Helgarpósturinn - 20.03.1981, Blaðsíða 20

, 20
Föstudagur 20. mars 1981
Olíuvísindi: Könnun,
vinnsla, viðskipti
Fræg er athugasemd Trudeaus
forsætisráðherra Kánada um llf
fámennrar þjóöar i næsta ná-
grenni við stórveldi -eins og
Kanadamannai nábýli viðBanda-
rikin: það er eins og að sofa hjá
fil. Hversu vinveittursem hann er
þér, er hann varasamur. Rumski
fillinn og breyti i grandaleysi um
stellingu, geturðu átt á hættu að
kremjast undir.
Þetta finnst Kanadamönnum
og i sama streng mættum við ís-
lendingar taka. Við erum kork-
tappi I ólgusjó stórveldarigsins.
Þess vegna er gagnlegt að fylgj-
ast náið með bandariskum innan-
rikismálum og átta sig á breytt-
um viöhorfum þar vestra. Þaö er
þvi vel, að islenskir fréttamenn
hafa gert sér far um _ að
greina frá yfirlýsingum og áætl-
unum hins nýja Bandarikjafor-
seta og ráðherra hans.
Reagan og
vísindin
Bandariskir visindamenn eru
ekkert verulega pólitiskir frekar
en starfsbræöur þeirra i öðrum
löndum. Þeir telja sig hafa öðrum
hnöppum að hneppa en vasast i
stjórnmálum. Samt gera þeir sér
ljóst, að þeir eiga mikið undir
skilningi valdamestu stjórnenda
landsins, hugsunarhætti þeirra og
viöhorfum til menningarinnar
yfirleitt.
Þaö er þvi alltaf uppi fótur og fit
þegar nýtt fólk flytur i Hvita hús-
ið og nýir ráðamenn taka við I
höfuöborginni. Hér er um það að
ræða, hvort fleiri eða færri mill-
jónum dollara verður variö i vis-
indi en áður. Verður áhuginn
meiri eða minni en siðastliðin ár á
þviað efla rannsóknir á einn hátt
eöa annan? Nixon kallinn haföi
t.d. óorö á sér fyrir skilningsleysi
á nauðsyn frumrannsókna og var
honum kennt um talsverðan
afturkipp I þeim efnum, sem varö
við valdatöku hans. Hnetubónd-
inn Carter hafði hins vegar gott
orö á sér meðal náttúruvisinda-
manna.
Talsvert hefur veriö rætt um
framtiðarhorfur við valdatöku
Hollywood-stjörnunnar fyrrver-
andi, Reagans. Þeir kviðafullu
eru þá gjarnan minntir á það, að
nýi forsetinn er þrátt fyrir allt
lika fyrrverandi rikisstjóri Kali-
forniu, sem óneitanlega getur
státað af, að vera háborg nátt-
úruvisinda og heimaslóðir fleiri
Nóbelsverðlaunahafa en nokkur
annar biettur á jörðinni. Það
hefur reyndar komið á daginn, aö
Reagan hefur valið sér vel hæfa
og ýtna ráðgjafa i visindum.
Virðist hafa orðið átakaminni
rimma milli ólikra sjónarmiða til
hægri og vinstri i flokknum en
togstreitan sem varö við mótun
stefnunnar i öðrum málaflokkum.
öldungar
í olíukreppu
Ekki verður hin nýja visinda-
pólitik i Bandarikjunum gerð hér
frekar aö umtalsefni að sinni,
heldur litillega minnst á skýrslu
um oliumál, sem nefnd þing-
manna úr öldungadeild Banda-
rikjaþings skilaði skömmu fyrir
s.l. áramót. Formaður nefndar-
innar var demókratinn Henry
Jackson, sá er árangurslaust
reyndi að veröa forseti á sínum
tima — áhrifamaður I bandarisk-
um stjórnmálum. Nefndin var
skipuð þingmönnum úr báðum
meginflokkum og mun álit
nefndarinnar vega þungt, jafnvel
þótt repúblikanar hafi nú tögl og
hagldir.
Þaö er ekki alveg út i bláinn aö
minnast á oliumál i visindaþætti,
þegar nánar er að gætt. Olian er
hið örvandi lyf, sem rennur ört
um slagæðar nútlmaþjóöfélags.
Samfélagiö heimtar sina oliu og
engar refjar. öllu skal til kostað
við leit og úrvinnslu. Merkilegar
uppgötvanir hafa verið gerðar til
að bæta tæknina við að finna og
vinna fiknilyfið svarta, og hafa
ýmis fræði notið góðs af. Má t.d.
nefna verkfræði, jarðskjálfta-
fræði og haffræði.
Ennfremur hafa stærðfræöi-
legar aðferðir við frágang mæl-
inga og úrvinnslu þeirra orðið til i
oliubransanum, en geysimikið
magn athugana hefur hlaðist upp
i oliuæði undanfarinna áratuga.
