Alþýðublaðið - 22.05.1937, Blaðsíða 3

LAUGARDAGINN 22. MAl' 1937

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
DITCTTíSoi.
F. R. VALDEMÁRSSON
APOREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangnr fri HverflsgötuJ.
SlMAR: 4800 - 4806.
4959; AfgreiSsla, auglýsingar.
4901; Ritstjóm (innlendar fréttir).
4902; Ritstjóri.
4903: Vilhj. S.VilhjálmssQn(heima)
4904; F. R. Valdemarsson (heima)
4905; Ritstjórn.
4906: Afgreiðsla.
ALÞWPRENTSMIÐJAN
Það, sem Þízfeum naz-
istnm er gert. Þ .0 er
islenzko fereitfyikiii-
nnni oert.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ skýrði írá
því fyrir npk'krum dögum,
að enskt blað hefði staðhæft, að
fjýzkir nazistar fölsuðu kvik-
inyndir til þess að draga frarn
hlut breiðfylkingar Francos é
Spáni og til pess að svívirða
spánska alþýðu, sem berst fyrir
rétti sí-num til þess að njóta
geeða síns eigin föðurlands.
Einhver „íslenzkur“ Bteiðfylk-
ingarmaður hefir nú tökið rögg"
á sig og sent Morgunblaðinu
greinarkorn úr þýzku blaði, þar
sem staðhæfingar og sannanir
hins enska blaðs um kvikmynda-
fölsun nazistanna eru taldar
fieipur eitt ,sem ekki hafi við hin
minstu rök að styðjast.
Pað vekur að sjálfsögðu mga
undrun, þó að þýzkir nazistar
leitist við að bera af sér sakir;
þeir eru hvort sem er þektir að
því að þræta frammi fyrir öllum
heiminuin fyrir verk, sem engum
blandast hugur um að þeir hafa
framið (sbr. rikisþinghússbrun-
ann).
Pað vekur ekki heldur neina
imdrun, þó að til séu flón innan
„íslenzku“ Breiðfyikingarinnar,
sem taka afsakanir þýzkra naz-
ista fyrir góða og gilda vöru.
En hitt vekur óneitanlega
nokkra undrun, ekki sízt meðal
þeirra manna, sem til þessa hafa
fylgt Sjálfstæðisflokknum að
análum í þeirri góðu trú, að hainn
væri borgaralegur lýðræðisfl-okk-
ur, að þetta Breiðfylkingarflón
skuli fá að segja jafn opinskátt
og berlega og raun ber vitni um
í Morgunblaðinu, að hann og
bans líkar krefjist þess skilyrð-
islaust, að Breiðfylkingin taki
upp starfsaðferðir nazista.
Grelnarhöfundurinn i Morgun-
blaðinu tekur skýrt fram, að
Breiðfylkmgarmenn megi ekki
hugsa sem svo, að fnegnir, eins
og fregnin um myndafölsun
þýzkra nazista, skaði þá ekki.
Pað sem þýzkurn nazistum er
gert, það er ísleizku Bxeiðfylk-
ingunni gert, samkvæmt kenn-
ingu Morgunblaðsins.
Pegar greinarhöfundur er bú-
inn að leggja þetta skýrt og
greinilega fyrir lesendur, spyr
hann með heilagri vandlætingu:
„ ... En til hvers eamð þið með
eintóma undanlátssemi við þessa
fugla?" (þ. e. stjórnarflokkana).
Og svo fer hann að tala um þann
hvalreka, að M-orgunblaðið hafi
getað skýrt frá því fyrsta maí, að
ungur sósíalisti hafi skotið úr
skammbyssu á fundi Breiðfylk-
ingarmanna 1. maí.
