-
verðs, eins og stóð í frv. Þar í
parf ekki að liggja, að pað ákvæði
frv. hafi ekki verið sanngjarnt.
P. Þ. hafði framsögu nefndarinn-
ar og tók pað fram, að til pess
væri ætlast, að í frv. væri einnig
■ átt við varnir gegn sýkingu trjá-
plantna. Var írv. vísað til 3. umr.
að sampyktum br.-till. neíndar-
innar öðrum en um fyrirsögn frv.
Um hana fóru fram endurteknar
atkvæðagreiðslur og lá við nafna-
kalli. Nefndin lagði til, að frv.
héti frv. um varnir gegn vörtu-
,pest í kartöflum og sýkingu ann-
ara nytjajurta, í stað: og annari
sýkingu nytjajurta, og kvað P. Þ.
brt. að ósk garðyrkjustjóra. Lá
við, að petta atriði yrði sögu-
.legt í deildinni, og var bít. feld.
— Frv. um byggingu og rekstur
strandferðaskips var vísað til 2,
umr. og samgöngumn. eftir nokk-
urt pjark, frv. um gagnfræðaskóla
é ísafirði og frv. um smábreyt-
ingu, sem áður er frá skýrt, á
barnafræðslulögunum til 2. umr.
og mentamn. og frv. um breytingar
á fasteignamatslögunum til '2.
umr. og fjárhagsn.
Stjórnarskrárbreytingarfrv. Tr.
Þ„ um reglulegt alpingi annað
hvort ár að eins, lét hann ein-
göngu fylgja tilvísun í 5 lina
greinargeið. Var pví síðan vísað
til 2. umr. með einum 11 atkv. og
til stjórnarskrárnefndar. Stýfing-
arfrv. var tekið út af dagskrá.
EM delld.
Merkilegur fundur.
Krosstré og önnur tré.
Þar var til 1. umr. frv. Jónasar
frá Hriflu um viðurlög við ölvan
embættismanna, skipstjóra o. fl.
Urðu afdrif pessa sjálfsagða frv.
nokkuð endaslepp, og gaf mönn-
um nú að líta nokkuð annan svip
á einum pingmanni en flestir
myndu hafa búist við. Jónas frá
Hriflu mælti með frv. og benti á,
hve pað væri bæði afspurnarilt og
skaðlegt, að embættismenn og
peir, sem ábyrgð bæru á lífi og
heilsu annara manna, væru
drukknir að störfum sínum. Ingv-
ar Páhnason lýsti sig og frv. sam-
pykkan. Forsætisráðherra pótti
frv. ganga fullnærri rétti einstak-
linga og pótti peir gerðir nokkuð
misjafnir fyrir lögunum, ef pess-
ar kvaðir væru lagðar á starfs-
menn ríkisins eina, en ekki jafn-
hliða á starfsmenn einkafyrir-
tækja. Honum pótti og liggja
nokkur aðdróttun til einnar stétt-
pr í frv. pessu, en sú stétt ætti
pað ekki skilið og hefði ekki hag-
að sér svo, að nein ástæða væri
fyrir löggjafarvaldið til að taka í
taunrana hjá henni frekar en öðr-
um stéttum. J. Baldv. kvað pað að
vísu óglæsilegt, að slíkrar lög-
gjafar pyrfti, en hægt væri að
nefna dæmi, er sönnuðu pörfina.
Ef forsætisráðherra pætti hér of
nærri gengið einstaklingnum,
skyti par allskökku við, pví hann
heíði á sínum tíma sjálfur greitt
atkvæði með samskonar ákvæðum
atkvæði með sams konar ákvæðum
á slíkum ákvæðum misjafnlega
brýn eftir, hver í hlut ætti; pað
væri ægilegt að eiga líf og heilsu
undir drukknum lækni. Jónas frá
Hriílu var hissa á mótspyrnu for-
sætisráðherra, sem á fundi í Búð-
ardal hefði mælt eindregið fram
með tveimur pingmannsefnum af
pví, hve peir væru harðsnúnir
bindindisfrömuðir. Nú ætti ráð-
herra að sýna, af hvaða huga pau
meðmæli hefðu verið. Benti hann
og á, að forsætisráðherra væri al-
veg ósmeikur við að beita borgar-
ana misjöfnum aðíerðum, ef út í
pað færi. Svo legði hann t. d. í
Landsbankafrv. til, að bankastjóri
sá, sém skipaður væri af lands-
stjórninni, misti ákveðinna réti-
inda, sem hinir fengju að halda.
