Helgarpósturinn - 03.04.1981, Blaðsíða 3

3
halíjr^rpn^tl irinn Föstudagur 3 apríl, 1981.
bjóöa upp á. Þar ber . auövitað
hæst hinar alþekktu sólarlanda-
ferðir, sem þúsundir og aftur þús-
undir Islendinga nýta sér á ári
hverju. Dálitið er þó erfitt að
veita skeleggar og um leið tæm-
andi upplýsingar um þau marg-
vislegu verð sem i gangi eru á
hópferðum ferðaskrifstofanna.
Verðið fer auðvitað eftir þvi hvert
farið er, hve lengi stoppað, hvers
konar hóteli dvalið er á, hvað
siðan innifalið er i verðinu o.s.frv.
Hitt er þó ljóst að verðið á sólar-
landaferðunum i ár virðist rúlla
allt frá um það bil fjögur þúsund
krónum og yfir á annan tug
þúsunda.
Við skulum þvi fyrst og fremst
beina sjónum okkar að áætlunar-
fluginu og verðlaginu á þeim mið-
um. Fyrst skulum við heyra svar
Sveins Sæmundssonar blaðafull-
trúa Flugleiða viö þeirri spurn-
ingu, hvort hinn mikli fjöldi sér-
fargjalda — fargjaldafrum-
skógurinn — sé orðinn slikur að
hann virki truflandi fyrir þá sem
vilja fljúga. ,,Eg held, að það sé
ofsagt að nefna þetta fargjalda-
frumskóg. Fargjaldakjarr gæti
gengið”, sagði Sveinn. ,,Hins
vegar er fólk venjulega mjög
fljótt að átta sig á möguleikum
sinum, þegar það sest niður á
söluskrifstofum Flugleiöa eða hjá
ferðaskrifstofunum og fær skýr-
ingar og tæmandi upplýsingar hjá
þaulvönu starfsfólki. Þess vegna
held ég að það sé af og frá, að sér-
fargjöldin séu á nokkurn hátt
ógnvekjandi i augum viðskipta-
vinarins. Þvert á móti eru sérfar-
gjöldin þannig til komin, að sem
flestir geti átt þess kost að ferðast
á ódýran og þægilegan máta”.
Að tapa á farseðli en
græða samt.
En hvers vegna er verið að
mynda þennan frumskóg eða
þetta kjarr i fargjaldamálum?
Væri ekki langhentugast fyrir
alla aðila, að aðeins eitt fargjald
gilti fyrir alla, á hina og þessa
staði, eins og þetta var i upphafi
millilandaflugs á Islandi? Það
inni til að komast inn i eitthvert
sérfargjaldið.
Æ færri á normal far-
gjöldum.
Þessi fjöldi sérfargjalda hefur
þó þýtt það, að æ færri ferðast nú
á hinum svokölluðu almennu
(normal) fargjöldum, en þau far-
gjöld eru nokkurn veginn kvaða-
laus a.m.k. i samanburði viö sér-
fargjöldin og i mun hærra verð-
flokki. Aðeins um 15% farþega
ferðast nú á þessum almennu far-
gjöldum. Þetta segir það náttúr-
lega, að Flugleiðir missa veru-
legar tekjur þegar farþegum i
þessum hæsta verðflokki fækkar
og þeir fara að nýta sér ódýrari
ferðamöguleika.
Gylfi Sigurlinnason forstöðu-
maður fargjaldadeildar Flug-
leiða og Sveinn Sæmundsson voru
þó sammála um það, að þegar al-
mennt væri litið á hina öru þróun
sérfargjalda, þá væri hagkvæmn-
in meiri fyrir Flugleiðir en skað-
inn. ,,Það liggur auðvitað ljóst
fyrir”, sagði Gylfi, ,,að við töpum
farþegum frá hinum almennu
fargjöldum yfir i sérfargjöldin og
verðum af nokkrum fjárhæðum
af þeim sökum, og stundum eru
farseðlar ansi ódýrt seldir. Hitt
kemur þó á móti, að með tilkomu
hinna lágu sérfargjalda náum við
til fólks, sem áður taldi sig ekki
hafa efni á ferðalögum til út-
landa. Þetta hefur sem sagt aukið
ferðatiðni og það er að sjálfsögðu
okkar markmið. Niöurstaðan af
sérfargjöldunum er þvi jákvæð,
bæði fyrir Flugleiðir og ekki siður
viðskiptavini okkar”.
