Helgarpósturinn - 19.06.1981, Blaðsíða 15
15
holtjarpnczfl irinn Föstudagur 19. júní 1981
svona náðugt og afslappandi eins
og sumarið ’45.
Ég var þá blaðamaður á Al-
þýðublaðinu og fór ásamt vini
minum Ásgeiri Magnússyni til
Akureyrar, að Laugum og i
Reynihlið i Mývatnssveit.
1 Reynihlið dvöldumst við i eina
4 daga og þar fannst mér vera
einstaklega kyrrlátt, og umhverf-
ið svo einstaklega gamaldags, og
enginn asi eins og nútiðinni til-
heyrir. Umhverfið þarna og nátt-
úran er svo einstaklega falleg og
fjölbreytilegur gróður. Við félag-
arnir eyddum dögunum þarna
með gönguferðum um Dimmu-
borgir, Slútnes og Hverfjall, sem
er eini gigur sinnar tegundar hér
á jörðu. Ég hef oft sagt að Guö
hafi búið það til fyrir aumingja,
þvi það getur hver sem er gengið
upp að gigskálinni án nokkurs
erfiðis.
Sprengjan á Hírósima
Það bar að visu einn skugga á
þessa annars svo ágætu ferð, en
það var ekkert persónulegs eðlis:
Þegar við komum til Akureyrar
hafði komið sú frétt að austur i
Japan hefði fallið sprengja á borg
sem nefndist Hirosíma og drepið
óheyrilegan fjölda af fólki. Dag-
inn eftir fengum við nánari fréttir
af þessu, og kom þá i ljós að þetta
var engin lygi og að þessi
sprengja væri alveg ný tegund af
sprengju sem á islensku var
nefnd kjarnorkusprengja.
Þetta var gifurlegt áfall. Það
var nýbúið að semja frið i Evrópu
og allt útlit fyrir að hann héldist
að lokinni heimstyrjöld. Bara það
að búið væri að beisla kjarnork-
una fannst manni vera ógnun við
friðinn.
Það hlakkaði i sumum nasist-
um þegar þeir heyrðu þetta og
þeir sögðu: Já, svona er þetta,
bandamenn munu ekki geta kom-
ið sér saman um neitt — og hvað
þá staðið saman að þvi að halda
friðinn.”
,,Fljótandi lúxusferja"
Jón Guðni Kristjánsson, blaöa-
maður, segir svo frá:
,,Eins og aðrir dæmigerðir Is-
lendingar hef ég ekki tekið sum-
arfri á sumrin, heldur unnið flest
störf til lands, en aðeins eitt sum-
ar til sjós. Það var sumarið ’78
sem ég úr mikilli neyð fékk sum-
arvinnu á farþegaferju, fljótandi
lúxusferju sem sigldi á milli Svi-
þjóðar og Þýskalands. Ég byrjaði
sem ryksugunarmeistari og undir
haustið var ég hækkaður i tign og
gerður að birgðaverði. Þetta er
eina skiptið sem ég hef verið til
sjós og sendi auðvitað vinum
minum á Islandi kveðju i óska-
lagaþættinum á „Frivaktinni”
frá Jóni Guðna sem rær á milli
Sviþjóðar og Þýskalands.
Internationalinn á tyrk-
nesku
Þessi vinnustaður var sérstak-
ur að þvi leyti að yfirmennirnir,
þeir borðalögðu, voru Sviar og
Þjóðverjar, en i öðrum störfum
voru allra þjóða kvikindi. Það
rikti á meðal okkar mjög alþjóð-
legt andrúmsloft og var ég hálfn-
aður með að læra „International-
inn” á tyrknesku en ég er búinn
að gleyma þvi ljóði núna enda var
hann ekki sunginn daglega á þvi
skipi.
Vinnufélagar minir þetta sum-
ar voru frá ótal mörgum löndum
og skiptu tugum, en áttu það sam-
eiginlegt að hafa hrakist frá
heimalandi sinu og áttu ekki
þangað afturkvæmt, þeir voru að
gera tilraun til þess að eignast
heimili og athvarf i öðru landi á
forsendum sem þetta nýja land
Sviþjóð, réði algerlega.
