Helgarpósturinn - 20.02.1981, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 20. febrúar 1981.
•—-helgarpásturinrL..
SKÁTASTARF
„Okkur vantar alltaf mannskap” segir Guðjón.
Hjá þeim koma sjóferðir
í staðinn fyrir útiíegur
Einn sjóskátanna, Guðjón Sigmundsson,
tekinn tali
,,Það er skammarlegt að sjó-
skátastarf skuli ekki hafa verið
rifið upp fyrr hér á landi, þvi það
ætti að höfða mjög vel til ung-
menna i sjávarplássum”, sagði
Guðjón Sigmundsson, einn þeirra
örfáu sjóskáta, sem nú eru starf-
andi.
Guðjón sagði að sjóskátar hefðu
átt erfitt uppdráttar, einkum
vegna fjárhagserfiðleika. Þetta
er dýrt sport og þvi er nú svo
komið að einungis ein sveit sjó-
skáta er starfandi á Reykjavikur-
svæðinu með 15—20 félögum.
Hins vegar er öflugt starf hjá
sveitinni og stefnt að frekari upp-
byggingu á næstunni. Meðal þess
sem er á stefnuskránni er stofnun
sérstaks sjóskátafélags, sem
yngstu skátarnir gætu átt aðgang
að. Nú er sjóskátasveitin aðeins
ætluð 15 ára eða eldri. Yngsti
skátinn i sveitinni er tvitugur og
sá elsti um fertugt.
Þegar sjóskátafélagið hefur
verið stofnað verða yngstu skát-
arnir 10 ára, eins og i öðrum
félögum, og lokastiginu ná þeir
5—8 árum siðar meðal annars
með töku svokallaðs þungaprófs,
en það veitir réttindi á 30 tonna
bát. Guðjón sagði að námsefnið
yrði svipað og i Sjómannaskól-
anum, en tekið á lengri tima. 1
hópi velunnara sjóskátanna eru
skipstjórar og siglingafræðingar,
sem munu taka að sér að kenna
yngri krökkunum. Auk þess hafa
þrir sjóskátanna tekið þungapróf,
svo þeir geta lika kennt.
Sjóskátasveitin var stofnuð
fyrirrdmum tveim árum og hafa
skátarnir að mestu aflað sér
sjálfir sinnar siglingakunnáttu.
Meðal þeirra, sem veitt hafa
þeim upplýsingar eru Viggó
Maack skipaverkfr. og Oli
Barðdal seglagerðarmaður. Að
öðru leyti hafa þeir aðallega lært
af reynslunni.
Frá þvi að sveitin var stofnuð
hefur verið unnið að uppbyggingu
bátaaðstöðu að Olfljótsvatni. Það
starf er enn i gangi. Auk þess tóku
sjóskátarnir að sér að sjá um vik-
ingaskipið örninn, sem Norð-
menn gáfu Reykvikingum árið
1974, en það var komið i talsverða
niðurnfðslu.
„Við höfum unnið að þvi siðan
veturinn ’79 að gera skipið upp”,
sagði Guðjón. „Fyrsta sumarið
var þvi siglt 16 sinnum, en i
sumar voru farnar um 80 ferðir á
þvi. 1 framtíðinni hugsum við
okkur að þetta skip verði einungis
notað af dróttskátum innan sjó-
skátafélagsins.”
Reykjavikurborg hefur styrkt
sjóskátana til þessa starfs, en
m.a. höfðu seglin verið eyðilögð
með málningu, sem gerði þau allt
of þung. Agnar Kofoed-Hansen
flugmálastjóri hefur lika verið
þeim innan handar, þvi hann út-
vegaði þeim aðstöðu fyrir Vik-
ingaskipið á flugvallarsvæðinu.
Þarna fengu þeir lánað hús, sem
þeir eru núna að gera upp.
„Það er sem sagt nóg að gera
hjá okkur”, sagði Guðjón.
„Okkur vantar bara alltaf mann-
skap, bæði stelpur og stráka”.
Umsjón: Sigurveig Jónsdót+ir
SKÁK
Konur fá bætta aðstöðu
„Það er geysilegur áhugi rikj-
andi hjá konunum”, sagði
Sigriður Kristófersdóttir, for-
maður nýstofnaðrar kvenna-
deildar Taflfélags Reykjavikur i
samtali við Helgarpóstinn.