Hverjir eru möguleik-
arnir
Aður en lengra er haldið i þess-
um vangaveltum skulum við lita
á þau fargjöld, sem boðin eru i
áætlunarflugi.
Fyrst skal telja aðalfargjöld,
einnig nefnd almenn eða normal
fargjöld. Þau eru dýrust og gilda
á öllum leiðum. Almenn regla um
normal fargjöld er að farmiöi
siðastliðnum. En um þetta far-
gjald gilda þessar reglur helstar:
Fargjaldið gildir aðeins fyrir ferð
báðar leiðir. Farbókun og full
greiðsla farseðils verður að ger-
ast samtimis og ekki siðar en 14
dögum fyrir brottför. Nauðsyn-
legt er að bæði brottfarar- og
heimkomudagar séu ákveðnir og
þeim er ekki hægt að breyta eftir
að farpöntun og greiðsla farseðils
hefur átt sér stað. Endurgreiðsla
á farseðli er ekki leyfð nema i
sérstökum tilvikum. Þessi far-
gjöld gilda á Kaupmannahöfn,
Stokkhólm, Osló, Glasgow,
London, New York og Chicago i
sumar. Fargjöldin sem nú er
boðið er upp á i þessum APEX
miða eru með fyrirvara um sam-
þykki stjórnvalda viðkomandi
landa, þótt allt bendi til þess að
þau standist þá gegnumlýsingu.
Þá má nefna hópafslætti. Hópur
minnst 7 manns.og eru afsláttar
möguleikar þá verulegir. Jafnvel
90%—120% af einnar ferðar
normal fargjaldi.
En hvað kostar þetta i
peningum?
1 þessu framhaldi skulum við
sjá það svart á hvitu hvað það
kostar að fljúga til nokkurra
þeirra staða sem Islendingar
heimsækja tiðum i sumarleyfum
sinum. Hér eru allir möguleikar
teknir inni, þannig að auðvelt er
að gera verðsamanburð og svo
aftur kanna möguleika hvers og
eins með tilliti til þeirra kvaða
sem sérfargjöldum fylgja og
rakið var hér fyrir ofan.
Verðið,
öll verð eru miðuð við báðar
leiðir.
Kaupmannahöfn:
Normal fargjald kr. 5078.-
Unglingafargjald kr. 3810.-
Fjölskylduafsláttur er hálft gjald
fyrir konu og börn, en þá er há-
marksdvöl 30 dagar.
6—30 dagar kr. 3692,- — -t-fjöl-
skylduafsláttur. Unglingafar-
gjald kr. 2769.-
Næturfargjald kr. 2286.-
Apex fargjald kr. 2539.-
Ferðir i sumarhús i Danmörku á
vegum, Samvinnuferða/Land-
sýn, Útsýn og Kjartans Helga-
sonar i rúman hálfan mánuð
kosta frá 3300 krónum.
London:
Normal fargjald kr. 4378.-
Unglingafargjald kr. 3284,-
Fjölskylduafsláttur er hálft gjald
fyrir konu og börn, en þá er há-
marksdvöl 30 dagar.
6—30 dagar kr. 3198.- — +fjöl-
skylduafsláttur. Unglingafar-
gjald kr. 2399,-
Apex fargjald kr. 2189.-
Luxemburg:
Normal fargjald kr. 5132.-
Unglingafargjald kr. 3850,-
Fjölskylduafsláttur er hálft gjald
fyrir konu og börn, en hámarks-
dvöl 30 dagar.
6—30 dagar kr. 3739.- — -t-fjöl-
sky lduaísláttur. Unglingafar
gjald kr. 2805.-
Barcelona (gegnum London):
Normal fargjald kr. 6840.-
Unglingafargjald kr. 5130,-
Enginn fjölskylduafsláttur.
12—30 dagar kr. 4056.- Ekkert
unglingafargjald.
Paris (gegnum London):
Normal fargjald kr. 5228.-
6—30 dagar kr. 3832.- Enginn fjöl-
skylduafsláttur. Unglingafar-
gjald kr. 3840.-
Hamborg:
Normal fargjald kr. 5120,- Enginn
fjölskylduafsláttur.
