Helgarpósturinn - 24.07.1981, Blaðsíða 24
24
Fðstudagur 24. júii 1981_helgarpósturinrL.
„FYRIR 6-7
ÁRUM
HEFÐUM VIÐ
BARIÐ ÞÁ”
— segir Bubbi Morthens um íslenska blaöamenn
eítir Þröst Haraldsson
Það er eins og maður kannist
vift atburðarásina. tslensk popp-
hljómsveit fer utan og blöðin eru
biiin að gera hana heimsfræga
fvrirfram. Aö minnsta kosti er
enginn vafi á þvi að Norðurlöndin
falli eins og flugur. Svo lfður tim-
inn. fréttir berast um aö þeim
heimsfrægu liöi bærilega, þeir
hafi að vísu lltiö að e'ta og ekkert
alltof mikið að gera, en enginn
verður óbarinn biskup og frægðin
er alltaf rétt hinu megin við horn-
ið.
Svo kemur reiðarslagið, hljóm-
sveitin kemur heim, öllum aö
óvörum og langt fyrir tímann. Og
heimurinn saknar hennar ekki
vitundarögn. Change, Tníbrot,
Náttura og nú Utangarðsmenn.
Þegar heimkemur fara gróurnar
á kreik. Þeirslógust víst eins og
hundar. Bubbi var aðkaffæra allt
I sínum egóisma, uppgjör, sundr-
ung.
Sögurnar verða svo magnaðar
að gróurnar fara að triia þeim
sjálfar. Hvað, eruði ekki hættir?
— Nei, við erum ekki hættir,
segirBubbi Morthens þegar ég rif
hann upp Ur bælinu um miðjan
sunnudag. Hann er dulitið timbr-
aður og nystiginn upp úr ein-
hverjum vírus. En kokhreystin er
á si'num stað. „He’s a surviver”,
eins og Kramer. Hann er hins
vegar li'tiö hrifinn af íslenskum
blaðamönnum.
— Það er verið að búa til nastý
möral í kringum okkur, svona al-
þjöðlegan slUðurdálkamóral. Þvi
eitthvað verður fólk að tala um.
En hefði þetta gerst fyrirsvona 6 -
7 árum hefðum við heimsótt
þessa menn og barið þá.
— En hvað með egóismann?
— Það ermikið gert Urþvíhvað
ég er mikill egóisti. Og auövitaö
er ég það að vissu leyti, það er
nauðsynlegt ef maður ætiar að
hafa það af I þessum bransa. öll
bönd byggjast á egói, þau eru
bara misjafnlega mörg. Og staö-
reyndin er sU að Utangarösmenn
hefðu ekki lifaö lengi ef við Mikki
hefðum ekki haldiö aftur af okkar
egói.
Svipað og á s.iónum
Og rti er meiningin að taka upp
þráðinn aðnýju, æfa upp nyttpró-
gram og hella sér svo Ut i spila-
mennskuna. En áður en við gef-
um okkur framtiðinni á vald skul-
um við forvitnast um gang ferð-
arinnar.
— HUn var æðislega töff. Það er
erfittfyrir 9 manns aö bUa saman
I rxitu. Eftir mánuð vorum viö
farnirað ri'fast um ómerkilegustu
smáatriöi. Þetta var svipað og á
sjónum. Stundum vorum við mat-
arlausiri'3- 4 daga þvi spilatarn-
imar nægðu ekki til að halda okk-
ur uppi. Við höfðum steypt okkur i
stórskuldir vegna tækjakaupa hér
heima og þær héldu áfram aö
hlaða utan á sig. Þess vegna urð-
um við að koma heim.
En við lærðum heilmikið á
þessu. Ef svona ferð verður farin
aftur mun dæmið ganga upp.
Ekki endilega þannig að við slá-
um i' gegn, en skipulagningin
verður betri. Plönin hjá okkur
voru svo sem ekkert slæm þegar
við lögðum af stað. En smám
saman fóru þau að gliöna I sund-
ur, það kom ýmislegt upp á sem
gerði strik I reikning okkar og
þeirra sem stóðu I reddingum fyr-
ir okkur Uti.