Framfarir i rafeindatækni og
smiði tölva hafa haldist i hendur
við oliuleit og vinnslu. Sumar
hinna nýju aðferða eru svo ný-
stárlegar, að allmörg ár munu
liða áöur en visindamenn i öðrum
greinum ranka við sér og sjá sér
hag I að notfæra sér snillibrögö
„oliuvisindanna”, þ.e.a.s. vis-
indamannanna sem hafa vaðið i
peningum frá oliufélögum og
rikisstjórnum og þar af leiðandi
getað veitt sér allt ,,i mat og
drykk” eða réttara sagt mann-
afla og tækjakaupum.
ÚR HElMi VÍSINDANNA
Umsjón: Þór Jakobsson.
Visindamenn á sviði oliuleitar og vinnslu hafa vaðið i peningum og
fundiö upp mörg snillibrögð.
Fílarnir tveir.
Stefna Bandarikjastjórnar i
oliumálum ræður þvi býsna
miklu um framfarir I visindum og
tækni. Af henni ræðst lika,
hvernig fillinn teygir úr sér og
veldur röskun I kringum sig, vilj-
andi eða óviljandi.
öldunganefndin fyrrnefnda
býst ekki við, að oliuútflutningur
frá löndunum við Persaflóa og i
Norður-Afriku munu aukast. Hún
gerir einnig fastlega ráð fyrir enn
einni alvarlegri orkukreppu
næsta áratuginn og mælir meö
þvi að Bandarikin birgi sig upp.
Hún ræðir brögð sem fram-
leiðslulönd beita I krafti aðstöðu
sinnar — pólitiskum ágreinings-
efnum og kröfumálum til fram-
dráttar. Nefndin óttast ennfrem-
ur, að helstu neyslulöndin og aö-
alkaupendur muni beita bola-
brögðum i kauphlaupinu um hag-
stæða samninga við framleiðslu-
löndin.
Sovétrikin eru gegnumlýst i
nefndarálitinu og tiltektum
þeirra næsta áratugina spáð eftir
þvi sem unnt er. „öldungarnir”
hafa stifar áhyggjur af áhrifum
Sovét i Austurlöndum nær, þar,
sem oliulindirnar eru mestar.
Ekki bætir úr skák að
dómi nefndarinnar, aö samherjar
þeirra i Vestur-Evrópu kaupa æ
meir af orku einmitt hjá Rússum.
Samdráttur I „vanþróunarlönd-
um” og vaxandi skuldir þeirra
tefla öllu fjárhagslegu jafnvægi i
hættu og grafa undan fjármála-
kerfinu heima i löndunum.
Þingmannanefndin viröist
sannfærö um, að meiri háttar
oliuklandur verði enn einu sinni á
alþjóðlegum vettvangi áður en
áratugur er liöinn. Af þeim sök-
um mæla þeir með varabirgðum i
stórum stil eins og áöur sagði.
Sameiginleg bjargráð með þjóð-
um i oliukreppu voru gaumgæfð
og ráða leitað til að vinna að jafn-
vægi i löndunum fyrir botni
Miðjarðarhafs. Að lokum hvetur
nefndin til nánara samstarfs við
hin oliulöndin i Ameriku. Mexikó,
Venezúela og Kanada.
Mikið er i húfi og oft vandratað
fyrir smáa og stóra við hróp og
köll úr öllum áttum á heims-
markaðnum, dropinn er dýr og
stundum eldfimur um of. Mikið er
fyrir haft og ný, gagnleg þekking
fæst samtimis. Ný þekking og
góður árangur vegur að einhverju
leyti upp þá græðgi og tortryggni
sem telja má helsta eldsneytið i
kapphlaupinu um oliuna.
Framhald af 24. siðu.
Brynhildur K. Andersen,
Sólvallagötu 59, Rvik.
Biíi Snæbjörnsson, flugvélstjóri,
Goðalandi 8, Rvik.
Christel Þorsteinsson, flugfreyja
Hjaröarhaga 36, Rvik.
Dagfinnur Stefánsson, flugstjóri i
stjórn Fiugl.
Haukanesi 26, Garðabæ
Daniel Pétursson, flugstjóri,
Sunnuflöt 32, Garöabæ
Dóra Hannesdóttir,
Skólagerði 38, Kópavogi
Einar Guðlaugsson, flugvirki.
Melbæ 3, Rvik.
Einar Guðmundsson,
flugvélstjóri,
Hæöarbyggð 18, Garðabæ
Elias Guðmundsson, flugvélstjóri
Brautarlandi 22, Rvik.
Erla Emilsdóttir,
Kambsvegi 12, Rvik.