Fólk sem þannig er ástatt fyrir
er ofurselt þeim sem yfir þvi
hefur að segja á vinnustöðum, og
það er i rauninni að berjast fyrir
lifi sinu á hverjum degi i starfi
sem þeim býðst. Það var utan-
garðs i þessu nýja samfélagi og
blandaði litið geði við heima-
menn, og sat álengdar ef slegið
var upp gleðskap.
Flestir höfðu gert sér miklar
vonir um framtiöina i þessu nýja
landi en niðurstaöan hjá flestum
var sú aö þeir lifðu lifinu eins og
skipbrotsmenn. Ég hef aldrei
unnið á vinnustað heilt sumar þar
sem mannfyrirlitningin var eins
mikil og þarna. Menn voru af-
mynstraðir i tugatali fyrir smáyf-
irsjónir. Ég man eftir einum Pól-
verja sem varnýsloppinn úr landi
og talaði sænsku, hann réði sig
þarna til starfa. Fyrsta daginn
drukkum við saman kaffi og hann
sagði að sér liði eins og endur-
fæddum, ég hef aldrei séð glaðari
mann með ryksugu heldur en
hann. Hann var svo glaður að
hann fékk sér nokkra bjóra til
þess að halda upp á þetta nýja lif
sem var að byrja, þar með var
draumurinn búinn.
Sendir í byssukjaft
Menn vilja ekki alltaf horfast i
augu við það að i hverju og einu
landi i Evrópu búa margar þjóðir,
margir litarhættir, og þar rikja
mörg trúarbrögð og siðir. Ég held
að það sé orðið timabært fyrir
okkur að fara að gera það upp við
okkur hvernig þessu sambýli á að
vera háttað, við höfum dæmi fyrir
framan okkur um ýmsar
„galdrabrennur” á „óþægilegu”
fólki gegnum söguna.
Við á Norðurlöndum teljum
okkur vera útverði mannúðar i
heiminum, en við skulum ekki
gleyma þvi að þeir frændur okkar
hafa lika átt sin „Gerva-
soni”-mál. Þeir hafa lika visað
fólki á bug og sent fanga heim til
sin aftur og oft á tiðum ekki i
fangelsi heldur beint i byssukjaft.
Gubbugjald
Þetta fyrirtæki sem rak þessa
útgerð var og er sænskt-þýskt þar
var ein visindagrein i hávegum
höfð sem á islensku kallast:
„Fyllsta aðhalds og sparnaðar
skal gæta i fjármálum”.
Þarna um borð voru i boði allar
lystisemdir sem nöfnum tjáir að
nefna fyrir viðskiptavinina, en til
að hafa vaöið fyrir neðan sig var
það i lögum fyrirtækisins að ef
gesti yrði bumbult af veitingun-
um og ældi i kojuna þá átti hann
að greiða 50 skr. i sekt.
Virðulegur sænskur sölu-
maður
Þetta hafði þær afleiðingar i för
með sér að ég skrifaði upp á sér-
kennilega nótu. Virðulegur
sænskur sölumaður sem var að
fara til Þýskalands i vi öskiptaer-
indum missteig sig á vegi dyggö-
arinnar á leiðinni og spjó i koj-
una. Honum var auðvitað gert aö
greiða sina sekt, en það braut i
bága við þær fjármála áætlanir
sem hann hafði gert til ferðarinn-
ar. Eftir mikið japl, jaml og fuður
féllst hann á að greiða gubbu-
gjaldið gegn kvittun svo hann
gæti fengið það endurgreitt hjá
fyrirtækinu. Þá varð til nóta sem
hljóðaði svona: „Hér með vottast
að herra Svenson gubbaði i koju
sina aðfararnótt 10. ág. og greiddi
aukagjald kr. 50”.
Þetta var sölumaður sem ekki
deyr, a.m.k. ekki ráðalaus.
3 herbergja íbúð í Helsing-
borg
Minnisstæðasta persónan frá
þessu sumri var Lappi nokkur
sem hafði flust heiman frá sér
suður i heimsmenninguna.
Við kynntumst þannig að
fyrsta morguninn á ferjunni vor-
um við mjög syfjaðir og urðum
fyrir þvi slysi að hella 25 litrum af
súrmjólk yfir matargesti, og
tókst strax með okkur mikil vin-
átta. Þegar við vorum að fara i
land eftir fyrsta túrinn, drukkum
við saman bjór og ég spurði hann
hvort hann kæmi ekki aftur.
