Helgarpósturinn - 19.06.1981, Blaðsíða 8

8
_____________________________helgarpásturínn.
Aldrei meiri fjölgun
í flugvélaflotanum
—he/gar
pásturinn—
Blað um þjóðmál, listir og
menningarmál
útgefandi: Vitaðsgjafi hf.
Framkvæmdastjóri: Bjarni P.
Magnússon
Ritstjórar: Árni Þórarinsson,
Björn Vignir Sigurpálsson.
Blaðamenn: Guðjón Arn-
grímsson, Guðlaugur Berg-
mundsson, Guðmundur Árni
Stefánsson og Þorgrímur
Gestsson.
utlit: Jón Oskar
Ljósmyndir: Jim Smart.
Auglýsinga- og sölustjóri:
Höskuldur Dungal.
Gjaldkeri: Halldóra Jóns-
dóttir.
Dreifingarstjóri: Sigurður
Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru
að Siðumúla 11, Reykjavik.
Simi 81866. Afgreiðsla að
Hverfisgötu 8—10. Símar:
81866, 81741, 14900 og 14906.
Prentun: Blaðaprent hf.
Flugvélar hafa um áratuga-
skeift verift mikilvægt samgöngu-
tæki á ísiandi. Þær hafa verift
uppbót á lélegt vegakerfi okkar
og gert okkur kieift aft ferftast
landshluta á milli á fljótan og ör-
uggan hátt, á hvafta tima árs sem
er.
Mikilvægi flugvéla sem sam-
göngutækis hefur siftur en svo
minnkaft meft árunum. Þaft hefur
þvert á móti aukist ineft auknum
kröfum um hrafta i samfélagi
nútimans. Jafnframt hefur hafist
ný þróun i flugsamgöngum. Þær
cru ekki lengur eingöngu i hönd-
um flugfélags, sem rekur áætlun-
arflug, heldur hafa sprottift upp
mörg litil flugfélög sem gera
h vorttveggja, aft halda uppi
reglubundnu áætlunarflugi, og
leigja flugvélar til einstakra
ferfta.
Ekki nóg meft þaft. Þeim fjölgar
stöðugt, sem eiga sinar eigin flug-
vélar og fljúga þeim sjálfir. Þaft
þykir fyrir löngu sjálfsagt, aft
hver fjölskylda eigi sinn einka-
bíl, jafnvcl tvo. Nú er aft renna
upp timi einkaflugvélarinnar.
i Helgarpóstinum i dag kemur
fram, aft aldrei hafa bæst eins
margar flugvélar i flugvélaflota
islendinga og á síðasta ári. Þá
fjölgafti loftförum um 34, en árift
áftur haffti fjöigunin afteins verift
fimm loftför. Þeim fjölgar líka
stöftugt, sem læra aft fljúga flug-
vélum. Á siðasta ári voru 114 i
flugnámi og 62 tóku einkaflug-
mannspróf.
Þaft þýftir eftlilega stóraukna
flugumferft. Umferðin um
Keykjavikurflugvöll jókst um
35% á síftasta ári, svo dæmi sé
tekift.
Vafalaust á þessi þróun eftir aft
halda áfram enn um sinn, og er
ekkert nema gott nema gott um
þaft aft segja. Hinsvegar vakna
óhjákvæmilega upp spurningar
um þaft hvort nægilega vel sé séft
um öryggift i flugumferftinni,
sérstakiega þegar þess er gætt,
aft margir þeirra, sem hafa bæst i
hóp einkaflugmanna á siftustu
árum fljúga tiltölulega litift. Þaft
eru ekki lengur eingöngu gömlu
flugkempurnar, sem sigla um
loftin blá og hafa reynslu og snar-
ræfti til aö bjarga sér úr nánast
hvaöa háska sem er.
í lauslegri athugun Helgar-
póstsins á tveimur mikilvægum
flugöryggisatriftum kemur I ljós,
aft ástandift þar gæti verift betra.
Þaft er einkum tvennt, sem menn
gagnrýna: Kadiósamband vift
flugumsjón i Reykjavik næst ekki
þegar komift er niftur i lægri hæö-
ir, þar sem minnstu flugvélarnar
fljúga oftast, og siglingatæki á
jöröu niftri, sem ætluft eru til leift-
beiningar i blindflugi, eru vifta ó-
fullnægjandi.