Eins og allir vita, þá sannaðist
það fyrir rétti, að ungiingur
þessi var að sprengja hvellhett-
ur með barnabyssu. En Breið-
fylkingarmaðurinn krefst þess nú
af Morgunblaðinu, að slík mál
sem þessi eigi biaðið framvegis
að taka á þessa leið:
Fyrsta daginn á að segja, að
maðurinn hafi skotið úr skamm-
feysfH, annan da0inn, að hann
Dreyttar mæður _[ sveít á simrin!
Starfsemi mæðrastyrksuefiidarinnar á skiiíð hjálp allra bæiarbúa.
Eftir V. S. V.
EG HEIMSÓTTI mæðraheimll-
ið í Hveragertti í fyrra sjiji-
ar. Pegar ég kom að hin|u gamla
bariiaheimiii Afmælisfélagslns,
Egilsstöðum, láigu konur x grasinu
á vellinuni og barnin í kringum
þær. Þegar frú Bríet Bjarnhéð-
insdóttir, sem var þarna fyrir
austan þrátt fyrir sín 80 ár, og
Laufey dóttir hennar gengu með
mér inn í heimilið, vora konur á
göngum þess, í síofunum — og
yfirleitt alls staðar.
Þær mæðgur og aðrar ágætar
konur höfðu loksins eftir þraut-
seiga baráttu og af litlum efnum
getað framkvæmt eina hugsjón
sína um að hjálpa systrum sín-
um og fengið þreyttum og fá-
MÆÐUR I SUMARDVÖL
tækum mæðrum dvalarstað um
lengri tíma með börnin í þessu
ágæta umhverfi, við úða hfnna
mörgu hvera og við hinn fagra
Reykjafoss, sem steypist þama
rétt fram undan af berginu. —
Varmá varð lika vinsæl meðal
mæðrianna og barnanna meðan
þau dvöldu þama, enda ber hún
■nafn með rentu.
Pær mæðgur skýrðu fyrir mér
jressa ágætu starfsemi:
„Petta er svo nauðsynleg starf-
semi, að ég get ekki lýst því,“
sagði Laufey Valdimarsdóttir.
„Pessar konur, sem hingað koma,
hiafa aldrei tækifæri til að lyfta
s.ér rieitt upp. Heimilisástæður
þeirria eru mjög erfiðar, bama-
fjöldinn hjá sumum mikiil og
engin tækifæri til hvíldar. Það
lætur ef til vill ótrúlega í eyrum
hafi skotið úr riffli, þriðja daginn.
að hann hafi skotið úr vélbyssu
og næstu daga á svo að beita öll-
um brögðum til þess að telja,
fólki tríi um, að skotið hafi verið
úr fallbyssu.
Petta getur maður kallað ó-
mengaðar nazistaaðferðir. Og
það er vissa fyrir því, að þessi
greinarhöfundur talar út frá
hjarta heildsala og stórútgerðar-
klíkunnar, sem stjórnar „ís-
lenzku" Bneiðfylkingunni.
þess fólks, sem hefir tækifæri
til að yifta sér upp, fara út í
náttúruna og teiga í sig sveita-
loft og ilminn af gró&kunni, að
segjia það, að vikudvöl þreyttr-
ar alþýðukonu í Reykjavík, uppi
í sveit, þar sem hún hefir tæki-
færi til að hvílas.t, verður henni
ógleymanleg. Hún er hrifin út úr
leiguíbúðinni, úr hávaða götunn-
ar og hinna daglegu anna, hún
hefir hér fyrir sér fjöllin á aðra
höind og víðáttuna á hiria. Hér
er kyrð — og hvíld.
Hér hjálpast allar að. Þaö er
margt, sem þarf að gera, en verk-
in verða létt. Mæðurnar hirða
sjálfar um sín börn og svefnhús
sín, þær líta eftir bömunum á
daginn, annars, eru þær frjálsar
og ganga að sínu mathorði. —
Ég veit, að þó að alt pf fáir hafi
skilning á þessu starfi nú, þá
eykst hann. Ég er sannfærð um
að við erum á réttri leið og
þessi vísir að sumarhvíld fyrisr
mæður verður að stórfeldri, al-
mennri starfsemi í framtiðinni.'1
Ég þekti nokkrar alþýðukonur
í hópnum og gaf mig á tal við
þær. Þær gátu. ekki nógsamlega
lofað þá starfsemi, sem hér var
hafin, og sögðu að ég skyldi
ekki draga af þeirn konumheið-
urinn, er höfðu hrundið henni af
stað.
