Helgarpósturinn - 15.05.1981, Blaðsíða 11

11
hcplrjarpnczturinn Föstudagur 15. maí 1981
margt ö&ruvlsi en á&ur. Nú,
byggist góö sýning á sameig-
inlegu átaki allra, sem þar koma
nálægt. Byggir á öllum hópnum.
Þa& heyrist sjaldnar en áöur, aö
þessi eöa hinn i aöalhlutverki hafi
haldiö uppi sýningunni og gert
hana góöa. Þaö er heildarmyndin
sem gerir leiksýninguna að þvi
sem hún er.”
„Slíkur aumíngiaskapur
pekkist ekkr
— En verða leikstjórar fyrir
þrýstingi frá leikurum sem vilja
fá góö hlutverk?
„Ég hef aldrei oröiö fyrir þvi
Og gamla lumman um það, aö
leikkonan þurfi aö sofa hjá leik-
stjóranum til að fá stóra tækifær-
iö, er bull og kjaftæði. Þetta tiök-
ast kannski úti i hinum stóra
heimi og þvi tilhneiging hjá fólki
aö flytja slikar þjóösögur hingaö i
fámenniö, en svona er þetta bara
alls ekki. Ég held aö islenskt leik-
húsfólk sé of stolt til að leggja sig
niöur við, aö sleikja sig upp viö
leikstjóra og aðra ráöandi menn.
Slikur aumingjaskapur þekkist
ekki.”
— Er öfund og afbrýðisemi í
leikhúsum áberandi?
„Bæði og. — Stundum kemur
upp innan leikhússins öfund og af-
brýðisemi milli starfsmanna.
Slikar kenndir eru þó alls ekki al-
gengari, heldur en gerist og geng-
ur i lifinu. Ofund og afbrýöisemi
finnur þú alls staöar.”
— Leikarahjónabönd eru al-
geng i Iðnó og þú t.d. gift leikara,
leikstjóra og leikritahöfundi,, —
Kjartani Ragnarssyni. Flækir
þetta samskiptin eöa einfaldar?
„Mér finnst það engu breyta.
Ekki finnst mér t.d. þaö neitt til-
tökumál aö stýra leikriti.þar sem
Kjartan kallinn minn, fer með
hlutverk. Hann hlýöir mér þó þar,
þótt hann hlýöi mér ekki heima.”
Mammðn og ðmmðn
— Nú heyrðist hljóö úr horni.
Sonur Guörúnar, Ragnar Kjart-
léki ástarhlutverk I ákveönum
stykkjum. „Þegar bæöi hjónin
þekkja til leiklistarlifsins, þá er
það af og frá a& afbrýöisemi láti
á sér kræla. Gunna As og Kjart-
an Ragnarsson eru I vinnu og
ekkert annaö, hvort sem þau eru
á ástarhlutverkum eöa ekki. Þaö
væri ef til vill möguleiki á mis-
skilningi i þessu sambandi, ef
annar hvor makinn heföi enga
innsýn I starf leikara.
Annars man ég nú ekki eftir
þvl, að ieikarar hafi gifst eftir að
hafa leikiö ástarhlutverk á móti
hvor öörum.”
— Það hefur ekki veriö þannig
meö ykkur Kjartan?
„Nei, nei. Þaö er raunverulega
ekkert skrýtið aö leikarar giftist
innbyröis. Það er nauösynlegt
fyrir þá að ræöa vinnu sina viö
nána vini og hvaö er þá þægilegra
en aö koma heim eftir sýningu og
diskútera hlutina?”
„fðnnsl mörpm
imeyhslðniegl"
— Hvernig var þvi tekið þegar
þú giftist Kjartani, manni 10 ár-
um yngri en þú?
„Þaö fannst mörgum þetta
hneykslanlegt, sérstaklega fólkiá
minum aldri, og sjálfri fannst
mér þetta stundum voöalega
asnalegt. Þetta breyttist þó fljótt
og það kippir sér enginn upp viö
þetta lengur. Annars er þetta
furöulegt. Þaö telur þaö enginn
neitt skrýtiö, þótt karlmaður
kvænist sér mun yngri konu, en
þegar hlutverkum er vixlað, þá
bregöur mönnum i brún. Þetta
sýnir kannski hvaö kvenréttinda-
baráttan er skammt á veg kom-
in.”