Flugmálayfirvöld hafa fullan
hug á aft bæta úr þessum van-
köntum, en eins og venjulega
strandar á fjárveitingarvaldinu.
Slíkt getur þó ekki gengift lengi,
ekki ef einkaflugvélar eru á góftri
leift meft aft verfta nánast eins
sjálfsagftur hlutur og einkabilar
eru ná.
Einkarétturinn á að
hafa rétt fyrir sér
/T ,:í.
Þótt nú séu gúrku- og tómata-
timar hjá framleiftendum græn-
metis, þá eru svonefndir „gúrku-
timar” aft verða hverfandi fyrir-
brigði á ritstjórnum blaftanna.
Vaxandi samkeppni lesmáls-
framleiftenda hefur levst þaft á
þann ofur einfalda hátt aft, fram-
kvæma skoftanakannanir, þegar
dauflegt er á borftum fréttastjór-
anna.
Stórfréttir
i handraðanum
Borgarstjórnarmeirihlutinn
fallinn! æptu Visisbörn dag nokk-
urn fyrir skemmstu, og auftvitað
keyptu allir Visi til aft vita hvort
það væri ráftning Björgvins i út-
gerftarstjóraembættift efta
væntanleg ráftning Inga R. i
Brunabót, sem gengift hefði af
samstarfinu dauftu. Efta jafnvel
ósamkomulag krata og komma
um hlutaskipti i kosningasigri
kratans Mietterrands i Frakk-
landi. En — ónei — Visismenn
höfftu hringt i 600 manns (Reyk-
vikinga?) og spurt þá álits á ýms-
um óskyldum málefnum. Úr
svörunum var svo moftaft eftir þvi
sem agúrkan gerftist ágengari og
stórfréttirnar geymdar til notk-
unar eftir þörfum.
Ekki ætla ég að lasta þessa
fréttamennsku, þótt óneitanlega
sé þaft freistandi, og bágt á ég nú
reyndar meö að trúa þvi aft
fréttastjóri annarrar gallupstofn
unarinnar, alias formaöur Blafta-
mannafélags islands, ómar Vald,
geti látift fréttamennsku af þessu
tagi koma heim og saman viö þau
fræfti, sem hann hefur numift
westur i USA, þar sem það versta
og þaft besta er til i blaöa-
mennsku, og þar sem sú ágæta
starfsgrein er vel og dyggilega
stunduft sem fræftigrein.
Svissneskir frankar —
eða íslenskir...?
En þótt skoftanakannanir felli
enga stjórn og rjúfi aldrei sam-
starf, þá gefa þær óneitanlega
vissa bendingu um vifthorf fólks á
hverjum tima. Og þaft eitt út af
fyrir sig getur orftift mönnum
ihugunarefni. Til dæmis þykist ég
geta lesiö þaft út úr stuöningi fólks
i „Visisgallup” vift rikisstjórnina,
aft það meti viðleitni hennar til aft
halda gengi krónunnar stöftugu.
Okkar ágæti Jón Sólnes hefur ár-
um saman predikaft gildi þess aft
treysta gengi krónunnar. 1 raun-
inni er þaft trú manna á gjald-
miftlinum, sem jafngildir trausti
fólks á efnahagslifinu, og það er
auftveldara að fá aftila vinnu-
markaöarins til aft gera bindandi
samninga til langs tima, ef hægt
er aö baktryggja þær krónur, sem
verift er aö semja um. Launþegar
eru reiftubúnir aft sætta sig vift
færri krónur. Þaft mætti segja
mér þaft, að ef peningamagni i
umferft yrfti skipt i svissneska
franka, þá myndi vifthorf fólks til
peninga hér á landi gjörbreytast.
Líkt og ormar
á gulli
Gjaldmiftill rúinn trausti er
hinn argasti valdur verftbólgu og
eyftslusemi. Vift þekkjum þetta
vel. Fólk lúrir á erlendum gjald-
eyri likt og ormar á gulli, jafnvel
þótt um lágar upphæðir sé að
ræfta. íslenskum krónum eyöir
þaft hins vegar hugsunarlitift. Það
hefur meira traust á vörunni sem
þaö kaupir en gjaldmiftlinum
sjálfum.