Kvennadeild var áður starfandi
innan Taflfélagsins fyrir 5—6 ár-
um, en þá var ekki boðið upp á
kennslu. Að sögn Sigriðar lognað-
ist starfið þvi fljótlega út af. Nú
hefur kvennadeildin tekið upp
skákkennslu á hverju fimmtu-
dagskvöldi i húsnæði Taflfélags-
ins. Kennari er Bragi Kristjáns-
son.
„Þarna höfum við fengið sömu
aðstöðu og karlmennirnir og ég
vona að árangurinn láti þá ekki á
sér standa”, sagði Sigriður.
„Hingað til hafa konur staðið
karlmönnunum langt að baki i
skákinni. Ég veit ekki hver
ástæðan er, hvort þær gefa sér
ekki tima i þjálfun eða hvort þær
eru haldnar minnimáttarkennd.
En hver sem ástæðan er, held ég
að það sé meiri von um árangur,
þegar konurnar hafa tækifæri til
að tefla út af fyrir sig”.
Sigriður kvaðst sjálf hafa teflt
mikið fyrir nokkrum árum. Hún
var i eldri kvennadeildinni, en
þegar hún lagðist niður hætti
Sigriður mikið til að tefla.
„Ég er að byrja aftur núna og
hef agalega gaman af. Við teflum
talsvert saman hjónin og eins tefli
ég við dóttur mina”.
— Hvað er svona skemmtilegt
við skákina?
„Sennilega er það það hve
mikið þarf að hugsa við hana.
Skákin skerpir heilastarfsemina
og ef maður ætlar að ná árangri
er þetta stöðgur lærdómur”,
sagði Sigriðurog kvaðst að lokum
vilja hvetja konur til að mæta inn
á Grensásveg á fimmtudags-
kvöldum, þvi enn vantar flerri
félaga. Þess má geta, að skák-
kennslan er ekkert siður fyrir
byrjendur en lengra komna, svo
þarna geta allir komið.
Kvennadeild Taflfélags Reykjavikur I fullum gangi.
Forgjafartafl
Eitt af þvi sem golíiþróttinni
er talið til gildis — og það með
réttu — er forgjafarkeríi þaö
sem þar er notað og jafnar mun-
inn milli góðs golfmanns og
annars slakari, þannig að þeir
geta háð tvisýnan leik þrátt
er nú aflagður að mestu, þó
hefur verið teflt með forgjöf á
þessari öld og er ef til vill enn
einhversstaðar. Þegar heims-
meistari i skák heimsótti Is-
lands i fyrsta sinn, en það var
Alexander Aljekin árið 1932,
Skák: Goðmundur Arnlaugsson — Spll: Frlðrlk Dungal
— Söfnun: AAagnl R. AAagnússon — Bliar: Porgrlmur
Gestsson
Skák
I dag skrifar Guðmundur Arnlaugsson um skák
fyrir styrkleikamuninn.
1 skák tiðkaðist mjög að gefa
forgjöf á átjándu öld og langt
fram eftir þeirri nitjándu. Al-
gengast var að sá sem forgjöf-
ina gaf hefði hvitt og gæfi ridd-
ara eöa hrók, eða jafnvel meira,
ef munurinn var mikill. Þá var
drottningarriddari hvits eða
drottningarhrókur tekinn af
borðinu áður en taflið hófst.
önnur forgjöf varaðgefa peð og
leik sem kallað var. Þá hafði
gjafarinn svart og tefldi án
peðsins á f7. Einnig mátti gefa
peö og tvo leiki. Þá fékk hvitur
að leika tveimur leikjum áður
en svartur byrjaði. Þessi siður
tefldi hann hér fjöltefli, en eng-
um datt i hug að fá hann til að
tefla á skákmóti, til þess var
timinn of naumur og yfirburðir
hans of miklir. En hann kom i
heimsókn til Taflfélags Reykja-
vikur og tefldi þar hraðskákir
við Eggert Gilfer og gaf honum
riddara i forgjöf. Gilfer var þá
besti hraðskáksmaður okkar Is-
lendinga, en engu að siður var
forgjöfin mátuleg, Aljekin vann
álika margar skákir og hann
tapaði, aö þvi er mér var sagt
nokkru eftir þetta. Þetta dæmi
sýnir hve skákstyrkur hins al-
menna skákmanns hefur aukist,
nú mundu snjöllustu skákmeist-
arar heims ekki leika það að
gefa bestu mönnum okkar ridd-
ara i forgjöf.
Um daginn sá ég auglýst for-
gjafarmóthér þar sem forgjöfin
er með þeim hætti að sá sterkari
gefur timaforgjöf, hefur þá
minni umhugsunartima en and-
stæðingurinn. Þetta er mjög
sveigjanlegt form forgjafar og
verður gaman að sjá hvernig
það reynist.