— Hvað meö leikarapartiin og
svalliö hjá stéttinni.
„Við leikarar erum upp til hópa
agalega hversdags þegar við lull-
um okkur heim eftir sýningar á
kvöldin. Drykkjuskapur getur
ekki gengið i leikhúsi. Fólk á aö
mæta til æfinga snemma aö
morgni og eins gott að heilasell-
urnar séu i góðu lagi. Leikara-
starfiö er þaö krefjandi, aö eng-
inn getur haldiö þaö út að
hversdays”
ansson fimm ára, iét i sér heyra.
Hann vildi inn i stofu og fá aö
fylgjast meö þvi hvaö manma
væri aö bardúsa. Hann stormaði
þvi inn i stofuna og á eftir honum
kom dóttir Guðrúnar, Sigrún
Edda Björnsdóttir sem þá kvöldiö
áöur haföi einmitt útskrifast úr
leiklistarskólanum. Og þriöji aö-
ilinn I kompaniinu var Guörún
Birna, 3 ára dóttir Sigrúnar
Eddu.Guörún mamma og amma
stóö á fætur og rabbaöi viö litla
son sinn og gaf honum leyfi til aö
sitja og hlusta á, ef hann lofaði
þvi aö vera rólegur. Hann gekk aö
þessu tilboði. Ég spuröi Guörúnu
aö þvi hvernig þaö væri aö vera i
senn amma og mamma barna á
svipuöum aldri.
„Vo&a gaman fyrir mig og
Kjartan varö auövitaö alsæll aö
vera oröinn afi 32 ára gamall.
Hins vegar veit ég ekki hvort
hann varð eins hrifinn á sýningu á
Gretti, þar sem Guörún litla var
viöstödd. Það var I atriöinu þegar
popphetjan (Kjartan) kemur inn
á sjoppuna og tæmir stóra kók-
flösku viö mikla aödáun ungling-
anna. Þá heyröist litil og skýr
rödd utan úr áhorfendasal, mjög
hrifin. „Nú er afi minn að drekka
kók! ”
Bor&andi ost og brauö og keypt-
ar kökur hélt spjall okkar áfram.
Guörún var spurö um afbrýöi -
semi, þegar annar hvor makinn
djamma gengdarlaust samhliöa.
Þar veröa menn aö velja og
hafna.”
Ragnar Kjartansson lét nú til
sin heyra. Hann biöur um köku-
bita og fékk hann. Heldur siðan
áfram aö lesa eöa skoða i Tinna-
bókinni sinni. Ég spuröi Guörúnu
um móðurhlutverkiö
„Ég á þrjú börn, þennan hérna
fimm ára, annan fjórtán ára
strák og svo 22 ára stelpu. Þau tvö
siöarnefndu eru frá fyrra hjóna-
bandi.
Ég hef haft mjög góöa konu til
aö vera meö Ragnar litla og þótt
viö hjónin vinnum óreglulegan
vinnutima þá hefur þetta gengið.
— Hvernig gengur sambýliö viö
þekktan leikritahöfund og leik-
stjóra, manninn þinn, Kjartan
Ragnarsson? Veröa ekki oft
árekstrar milli stórstjarnanna,
Guörúnar og Kjartans?
„Jú, blessaöur vertu viö rif-
umst oft um þaö, hvort okkar sé
frægara. Það kemur þó ekki til al-
varlegra átaka. Viö erum mjög á
svipaöri bylgjulengd hvaö varðar
hluti almennt.”
— Ertu hamingjusöm?
„Ég hef aö mörgu leyti veriö
heppin I lifinu og er ekki óham-
ingjusamari en gengur og gerist.