„Nei^sagði hann,,ég vinn i get-
raununum um næstu helgi, það
verða 700 skr. og fyrir það ætla ég
að kaupa mér 3 herbergja ibúð i
Helsingborg'.'„Hvernig geturðu
verið svona viss um það"spyr ég?
,,Ju',segir hann^siðast hafði ég 11
rétta og næst fæ ég 12. Við skáluð-
Elias jvi
/
*»Jó fjallið tilfyrir
aum
•ngja
um fyrir framtiðinni og kvödd-
umst.
Þegar ég svo kem aftur á vakt
er hann fyrsti maðurinn sem ég
sé, og er hann heldur dapur að
sjá. Ég vék mér að honum við
fyrsta tækifæri og spyr hann
hvernig þetta hafi farið með get-
raunirnar og ibúðina. „Ég var al-
veg hroðalega óheppinn sagði
hann. Ég spurði hvað hann hefði
haft marga rétta.„Þeir voru nú
ekki nema 3,'svaraði hann.
Svona gekk það til allt sumarið,
alltaf drukkum við saman einn
bjór áður en við fórum i land og
hann kvaddi mig alltaf með þvi
fororði að „ef ég vinn i getraun-
unum þá kaupa ég mér 3 herb.
ibúð i Helsingborg og kem ekki
aftur”.
Hann var með mest elegant
mönnum sem ég hef kynnst og
minnti meira á sendiherra en
þjón á skemmtiferðaskipi.
--Guö er dauður, lifi get
raunin og happdrættin"
: Við hættum báðir sama dag-
inn og drukkum okkar kveðju-
bjór, þá var hann búinn að gefa
getraunirnar upp á bátinn og bú-
inn að ráöa sig á skemmtiferöa-
skip sem sigldi frá Gautaborg til
Ameriku. Hann trúði mér fyrir
þvi að það væri vegna þess að
siglingin tæki 3 vikur og þá gæfist
gott tóm til aö kynnast stúlkunum
um borð. Hann ætlaöi að snúa á
almættið og fara krókaleiðir að
markmiði sinu. Við kvöddumst og
ég vona að hann hafi höndlað þá
Paradis sem það auðvitað er að
eiga 3 herbergja ibúð i Helsing-
borg. Mér hefur oft verið hugsað
til þessa vinar mins og fundist
hann alltaf vera persóna úr tragi-
kómiskri smásögu. Mér finnst
hann vera á sinn hátt dæmigerður
nútimamaður rótslitin mann-
eskja sem labbar út i búð og
kaupir sér framtiðina og á hana
til einnar viku i senn, þegar hún
hrynur er ekki um annað að ræða
en að fara aftur út i búð og fram-
lengja vixilinn. Kjörorð þessarar
lifsfilósófiu gæti verið „Guð er
dauöur, lifi getraunin og happ-
drættin”
5
Önnumst kaup og sölu allra almennra
veðskuldabréfa og ennfremur vöruvíxla.
Getum ávallt bœtt við kaupendum á við-
skiptaskrá okkar.
12222
BiH meö nafni
Það hefur löngum verið óskadraumur margra að
eignast Buick einhverntíma á lífsleiðinni.
,,Þó ekki væri nema nafnsins vegna“ segja menn og
láta þá útskýringu duga. Og hún er vissulega fullnægj-
andi vegna þess að Buick hefur ætíð verið merkisberi
alls þess besta, sem General Motors-bíla prýðir.
Eftir tæknibyltinguna hjá GM fyrir tveimur árum er Buick
Skylark talinn einn fullkomn
asti og vinsælasti framhjóla-y
drifsbíll á markaðinum.
Hann er fáanlegur
með
GM mi
BUICK
sparneyt
inni 4ra eða
6 strokka
þverstæðri vél,
vegur aðeins 1130 kg
og er 4.60 mtr. á lengd.
Þrátt fyrir stærðarbreytinguna hefur innirými ekki verið
skert, þægindin, aukabúnaðurinn og glæsileikinn enn
sá sami og ætíð hefur einkennt Buick.
VELADEILD SAMBANDSINS
Ármúla 3 Reykjavík
MÚLAMEGIN) Simi38900