Okkur er nú reyndar sagt aö út-
flutningsiftnaftur landans sé rek-
inn á þeirri forsendu, aö gengift
sigi jafnt og stöftugt. öftru visi
geti hann ekki mætt visitölu-
bundnum kauphækkunum. Þarna
vinnur dýrtiftarskrúfan gegn vift-
leitni stjórnvalda til aft vinna
krónunni traust — og svo hlýtur
aft fara aft lokum, likt og i glim-
unni vift elli kerlingu, aft hún komi
krónunni á hné.
Sammála —
en deila samt
Þegar Jón Sólnes flutti á sinum
tima tillögur um aft leyfa innlend-
ar lántökur bundnar verfti er-
lendra gjaldmiftla en meft lágum
vöxtum, þá var hann að boða
raunvaxtastefnu, einna fyrstur
manna. Slikt viftmiftunarbundið
gildi innlána og útlána heffti án
efa dregift úr örri einkaneyslu,
örvað sparnaft og gert okkur
kleift aö taka „innlend gjald-
eyrislán” til fjárfestingar i at-
vinnulifi. Þegar Vilmundur
Gylfason og félagar bofta sina
raunvaxtastefnu til aft koma
peningamálum á réttan kjöl fyrir
fjórum árum siöan, þá eru þeir i
rauninni aft taka upp stefnu Jóns
Sólness. Og þrátt fyrir hrakyrfti
núverandi stjórnarflokka i garö
„raunvaxtamanna”, þá hafa þeir
einmitt haldift þessari stefnu
áfram, og bera vonandi gæfu til
aft ná samstööu um allar þær hlift-
arráöstafanir sem þarf til aft gera
krónuna krónu viröi.
Þaft er nú reyndar svo meö
mörg af okkar ágætu og vinsælu
deilumálum. Þegar upp er staftift
erum vift oft hjartanlega sam-
mála. Vift gátum bara aldrei unnt
öftrum þess aft hafa lika rétt fyrir
sér.
Hverjum er gód-
viðríð að þakka?
Þaö hefur löngum verift góftur
siftur á þessu landi, að tala um
veftrift og tiftarfarift almennt,
þegar menn hafa harla fátt til
málanna aö leggja, og reynslan
mun hafa sýnt og sannað, að
þetta hefðbundna neyftarúrræði
hefur mörgum góftum dreng Ur
haska bjargaö, margri afmælis-
veislunniog fermingarveislunni
gefift þaft, sem nauftsynlegast er
(aft tertunum og súkkulaftinu
frátöldu), nefnilega samræöur,
itarlegan samanburft á veftur-
fari fyrr og nú, jafnvel óskaft-
legar deilur um hvort bliftan
leifti undantekningarlaust til
slagvefturs eöa öfugt o.s.frv.
Á sama hátt má hugsa sér aft
byrja svona greinarkorn, þegar
ritari þess getur ekki látift sér
detta neitt markvert né áhuga-
vert i hug i öllu sólskininu, maft-
ur grípur bara til gamla góöa
ráftsins aö spjalla um tiftina og
hennar tiftu breytingar.
Þaö erá vissan hátt dapurlegt
til þess aft vita, að sjaldan efta
aldrei skulu landsmenn allir
geta fengift aft njóta bliðviftris
samtimis. Þegar vift hér á suft-
vesturhorninu njótum sólar og
yls þá skuli alltaf liggja vift isöld
ef ekkilandauftn i öörum lands-
hlutum, sérstaklega þó norft-
austanlands. Og á sama háttog
vift hér fyrir sunnan finnum til
meft þeim fyrir norftan og látum
i ljós samuft okkar á mismun-
andi áhrifamikinn hátt, þá veit
maftur ekki betur en þeir hugsi
til okkar meft vorkunsemi, þeg-
ar menn og skepnur geta varla
sig hrært fyrir hita sakir, en allt
er að rigna hér niftur i austan-
áttinni dag eftir dag — viku eftir
viku.