A siðari hluta átjándu aldar
og framan af þeirri nitjándu var
Frakkland íorystuland skákar-
innar. Þar voru snjöllustu skák-
meistararheims, fyrst Philidor,
sem einnig var vinsælt tónskáld.
Philidor var tvimælalaust
sterkasti skákmaður sins tima,
hann tefldi með forgjöf einnig
fjöltefii og blindskákir og
skrifaði merka bók um skák-
tafliö. Eftir frönsku byltinguna
hraktist hann tii London og dó
þar 1795. Arftaki Philidors var
Deschappelles, mikill furðufugl
og gortari, sem þóttisthafa lært
að tefla á einum degi og orðið þá
þegar svo snjall að honum hefði
ekkert farið fram siðan! Engu
að siöur, verðum við að trúa þvi
að hann hafi verið góður skák-
maöur, um það bera þær skákir
hans sem varveist hafa vitni.
Hann neitaði yfirleitt að tefla
við aðra án forgjafar og gaf þá
venjulega peð og leik. Þegar
hann réði ekki lengur við efni-
legasta nemanda sinn, Labour-
donnais, með þessari forgjöf,
hætti hann við skákina en sneri
sér að vist i staðinn.
Sagt er að hann hafi orðið
auðugur maður á þvi að tefla
vist upp á peninga, og frægt
bragð i vist er við hann kennt —
Coup de Deschappelles. Um
1820 lögðu tveir bestu skákmenn
breta leið sina til Parisar i þeim
tilgangi að tefla við Deschapp-
elles. Það voru þeir Lewis og
Cochrane. Deschappelles gaf
þeim að sjálfsögðu forgjöf.
Gegn Lewis tapaði hann einni
skák en gerði tvær jaíntefli, en
hann vann gegn Cochrane.
Sagan segir að Cochrane hafi
orðið svo styggur við tapiðað
hann hafi skorað á Deschapp-
elles án forgjafar og gengið þá
betur en fyrr!
En kannski hefur einhvern
gaman af að sjá eina skákina
sem Dechappelles vann af
Cochrane með forgjöf. Baráttan
er nokkuð jöfn fram eftir skák-
inni, en undir lokin bindur
svartur enda á taflið með
skemmtilegri fléttu.
COCHRANE — DESCHAPP-
ELLES
(forgjöf: peö og tveir leikir,
takið peöið á f7 af borðinu áður
en skákin hefst).
14. KÍ2-0-0
15. Kg3-Rg6
16. b4-a5
17. Bd2-axb4
18. Bxb4-Rxb4
19. axb4-Dxb4
20. Hbl-Ha3+
21. Kh2-De7
22. Hxb7-Dh4
23. Hxd7-Df2 +
24. Bg2-Hxh3 +
25. Kxh3-Dh4 mát.
1. e4-
2. d4-e6
3. f4-d5
4. e5-c5
5. c3-Rc6
6. Rf3-cxd4
7. cxd4-Db6
8. Rc3-Bd7
9. a3-Rh6
10. h3-Rf5
11. Re2-Bc7
12. g4-Bh4 +
13. Rxh4-Rxh4
Og nú skulum við lita á eina af
forgjafarskákum Morphys, er
hann tefldi við æskuvin sinn
Maurian i New Orleans 1857 um
svipað leyti og hann vann sigur
á fyrsta skákþingi Bandarikj-
anna. Þessi skák er tefld i hin-
um létta og leikandi stil
Morphys: hann fórnar mönnum
sinum hverjum á fætur öðrum
og mátar að lokum á fallegan
hátt, það er auðvelt að njóta
hennar enn i dag.
PAUL MORPHY — MAURIAN
(hvitur gefur riddara i forgjöf,
takið Rbl af borðinu).
1. e4-e5
2. f4-exf4
3. Rf3-g5
4. Bc4-g4
5. d4-gxf3
6. Dxf3-d5
7. Bxd5-c6
12. Khl-Dxe4
13. Hael + -Dg6
14. Hxe7+-Kf8
Ef Rxe7, þá
Bh6+ og mátar
i næsta leik.
8. Bxf7 + -Kxf7 Bd6+ °R
vinnur (Rf6
16. Hxf6 + -Dxf6
17. De8 mát.
9. Dh5 + -Kg7
10. Bxf4-Be7
11. 0-0-Dxd4 +