6—30 dagar kr. 3621,- Unglinga-
fargjald kr. 2716.-
New York:
Normal fargjald= 3.164,- (fram
til 14. mai).
Helgaferð m/gistingu: Frá 3.860,-
Vikuferð m/gistingu: Frá 4.659,-
Af hverju dýrt þangað
en ódýrt hingað?
Almenna reglan i fargjaldaút-
reikningi er sú, að vegalengdir
ráði verði. Þó koma upp hliðar-
spor i þessu sambandi og má þar
t.d. nefna, að fargjald til Luxem-
burg frá New York með milli-
lendingu i Keflavik, er svo til það
sama ogfargjaldið frá New York
aðeins til Keflavikur. Þannig er ;
einnig örlitiö dýrara aö fljúga til
Kaupmannahafnar en Gauta-
borgar, þótt á kortinu liggi
Gautaborg óvéfengjanlega i
meiri farlægð frá Reykjavik.
Svipaöa sögu er aö segja um al-
menna sérfargjaldið (excurison)
til Hamborgar og Kaupmanna-
hafnar. Þar liggur Hamborg ör-
litið neðar i verði enda þótt vega-
lengdin þangaö sé mun meiri en
til Kaupmannahafnar. Þær skýr-
ingar eru á þessum mismun
helstar, að flugfélög Skandinaviu
svæðinu leyfðu hærri hækkanir i
sinu umráöasvæði en aftur
félögin i Miö-Evrópu. Þannig
skýrist mismunurinn á Hamborg
og Kaupmannahöfn. Fróðir menn
segja hins vegar nær ógerlegt að
skýra fargjaldamál á Norður-At-
lantshafinu. Þar gildi frum-
skógarlögmálið á markaðnum,
eins og margoft hefur verið nefnt,
og i slagsmálunum um farþegana
vilja hlutirnir snúast á ýmsa
furðulega vegu, þegar fargjalda-
málin eru annars vegar.
Það sama má raunar segja um
kostaboö Flugleiða til handa
Skandinövum i vetur. Þá buðu
Flugleiðir helgarfargöld til ts-
lands fyrir Norðurlandabúa á
mun lægra verði en þekkist fyrir
Islendinga á leið út til Noröur-
landa. Flugleiðamenn sögðu að-
spurðir, að það væri svo brýnt að
laða erlenda ferðamenn hingað til
lands, að flest meðöl yröi að nota.
Jafnvel þau að bjóða þeim hræ-
ódýr fargjöld, ódýrari en Islend-
ingar njóta. Þeir sögðu jafnframt
að það mætti ekki gleyma þvi, að
þeir erlendu túristar sem til
landsins kæmu gerðu meira en
greiða sinn farmiöa. Þeir gistu is-
lensk hótel og þæðu islenska
þjónustu á margan hátt. Það nytu
þvi ótrúlega margir Islendingar
góðs af lerðum túrista hingað til
lands. ■
Birgir Þorgilsson markaös-
stjóri Ferðamálaráðs Islands tók
undir þessi sjórarmiö A
og sagði það mjög Jlj>
mikilvægt aö laða er- r
myndi einfalda alla hluti, bæði
fyrir viðskiptavinina svo og sölu-
aðila. Málið er hins vegar ekki
alveg svona einfalt. A timum
hraða er það keppikefli númer
eitt hjá fyrirtækjum að auka velt-
una. Það er nákvæmlega það
sama sem gildir i fluginu. Með
þvi að bjóða upp á sérfargjöld
ýmisskonarer verið að reyna að
ná til hópa fólks, sem myndi ef til
vill ekki hugsa til utanferöa ef
aðeins almenn (normal) fargjöld
væru i gildi. Staðreyndin er jú sú,
að sérfargjöldin eru ódýrari en
þau almennu. Flugfélög telja sig
hins vegar verða að bjóða kosta-
kaupi sumum tilvikum til að auka
ferðatiðnina sem aftur eykur nýt
ingu flugvéla, sæta i flugvélum og
starfsfólks. Það getur meira
segja svo farið, að fyrir liggi að
flugfélög stórtapi á hverju sæti,
þegar farþegi flýgur á ákveðnu
sérfargjaldi. Hins vegar er talið
skárra að hafa þó einhvern i sæt-
inu, þó hann greiði lægra gjald en
raunverulega þyrfti, frekar en
fljúga með sætið autt. Þetta er
kannski i fáum orðum sagt bak-
grunnur þess, þegar fólki er boðið
upp á lægra verð með sérfar-
gjöldunum. Fá fleira fólk til að
setjast upp i vélarnar.