En þetta virftast vera aldeilis
óumbreytanleg lögmál, engu
likara en aft gófta veörift sé frá
öörum tekift og þeir fái slagveft-
ur i staftinn en hver getur verift
skýringin á þessu lögmáli, ef
um lögmál er aft ræöa?
Margar velundirpúkkaftar
kenningar hafa veriö settar
fram um þetta efni og margar
allrar athygli verðar en þó
minnist sá er þetta ritar þess
ekki aft hafa séft fram setta til-
gátuna um aft þessu ráöi pólitik-
in og þá fyrst og fremst hvernig
ibúar tiltekinna landssvæöa
hafa komiö fram og koma raun-
ar fram vift forsætisráöherrann
okkar og ríkisstjórnina hans.
Þetta kann aft hljóma dálitift
annarlega svona fyrst i staft og
kannski eins og hver önnur vit-
leysa (sem þetta ef til vill er,
þegar allt kemur til alls) en
engu aft siftur langar þann er
þetta ritar, aö reyna aft færa
fram fáein rök aft þessari kenn-
ingu.
1. Kuldi og hráslagalegt vor i
Eyjafirfti og Norfturlandskjör-
dæmieystra: Hvernig stendur á
þvi? Sá, er þetta ritar telur sift-
ur en svo óliklegt aö þar valdi
öftru fremur andstafta Halldórs
Blöndals alþingismanns vift for-
sætisráftherrann okkar og rikis-
stjórnina hans, en þingmaftur-
inn er eins og allir vita, einhver
hatrammasti andstæftingur
stjórnarinnar.
Ath.: Þessi skýring kæmifyr-
ir litift ef ekki lægi fyrir sU yfir-
lýsing vefturstofustjóra, aft góft-
viftri sé ekkert siöur þóknanleg-
um rikisstjðrnum aft þakka en
loftþrýstingi og öftrum eftlis-
fræftilegum ástæftum og af þvi
hlýtur þá einnig að mega
álykta, að andstaöa vift þá sömu
rikisstjórn svo ekki sénU minnst
á hatramma andstöftu hafi
iskyggilegt veðurf ar i för I kjör-
dæmum þeirra, er slikt hafi i
frammi.
Eftirskrift og viðbætir:
Þegar helstu atriðin i þessari
kenningu voru borin undir tvo
málsmetandi menn, töldu þeirá
henni ýmsa ágalla, þótt grund-
völlur hennar væri sennilega al-
veg rétt hugsaftur. Þeir töldu að
dregnar hefftu verið rangar
ályktanir og vildu meina að
kuldatiðin i Norfturlandskjör-
dæmi vestra væri landbUnaftar-
ráftherranum aft kenna og
sömuleiftis ætti viftskiptaráft-
herra . ekki litla sök á nöprum
vordögum i Vopnafirfti og á
Langanesi-og ekki nóg með það
— þessir aftilar vildu þakka odd-
vita stjórnarandstöftunnar, Geir
Hallgrimssyni bliftuna hér i
Reykjavik.
Þetta sjónarmift má svosem
koma fram — þaft gerir i sjálfu
sér ekkert til, en þaö verftur
vitanlega aft skoftast i þvi ljósi,
aft þar sé um heldur barnalega
pólitiska málfundalógik (eöa
lógi'kleysi) aft ræöa.
Og þar með þakkar höfundur
réttum aöila fyrir bliðuna og
sólskinift, lesendum hringborfts-
ins lesturinn og tekur aft lokum
fram, að sakir anna, annarra
verkefna og innblástursleysis,
hverfur hann frá þvi ágæta
hringborfti — um sinn að
minnsta kosti en hvetur jafn-
framt sessunauta sina vift borð-
ið aft halda uppi merki þess og
láta hvergi deigan siga.
Páll Heiðar Jónsson.
Heimir Pálsson—Hrafn Gunnlaugsson — Jónas Jónasson — Magnea J. Matfhías
dóttir — Páll Heiðar Jónsson — Sigurður A. Magnússon — Þráinn Bertelsson
Hringbordið
I dag skrifar Páll Heiöar Jónsson