Pönkióog tiskan
Aður en Utangarðsmenn fóru
utan í byrjun mai átti ég stutt
spjall við Bubba. Þá var hann
þreyttur og ruglaður, enda hafði
álagið veriö gifúrlegt, ekki stopp-
að iheiltár. Afköstiná þessueina
ári voru líka ótrúleg: Utangarðs-
menn höfðu troðið upp að meðal-
tali annan hvern dag auk þess að
æfa og taka upp 30 - 40 lög á plöt-
ur.
NU var annað uppi á teningn-
um, töm hafði gefist til að hvila
sig og hugsa nokkra leiki fram i
timann. Þess vegna fannst mér
ekki Ur vegi að biðja Bubba að
segja álit sitt á þeirri miklu
grósku sem verið hefur i' islenskri
popptónlist undanfarna mánuði.
Og hvern er eðlilegra að spyrja
um slíkt?
— Mér líst vel á það sem er að
gerast. Auðvitað er alls konar
rusl inn á milli, en það vinsast Ur.
Þeir sem bUa yfir einhverjum
krafti komast áfram. En ég er
ekki ánægður meö hvað tiskan er
komin mikið inn i pönkið. Ég er
svekkturyfir þvi hvað fólk er litið
meðvitað. Þetta er mest töffara-
skapurá borð viö: „Djöfull ertu i
grUví leðurjakka”. Sumir þess-
ara pönkara munu lika enda sem
ráðherrar og tannlæknar. Svo
finnst mér fólk skiptast um of i
höpa: diskóiið, pönkara, intell-
ektUala. Ég á mér þann draum að
þessi uppskipting hverfi, þvi með-
an alið erá henni mun engin hug-
arfarsbreyting eiga sér stað. Það
sem veldur þessu er samkeppnis-
mórallinn sem fólk kemur með Ur
skólunum. Ég veit ekki, kannski
verðurþetta svona þangað tilkUl-
an hverfur.
Einn ljós pUnktur er þó i þessu.
Hótel Borg nær að sameina fólk
að vissu leyti, þar kemur alls kon-
ar fólk. t gær sá ég þar td. heilt
Hollywoodgengi sem fílaði sig
bara vel. Það fannst mér þræl-
gott.
Sólóplatan
Eins og fram hefur komið er
Bubbi i' þann veginn að gefa Ut
sólóplötu og sömu sögu er að
segja um þá Pollock-bræður.
Þessi einkaframtök hafa valdið
miklum bol laleggingum um
væntanlega upplausn Utangarðs-
manna og eiga kannski stærstan
þátt i' gröusögunum.
En þaö er nU svo með þessa
sólóplötu Bubba, að honum til að-
stoðar eru allir Utangarðsmenn
nema einn og þeir leika engin
statistahlutverk. Til dæmis eiga
þeirMagnUs og Rúnar stóran þátt
i Utsetningum ásamt Bubba og
Tómasi Tómassyni. Þannig að
samstarfið viröist enn vera i' lagi.
En af hverju er Bubbi að baksa
þetta einn, tók egóið enn einu
sinni völdin?
— Astæðan fyrir þessari plötu
er fyrst og fremst sú að ég er að
gera þarna dálítið aðra hluti en
Utangarösmenn, ég er öllu póli-
tiskari ítextum. A plötunni er ég
að gera ýmsa hluti sem eru mér
ofarlega i' huga. En aðallega er
þetta þörf. Ég sem svo mikið.
Stundum kemstég íham og sem 5
- 6texta á dag, þó oft komi ekki Ut
úr þvi' nema einn punktur sem
eitthvað verður Ur. Ég sem lika
mikið af lögum við texta annarra
og texta við annarra lög. Ég á
heilan haug af sliku efni. A plöt-
unni eru ma. lög við ljóð eftir Þdr-
arinEldjárn og ljóð þýtt af Magn-
Usi Asgeirssyni.