Þannig má nefna sem dæmi
unglingafargjöld og fjölskyldu-
fargjöld. Það fljúga ekki allir
þjóðfélagshópar jafnmikið. Með
unglingafargjöldunum er verið að
reyna að auka tiðnina hjá unga
fólkinu. Með fjölskyldufargjöld-
unum er verið að hvetja til þess,
að allir f jölskyldumeðlimir fái að
fljóta með i ferðalagið til útlanda.
Og sætin fyllast þá, feröunum
fjölgar og nýting flugfélagsins
batnar.
Nokkrar kvaðir fylgja sérfar-
gjöldunum, eins og komið verður
inná hér á eftir. Ljóst er, að erfitt
er að koma i veg fyrir þaö, aö
fleiri njo'ti þessara kjara, en þeir
einirsem skilyrðinuppfylla. Þessi
misnotkun mun nokkur vera og
erfitt að koma fullkomlega i veg
fyrir hana, en að sögn Flugleiöa-
manna væri ekki ástæöa til að
ætla, að það væri almennt að
ferðamenn brygðu fyrir sig lyg-
gildir i eitt ár og engar kvaðir eru
lagðar á dvalartima á áfanga-
stað. Þá má einnig tengja þau
öðrum fargjöldum i framhalds-
flugi. A þessi fargjöld er veittur
fjölskylduafsláttur, þegar flogið
er til Norðurlanda, Bretlands og
til Luxemburg. Séu t.d. hjón með
börn á ferð borgar húsbóndinn
eða húsmóðirin fullt fargjald.
Hinir i fjölskyldunni borga 50%.
Þá gildir og unglingaafsláttur
(fyrir aldurinn 12—26 ára) og
námsmannaafsláttur (fyrir
námsfólk yngra en 26 ára). Þessir
afslættir eru 25%.
1 dag ferðast flestir á hinum
svonefndu almennu sérfargjöld-
um (excursion) eöa 6—30 daga
fargjaldi, eins og það almennt
kallast,Taeplega50% farþega fara
nú á þessu fargjaldi. Þessi far-
gjöld eru miklum mun ódýrari en
normal fargjöldin og eru báðar
leiðir á 6—30 fargjaldinu aöeins
140% af annarrar leiöar fargjaldi
á normal farmiða. Afslátturinn er '
þvi milli 30 og 40%. En eins og
nafn þessa fargjalda gefur til
kynna — 6—30 daga — þá verða
menn að vera minnst 6 daga er-
lendis og mest 30, þegar þeir ferð-
ast á þessu sérfargjaldi. Fjöl-
skyldu- unglinga- og námsaf-
sláttur kemur einnig inn á þetta
almenna sérfargjald og lækkar i
það á sama hátt og nefnt var viö-
vikjandi normal fargjaldinu hér
að ofan. Þessi fargjöld má tengja
framhaldsflugi.
1 sumar verður einnig boðið
upp á svokölluð næturflug milli
tslands og Kaupmannahafnar.
Þau eru 55% ódýrari en normal
fargjald milli þessara staöa, en
eins og nafnið bendir til, þá er
flogið á nóttunni og aðeins tvisvar
i viku yfir sumartimann.
Nýjasta sérfargjaldiö, sem
kemur til framkvæmda 1. mai
næstkomandi er nefnt APEX far-
gjald. Það er mjög ódýrt, nánast
50% ódýrara en normal fargjald.
Hins végar hefur þetta fargjald,
eins og sérfargjöld önnur nokkrar
takmarkanir i för með sér. Þetta
APEX fargjald er raunar það
sama og jólafargjald það sem
boðið var upp á i desember
FORELDRAR

eftir Guðmund Árna Stefánsson
Gefið fermingarbarninu þroskandi veganesti
út í lífið, bókina LIFANDI ORÐ, sem er Nýja
testamentið á daglegu auðskildu nútímamáli.
Verð innbundin
aðeins kr. 58.65 ORN OG ORLYGUR
Síðumúia 11, sími 84866