Skiítust peir ráðherra og Jónas
enn á nokkrum orðum og komst
Jónas að peirri niðurstöðu, að
ráðh. hefði ekki lesið frv. Var
frv. síðan felt frá 2. umr. mað
7 atkv. : 7 að viðhöfðu nafnn-
kal i Mun almenningi óeíað pykja
íróð'egt, hvernig atkvæðin féllu.
Með frv. voru E. Árn„ J. Baldv.,
Björn Kr„ íngvar, M. Kr., Jónas
frá Hriflu og Guðm. ÓI. Á móti
voru J. Þorl., Jóh. Jós„ H. St.,
Ingibjörg, Jöh. Jóh. og E. J.
Svo greiddi og Jönas Kristjáns-
son, sem kosinn var á pingaö
eins vegna íylgis síns við bind-
indismálið, atkvæði á móti frv.
og kom pað flatt upp á marga. Síð-
ara málið var 1. umr. um breytingu
á útflutningsgjaldslögunum. Mælti
Jónas frá Hriflu fram með frv„
en forsætisrh. og Jóh. Jós. á móti,
og fór svo, að frv. var felt f’rá
'2. umr. með 7 atkv. ; 7 að við-
höfðu nafnakalli.
Þingsályktunartillögu um pá
breytingu á reglugerð ræktunar-
sjóðsins, að Ián til rafmagns-
stöðva í sveitum megi veita til
alt að 20 ára og út á alt að prjá
fimtu hluta virðingarverðs stöðv-
anna, og megi pað einnig gilda
um lán, sem pegar eru veitt, flytja
í n. d. peir Halld. Stef., Árni og
Jón Kjart. Var í gær ákveðin ein.
umr. um tillöguna.
Bréf tii prinsessu.
iii.
Það eru ekki mörg ár síðan,
áð pað pótti jafn-óviðkunnanlegt,
að stúlka væri með stutt hár, eins
og pað, að ógiftur kvenmaður
ætti tvíbura.
Nú er petta orðið nokkuð
breytt, en ennpá stendur pó styrj-
öld um stutta hárið. Já; svo
grimmilega geisar stutthárs-stríð-
ið, að búnaðarskólastjóri norðan
úr landi tekur sig til að rita móti
pessum ósóma, sem hann álítur
vera, og til pess að fæla fólkið
frá að aðhyllast pessa villu og
vernda landið frá voðanum, sem
af henni leiði, klykkir hann út
með pví að segja, að pað muni að
eins vera pær lúsugustu, sem láti
klippa' sig!
En auk pessa hefir „Morgun-
blaðið“ frá eigin nýrum og galli
flutt all-æstar greinar móti stutta
hárinu. En pað hefir ekkert stoð-
að; alt af hefir kliptu kollunum
fjölgað, enda ekki hugsanlegt, að
nein skrif hefðu áhrif í pá átt
nema helzt paö, aö stagast á að
petta væri eklri tízka lengur. En
hitt, að segja að stutta hárið væri
ljótt eða ókvenlegt, var vonlaust
að heiði áhrif, pví að pæreru fáar
stúlkurnar pær, sem trúa pví, að
pað geti verið ljótt, sem er tízka.
En er pá stutta hárið Ijótt? Nei;
ég held nú bara ekki! Það er
ekki svo að slrilja, að vel upp-
sett hár sé ekki líka fallegt. En
hvuð margar stúlkur eru með vel
uppsett hár? Þær eru sárafáar.
Ég hefi tekið eftir nokkuð mörg-
um stúlkum, að pær hafa stór-
frikkað við pað, að pær létu
klippa sig. Og a!t af helir or-
sökin verið sú, að pær sýndust
clá ítið ópri a'egar áður, bara af
pví að pær settu hárið illa upp.
Því að petta hefir alt verið katt-
pri'ið kveníólk, allra myndarleg-
ustu búðar-, prentsmiðju- og
banka-st.úlkur.
Sumir tala um, að stutta hárið
sé ókvenlegt, og er pað eitt af
dæmunum upp á, hve vaninn er
ríkur. f Grænlandi gengur alt
v