AllS' dvöldu 120 konur og börn
að Egilsstöðum á tímabilinu frá
miðjum júlí til miðs september,
og var hverri konu boðið að vera
í 3 vikur.
Mæðradsoarinn á morgoB.
„Mæðradagurinn er mimiingar-
og kröfudagux mæðranna," sagði
Laufey Valdimarsdóttir við mig
í gær. „t þrjú ár hefir einn dag-
ur verið heigaður þessarí starf-
semi, og á si. ári var starfað á
um 20 stöðuin á landinu. Starf-
semin fer hraðvaxandi. Fyrsti ár-
angurinn af starfseminni hér í
bænum var sumardyöl í viku að
Laugarvatni, og hefir áður verið
skýrt frá því í Alþýðublaðinu. En
aðalatriðið verður að vera starf-
semin fyrir lengri sumardvöl
mæðra að Egilsstöðum í Hvera-
gerði.
Mæðrastyrksnefndih hóf bar-
áttu fyrir þessurn málum og
stendur fyrir henni hér í Reykja-
vík.
Nú er mæðradagurinn á sunnu-
dagiinn, og þá höfum við margs
konar starfsemi 'til ágóða fyrir
málefnið.
Væntum við þess að allir bæj-
arbúar sýni málinu nægilegan
skiining, kaupi mæðrablóiriið og
sæki skemtanirnar."
— Og það er skýlda, þeirra.
V. S. V.
MÓÐIR í SUMARDVÖL MEÐ TVEIMUR BÖRNUM SÍNUM
„Mamma, ferðu ekki aftur
í sumar að Egilsstöðum?“
Trær koonr lýsa dvSl tlanl i helmllinn ify ra snmar
Tvær konur hafa. s-ent Aiþýðu-
biaðinu lýsingu sína á dvöl þeirra
að Egiisstöðum. Bréfin eru svo-
hijóðandi:
SIGRÍÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR:
„Ég var á Egilsstöðum í mán-
'uð í iý’rra sumai og var með 4
börn. Og aldrei á æfi minni hef-
ir mér eða bömunum iiðið eins
vél ©ins og þessar vikur, sem
við dvöidum þar. Börnin mín eru
mjög veikiuð, enda hefir þa.u oft
oröið að skorta margt, bæði
nægilegan mat og aðrar lífsnauö-
synjar. En þau hafa aldrei verið
eins hraust og í vetur, að und-
anteknu einu barninu, sem er al-
veg sérlega heilsulaust. — Pakka
ég það algerlega verunni á Egils-
stöðum. Sama er að segja um
mína eigin heilsu. Ég hefi búið
Eftir að ég kom he'im til niín
o g ertthvað bjátaði á heirna,
spurðu minstu börnin: „Mamma,
af hverju ferðu ekkí ausrtur að
EgiISstöðum aftur?“ Og núna eru
þau byrjuð að spyrja, hvort þau
fái að f aúa í slumar. Ég á t æplega
til einlægari ósk en að ailarmæð-
ur og börn, sem eiga lík kjör og
ég, geti átt ko.st á öðru eins
á hverju sumri í framtíðinni.
Sigríður Guðmundsdóttir.“
SOSANNA GUÐJóNSDóTTiR:
„Mér finst næstum sem draum-
ur dvölin mín á Egilsstöðum.
Mig hafði svo oft dreymt um
hvílík nautn það væri að fá ein-
hvern tíma að hvíla sig, virkilega
að hvíla sig; mega sofa, horða,
liggja og Iesa áhyggjulaus; og
draumurinn rættist fyr en varði.