Þaö er aftur á móti stórt orö,
hamingja og þvi get ég varla lýst
þvi blákalt yfir aö ég sé ham-
ingjusöm. Hins vegar vildi ég
ekki skipta viö neinn i lifinu og er
sátt viö tilveruna, eins og hún er
og hefur veriö. Þó er ég stundum
ekki nógu hress með sjálfa mig.
Þaö er aftur annaö mál.”
„SðgOí t>vf jð”
— Hvers vegna fórstu út I leik-
stjórn?
„Það var nú einfaldlega pen-
ingaleysi, sem knúöi mig i gang á
sinum tima. Var þá nýskilin og
þurfti aura. Var þa' beöin um aö
setja upp „Einu sinni á jólanótt”
hjá Litla Leikfélaginu, sem samiö
er upp úr ljóðum Jóhannesar úr
Kötlum. Hugsaöi mig vandlega
um, en sló svo til. Sagöi viö sjálfa
mig, aö ég heföi þekkinguna og
reynsluna og heföi þvi enga af-
sökun. Sagöi þvi já”.
— Er mikill munur á leikstjórn
og vera einn leikenda?
„Þaö er miklu erfiöara aö vera
leikstjóri. Maöur er næstum kom-
inn I sumarfri núna, þegar ég fæ
aö leika rullu og ber þá ekki
ábyrgð á öllu heila galleriinu.
Leikstjóri veröur aö hafa bein I
nefinu til að standa viö sinar
ákvaröanir og jafnvel falia meö
þeim, ef slik veröur útkoman.
Það er samt oft ótrúlega spenn-
andi aö leikstýra og sjá heila leik-
sýningu fæöast. Þá er auövitaö
mikilvægt aö fá leikarana meö
sér og láta þá finna til samkennd-
ar. Og svo koma upp timabil
hræöslu þegar ég sit frammi i sal
og hugsa, er ég aö gera rétt eða er
ég að vaða út i fen?
Leikstjóri veröur aö hafa mikla
einbeitingu allt æfingatimabiliö,
og treysta alfariö á reynslu sina,
Imyndunarafl og skilning. Þetta
allt getur reynt á þolrifin.
Umfram allter þó aö ná til leik-
aranna og fá þá til liös viö sig.
Þaö er raunar upphafiö og endir-
inn aö góöri nýtingu. Annars er
hætta á þvi aö allt fari fjandans
til.”
— Þú ert sérfræöingur i þvi aö
leikstýra revium og barnaleikrit-
um. Hvernig hefur það orðiö?
„Ég byrjaði á þvi að stýra
barnaleikritum og revium, hef
þar af leiðandi lent I skúffu sem
Der nafniö reviu- og barnaleik-
ritastjórar.
En ég hef nú lika leikstýrt ann-
arskonar verkefnum”.
„Fœrou eintivern
ifmðn nóg ðl bókum?”
— Er leikhúsiö i dag betra eöa
verra en það var, þegar þú
byrjaöir þinn feril?
„Ég held aö þróunin hafi veriö
jákvæö i leikhúslifi okkar Islend-
inga og það sé betra I dag, en var
fyrir 10 árum eða svo. Kannski er
þetta bara óskhyggja hjá mér, en
þetta er min tilfirming.”
— Hvað meö framtiðina? Lang-
timaplön?
„Nei, ég hugsa yfirleitt ekki
langt fram I timann. Slikt er ekki i
eðli minu. Aö visu höfum viö
Kjartan ákveöiö aö fara utan I
sumar I júli, og þá ætlar Kjartan
aö setja upp leikrit sitt „Blessaö
barnalán” i Finnlandi með Borg-
ari Garðarssyni. Þegar þvi er
lokiö ætlum viö aö þeysast um
Evrópu og skoöa leikhús. Reyna
aö hlaöa batteriin”.
— Aö lokum. Færöu aldrei nóg
af leikhúsi og leikritum?
„Færö þú einhvern tima nóg af
gó&um bókum?” var svarið hjá
Gunnu As.
viólðl: Guðmunóur Árni Slefónsson
...dálitift feimin við að játa trií
mina
Vcröur þetta
lcga crf ttt?
ekki ei
tthvaö ógur-