Finnbjörn Þorvaldsson,
skrifst.stj. Hótel Esju
Blikanesi 7, Garðabæ.
Flemming Hólm, fulltrúi — fyrr-
verandi innra eftirlit Flugl.
Langholtsvegi 161, Rvik.
Frantz HSkonsson, flugmaður,
Alfaskeiði 92, Hafnarfiröi
Garðar Þorsteinsson, stýrimaður
Hjarðarhaga 36, Rvik.
Geir R. Anderscn, auglýsingastj.
fyrrum fulltrúi hjá Flugleiðum
Sólvallagötu 59, Rvik.
Geir Hauksson, flugvélstjóri,
Sævangi 37, Hafnarfirði
Gerhard Olsen, flugvélstjóri
Lynghaga 2, Rvik.
Guðlaug Gu nnarsdóttir,
flugfreyja
Kötiufelli 1, Rvik
Gulaug Hallbjörnsdóttir,
Reynimel 84, Rvik.
Guðlaug ólafsdóttir, flugfreyja,
Borgarholti 7, Mosfellshr.
Guðmundur Jónasson,
sérleyfishafi
Miklubraut 5, Rvik.
Guðrún Jóhannsdóttir, flugfreyja
Seljalandi 5, Rvik.
Gunnar Geirsson, framkvstj.
Heiðargerði 120, Rvik.
Gunnar A. Ólason,
Goðatúni 6, Garðabæ
Gunnbjörn Vatdimarsson, flug-
maður,
Breiðvangi 7, Hafnarfirði
Gunndór Sigurðsson, flugmaður
Garðaflöt 35, Garðabæ.
Hallbjörn Sævars,
Heiðargötu 9, Keflavik
Halldór Friðriksson, flugvélstjóri
Aratúni 5, Garðabæ
Halldór Ingólfsson, flugmaður
Látraströnd 42 Seltj.nes.
Halldór Þorsteinsson, flugvirki
New York
Harald Snæhólm, flugstjóri
Sunnubraut 12, Kópavogi
Haraldur Tyrfingsson,
Vesturbergi 115, Rvik.
Helga K. Ottósdóttir, flugfreyja
Stigahlið 6, Rvik.
Hildur Jordan, flugfreyja
Laugarteigi 23, Rvik.
Hilmar Bergsteinsson, flugstjóri,
Dalalandi 4, Rvik.
Hilmar Leósson, flugstjóri,
Fornastekk 15, Rvik.
Hörður Eiriksson, flugvélstjóri
Blönduhlið 10, Rvik.
Ingi Olsen, flugmaður
Hörgslandi 10, Garðabæ
Ingvar Þorgilsson, flugstjóri,
Holtageröi 41, Kópavogi
tslaug Aðalsteinsdóttir, sölustjóri
Lindarflöt 32, Garðabæ
Jóhann G. Sigfússon, flugstjóri,
Stallaseli 6, Rvik.
Jóhanna Kristjánsdóttir,
flugfreyja
Grenimel 47, Rvik.
Jóhannes V. Haraldsson,
flugmaður
Fellsmúla 7 Rvik.
Jón G. Agústsson,
Álmholti 7, Mosfellshr.
Jón Júliusson, deildarstjóri,
Hlyngerði 8, Rvik.
Jón H. Júliusson, flugvélstjóri
Skólagerði 38, Kópavogi
Kristján Þórðarson, flugvélstjóri
Langholti 12, Keflavik.
Kristjana M. Thorsteinsson,
Haukanesi 28, Garðabæ
Lárus Eggertsson, fyrrv. hús-
vörður Flugl.
Hliðargerði 26, Rvik.
Lilja Enoksdóttir,
Þinghólsbraut 6, Kópavogi.
Lilja Siguröardóttir, flugfreyja,
Alfheimum 4, Rvik.
Magniis Guðmundsson, fyrrv.
flugstjóri
Safamýri 27, Rvik.
Malfríður G. Hðkonsson,
Alfaskeiði 92, Hafnarfirði.
Martin Petersen,
Safamýri 18, Rvik.
Ólaf Olsen, flugstjóri,
Þinghólsbraut 6, Kópavogi
Ólafur P. Erlendsson, fulltr.
Flugleiðum
Tunguvegi 34, Rvik.
Ólafur Friðfinnsson, deildarstj.
Stjórahjalla 13, Kópavogi
Ólafur A. Jónasson, flugvélstjóri
Rauðalæk 50, Rvik.
ómar Steindórsson, flugvélstjóri
Baugholti 9, Keflavik
Óskar G. Sigurðsson, bókari
Flugleiðum,
Hraunbæ 2, Rvik.
Pálmi Sigurösson, fiugstjóri
Akraseli 6, Rvik.
Pétur Einarsson,
Há&arbyggð 18, Garðabæ
Pétur Lúðvik Marteinsson, flug-
maður,
Vesturvangi 15, Hafnarf.