?Vlá ég þá bið.ia um Peter
Freuchen
En það sem ég hef mestan
áhuga á að gera þessa stundina,
er að semja um Grænland og
Grænlendinga, kúgun Dana á
þeim og vaknandi vitund þeirra
sjálfra. Mér satt að segja blöskr-
aði að sjá hvernig þeir eru á sig
komnir Uti I Danmörku. Til dæm-
is i' Kristjaniu. Þeir voru ekki á
venjulegu fyllerli, það var svo
mildl örvænting I öllu sem þeir
gerðu, hvort sem þeir voru að
sturta í sig bjór eða með buxurn-
ar á hælunum að sprauta sig inn á
klósetti.
Þegar ég sá þetta skammaðist
ég mín i fyrsta skipti fyrir að vera
íslendingur. Þeir eru þó okkar
nánustu grannar, en við mundum
tæplega hreyfa litlafingur þótt
þeim yrði Utrýmt. Saga þeirra er
svo sterk og merkileg og þeirra
þrengingar eru margfalt meiri en
við máttum nokkurn tima þola.
En við Islendingar erum svo
hræddir við aö móðga stóra bróð-
ur að við horfum þegjandi upp á
Dani og Amerlkana hirða arðinn
af þessari riku þjóð og gefa henni
brennivfn og sýfilis I staðinn.
Ég er líka alveg klár á því að
ein ástæðan fyrirþessu tómlæti er
hreinn og beinn rasismi. Sjáðu
þessa bók sem ég rakst á um dag-
inn: Milli Grænlands köldu kletta
eftireinhvernJóhannBriem. HUn
er gefin Ut 1962 og þar hikar höf-
undur ekki við að kalla þessa þjóð
skrælingja Má ég þá frekar biðja
um gamla jálka á borð við Peter
Freuchen sem allir keppast um
að véfengja. Hann sýnir þeim þó
virðingu sem þjóð. En við köllum
þá skrælingja af þvi þeir eru
hreinni og ómengaðri en við,
standa nær náttúrunni.
80% ra sistar
En fyrst menntamennirni r
skrifa svona er engin furða þótt
almenningur dragi dám af þvi.
Ég skal segja þér aö ég hef iðu-
lega ieikið mér að þvi að gera
mér upp rasisma til að tékka á
viðbrögðunum. Ég hef stundað
þetta i' mörg ár á vinnustöðum
jafnt sem skemmtistööum. Min
niðurstaða er sú að 80 prósent
fólks tekur undir rasismann, þu
veist, „sendum þá aftur upp i
trén” og þess háttar.
Þaö ríkir hér líka ofboðsleg
þjóðernisremba, Island er besta
land í heimi. Sennilega er þetta
einhver þjóðarkomplex, einhver
minnimáttarkennd. Þaö sést ma.
á þvi að hér er alltaf verið að búa
eitthvað til eftir erlendri fyrir-
mynd, bara I smækkaðri mynd.
En eins og ég sagöi áðan þá
skammaðistég min fyrir að vera
Islendingur þegar ég sá eymdina
hjá Grænlendingunum i Dan-
mörku. Og ég ávitaði sjálfan mig
fyrir að hafa ekkert gert fyrr.
Þetta eru jU grannar okkar, ég
hef veitt fisk við strendur þeirra.
En hvað höfum við gert fyrir þá?
Við látum sem við sjáum ekki
þegar þeir eru að vakna til vit-
undar. Og í þessu eru allir jafn-
sekir. Ég man td. ekki til þess að
Alþýðubandalagið hafi skipt sér
neitt af þeirra málum. Þaö eru
bara örfáir menn á borð við Ása i
Bæ og Árna Johnsen — já, hann á
hrós skilið — sem eitthvað hafa
sinnt þeirra málum.
En það er kannski til of mikils
mælst að við veitum þeim stuðn-
ing þegar við rífumst vikum sam-
an yfir sUrri mjólk. —
Þegar hér var komið sögu lagði
ég pennann til hliðar og Bubbi fór
að segja mér gamlar og nýjar
slagsmálasögur, þó ekki af
MagnUsi trommuleikara. En eins
og þaö heitirá finu máli: það var
utan dagskrár.
Utangarösmenn á æfingu i vikunni, — og alls ekki hættir.