Það var er ég fékk leyfí tii að
dvelja á Egilsstöðum með %'eikl-
uðu telpuna mína, og þar naut
ég míkils meiir en mig hafði get-
að dreymt um; að hugsa sér, að
vakna að morgni glaður ög á-
hyggjulaus sem ham, fara í ána
og baða sig, liggja í sólbaði og
svo, aftur heim (sem við köliuð-
um)frísk og mátulega svömg til
að njóta góðrar og styrkjaridi
máltíðar, sem beið okkar; leggja
sig svo, og lesa og sofna og svo
blessað kaffið! Ut með börnun-
um eins og ungur í annað sinn,
og svo skemtilegu kvöldin: börn-
in sofnuð, mega sitja í ró og
næði og rabba saman eða hlusta
á útvarpsfréttir.
Ég bý ekki aðeins enn að þess-
um tíma, sem ég dvaldi á Egils-
stöðum, heidur rneðan ég lifi; og
þá ekki síður heilsulitla telpan
mín.
Ég vildi óska að sem flestar
þreyttar mæður fengju jafn ynd-
islega hvíldarstimd.
Sús&mia Giuðjónsdóttir.“
Ferðafélag Islands
fer skemtiför til Krísuvíkur n.k.
sunnudag. Fariö verðut í bílum í
Kalöársel, en gengið þaöan.vest-
an Undirhlíða um Kétilastíg til
Krisuvíkur. Dualið verður í K'risu-
vík um stund og skoðað allt hið
merkasta, en þaðati gengiö i Ing-
ólfsskála eða til Grindavikur og
ekið til Reykjavíkur. Parmiöar
seldir í bókaverzl. Sigf. Eymunös-
Psonar tii klukkan 12 á morgun.
Pingvallaförin ferst fyrir að þessu
sinni, bæði >er vegurinn ófær bif-
reiðum austur Mosfellsheiði og
enn er ekki vorlegt í Pingvalia-
sveit.
Norski aðajræðismaöori m
beimsótti þ. 13. maá sajnkvæmt
fyrirmælum þar að lútandi for-
sætisráðhe.rra íslands og bar
frajn, fyrir hönd norsku rikis-
stjórnairinnar, hjartanjegustu
hajmingjuó'skir í tilefni a,f 25 ára
ríkis st jórnaraf mæl i konungs
Danmerkur og íslands (Tilk. frá
Norsku aða)ræðismannsskrifstof-
unni. — FB.)
Hallgrímrisamkoma
í fríkirkjunni í Hafnarfjrði á
sunnudaginn kl. 5 e. m.
EGILSSTAÐIR í HVERAGERÐI
að hvíldinni og aðbú&inni á Eg-
ilsstöðum til þessa dags.
Ég get ekki stilt mig urn að
minnast á það, fyrst mér gefst
tækifæri, að dást að þvi hvaö
heimilislífið var go.tt og sfcemtir
legt. Við vorum þarna saman-
komnar undir 20 mæður og um
40 börn, sem bjuggu þarna sam-.
an eins og eitt heiririli', þar sem
segja máttr að hver hönd vildi
hjálpa annari.
Fyrir skömmu síðan fæddust myndinni sjást litlu angarnir,
fjórburar í Br#th á Jótlandi. Á I nýkomnir 'heim af sjúkrahúsinu
í Hornsyld, skamt frá borginni
V»jl* á austurströnd Jótlands,
húsráðeidir
hér í bænum eru enn
alvarlega aðvaiaðir um
að tilkýnna nú þegar,
ef fólk hefir flutt úr
húsum þeirra eða i þau.
Tekið á méti tlikyanliigiim i
nsanntaSsskrÍSstota bæfarins
Pésthilsstfæti 7 og f Iðgregfu*
varðstolannf.
Þeir sem ekki tilkynua
fiutninga verða kœrð-
ir til sekta lögum
samkvæmt.
Borgarst|érlan.