Ragnar Jón Magnússon,
flugvélstjóri
Laugarásvegi 75, Rvik.
Reynir Eiriksson, flugstjóri,
Langholti 23, Keflavik
Sigfús K. Magnússon, hlaðmaður
Hr^unholti 2, Gerðum Garði.
Sigriður Kristjánsdóttir,
Fornastekk 15, Rvik.
Sigrún Pálsdóttir, flugfreyja
Safamýri 36, Rvik.
Sigurbjörn Björnson, hlaömaður,
Háaleiti 37, Keflavik.
Sigurður Gunnsteinsson, bislstj.
Flugl.
Hliðarvegi 18, Kópavogi.
Sigurður Magnússon, fyrrv.
blaöafulltrúi
Eskihlið 23, Rvik.
Sigurhanna Gísladóttir,
Viðjugerði 4, Rvik.
Skúli Guðjónsson, flugmaður.
Melbæ 27, Rvik.
Skúli Magnússon, flugmaður,
Bólstaðarhlið 15, Rvik.
Smári Karlsson, flugstjóri,
Hátröð 9, Kópavogi
Stefán Gislason, fiugstjóri,
Sogavegi 109, Rvik.
Stefán Vilhelmsson, flugvélstjóri,
Móaflöt 23, Garðabæ
Susann Thorvaldsson, flugfreyja,
Stóragerði 15, Rvik.
Sveinn R. Eyjólfsson, framkv.stj.
Kvisthaga 12, Rvik.
Sölvi Stefánsson, flugvirki,
Heiðarbóli 59, Keflavik.
Þóra Guðmundsdóttir, 1
flugfreyja,
Hjallabraut 35, Hafnarf.
Þóra Sen, flugfreyja,
Miklubraut 40, Rvik.
Þórður Finnbjörnsson, flugstjóri,
Hrauntungu 44, Kópavogi.
Þórður Kristensen, bifvélavirki,
Flugl.
Bogahlið 22, Rvik.
Þórir Óskarsson, flugstjóri,
Stóragerði 11, Ruik.
Ósmekklegur
tilbúningur
Prá þýsk-íslenska
t yðar annars ágæta blaði — 11.
tölublaði 13. Tnars 1981 — er farið
afar frjálslega með frásögn af
árshátið Þýzk-islenzka h.f., er
haldin var fyrr i þessum mánuði.
t frásögn yðar segir m.a.:
„Töluvert orð fer nú i borginni
af góðri gleði sem forráðanfenn
Þýzk-islenzka h.f. héldu nýverið.
Go-go stúlkur styttu mönnum
stundir og farið var i
samkvæmisleiki með góðum
verðlaunum á borð við 1000
krónu hárþurrkur”.
Alls ekki verður skilið til hvers
svona gróusaga er prentuð i blaði
yðar. Ekkert orð hefur farið um
borgina vegna árshátiðar
Þýzk-islenzka h.f., ekki fyrr en
Helgarpósturinn birti umrædda
frásögn.
Engar Go-gó súlkur styttu
mönnum stundið á árshátið
Þýzk-Henzka h.f. Engin verlaun á
borð við 1000 krónu hárþurrkur
voru veitt á árshátið
Þýzk-islenzka h.f.
Arshátiðin stóð frá kl.
19.00—23.00 og fór i alla staði vel
og prúðmannlega fram.
Þaðer sem sé ekkert fréttnæmt
við árshátiðina, nema misskiln-
ingur blaðamanns Helgarpósts-
ins.
Þegar visvitandi er hallað réttu
máli, sem i þessu tilfelli, er vegið
að virðingu margra og enginn
skilningur borinn fyrir tilfinning-
um þeirra er vegið er að.
Það er þvi ósk vor að þér birtið i
blaði yðar leiðréttingu á frásögn
þessari og vel væri við hæfi aö
forráðamenn og starfsmenn
Þýzk-Islenzka h.f. fengju af-
sökunarbeiðni frá Helgarpóstin-
um vegn$ þessa atviks, þannig að
fullar sættir megi takast milli
aöila.
F.h. Þýzk-islenzka h.f.
Ómar Ktistjánsson
framkvæmdastjóri.
Helgarpósturinn hefur
sannfrétt að go-go-stúlkunum hafi
verið ofaukiö I frásögn blaösins
og biðst afsökunar á þvi. Aðalatriði
þessa máls cr hins vegar spurn-
ingim hvort það geti talist
siðferðilega rétt af bankastjórum
viðskiptabanka fyrirtækja að
þiggja boð á innanhúsfagnaö af
þessu tagi og vitum við ekki betur
en það sé i hæsta máta óalgengt
að bankastjórar sæki árshátiðir
fyrirtækja.