Helgarpósturinn - 31.07.1981, Blaðsíða 21

21
Föstudagur 31. júlí 1981
Jf^í'SÍJO^I
,,Ekki bara mikill listamaður
— heldur einnig frábær fyrirlesari"
— segir Hrafn Gunnlaugsson um Sven Nykvist, sem er hér um
helgina í boði kvikmyndagerðarmanna
Hrafn og Nykvist ræöast viö á góöri stund.
Hinn heimsfrægi kvikmynda-
tökumaður. Sven Nykvist, er
væntanlegur til landsins i dag, og
mun um helgina halda tvo fyrir-
lestra á vegum félags kvik-
myndagerðarmanna.
Sven Nykvist er einn þekktasti
kvikmyndatökumaður núlifandi,
einkum fyrir samstarf sitt með
Ingmar Bergman. Hann hefur þó
filmað með öðrum leikstjörum
lika, og af myndum hans sem ný-
lega hafa verið sýndar hér má
nefna Hurricane, Pretty Baby og
Tenant eftir Polanski, auk þess
sem hann nú nýlega kvikmyndaði
hina umtöluðu mynd Bob RafaeJ-
sons, „The Postman Always
Rings Twice”.
Hrafn Gunnlaugsson kynntist
Nykvist þegar hann nam við
Dramatiska Institutið í Stokk-
hólmi, og Helgarpósturinn
hringdi i hann og bað hann að
segja lesendum aðeins frá Ny-
kvist.
„Ég held.að sé islenskum kvik-
myndagerðarmönnum fengur að
þvi að fá einhvern erlendan fyrir-
lesara til landsins, að þá væri það
Nykvist”, sagði Hrafn. „Hann er
ekki aðeins mikill listamaður,
heldur einnig fádæma góður
fyrirlesari.
Það er lika skemmtilegt að eitt
af hans fyrstu kvikmyndaverkum
var Salka Valka sem tekin var
hér á landi. Hann hefur annars
lengst af starfað með Berg-
man, — og er betri helmingurinn
af Bergman að minum dómi,
auk fjölmargra annara leik-
stjóra. NU i seinni tið er hann
orðinn mjög eftirsóttur af banda-
riskum leikstjórum, og er einn af
örfáum kvikmyndurum utan
Illjómplötuútgáfa hefur tekið
mikinn kipp að undanförnu, og
þeir hjá Illjóðrita eru biínir aö
bóka stúdióiö langleiöina frarn aö
jólum. Þetta er þvi enginn venju-
legur kippur.
Samkvæmt upplýsingum
Hljóörita eru nú Friðryk aö ljUka
við si'na fyrstu plötu, og sólóplata
með Gunnari Þórðarsyni er
einnig langt komin. Svo eiga eft-
irtaldir aðilar pantaða tima:
Start, með stóra plötu.
Mezzoforte, með stóra plötu.
Þeyr eiga tima i september til
Bandarikjanna sem fengið hafa
óskarsverðlaunin.
Hans kvikmyndastill byggist
mikið á þvi að hann teflir djarf-
lega saman ljósiog skugga, bæði i
svart hvi'tu og i lit. Hans aðferð
hefur æ meira rutt sér til rúms á
siðari árum, og menn eru orðnir
djarfari en áður við að láta
sterkar andstæður vinna jafnt á
litfletinum. Áður var birtan jöfn-
uð i framköllun, en hann hefur
Þá er lokið tökum á tveimur
þeirra kvikmynda sem unnið hef-
ur vcrið við hér á landi I sumar:
Útlaganum og Jóni Oddi og
Jóni Bjarna. í báöum tilfellum
hefur gengið vel að sögn aðstand-
enda, og allir eru hinir lukkuleg-
ustu meö útkomuna.
Stóri höfuðverkurþeirra Isfilm-
manna er að sögn Jóns
Hermannssonar, framkvæmda-
stjóra, alveg augljós: Peningar.
„Við erum komnirum það bil 20
prósent útúr þeim kostnaðar-
ramma sem við settum okkur, og
vaxtakostnaðurinn er óneitanlega
mjög mikill. I febrúar gerðum við
áætlun uppá 4.8 milljónir, en
h'klega verður endanlegur kostn-
aður 5,6 milljónir”, sagði Jón.
Nú er unnið af krafti við eftir-
vinnslu myndarinnar, og þegar er
búið að grófklippa 80 til 90 minút-
að taka upp stóra plötu.
Gunnar Þórðarson á tima um
svipað leyti, sem hann hyggst
nota fyrir dúettinn vinsæla, Þú og
ég-
Björgvin Gislason, með sóló-
plötu
Þursaflokkurinn á pantaðan
tima
Nýja kompaniið sömuleiðis.
Björgvin Halldórsson hyggur á
sólóplötu fyrir jólin.
Katla Maria, sömuleiðis.
Og fleira er á döfinni hjá
Hljóðrita. En Brian Eno, sem
t.d. þorað öðrum fremur að láta
myndflötin fara nánast alveg úti
svart eða alveg ljós.
Þá eru athyglisverðar tilraunir
hans með rikjandi liti — en hann
hefur leikið sér að þvi að hafa
heila stóra fleti i sterkum litum,
t.d. rauðum og það er nokkuð sem
kvikmyndagerðarmenn hafa
forðast, vegna endurkasts birt-
unnar”, sagði Hrafn.
„Nykvist mun flytja hér tvo
fyrirlestra og sýna kafla úr
myndum máli sinu til skýringar.
ur af henni. Jón sagði myndina
annars verða i „stórmyndar-
lengd”, eða rúmlega tveggja
klukkustunda langa með hléinu.
„Það er ákaflega litill mögu-
leiki á þvi að hún standi undir sér
með sýningum hér á landi. Ef við
reiknum með að miðinn verði
seldur á 60 krónur, þá þurfum við
140—150 þúsund manns til að hún
beri sig”, sagði Jón.
Um sölu erlendis sagði hann
ekkert ákveðið ennþá — tsfilm
vill sjá framleiðsluna áður en
farið er að semja um sölu. „Við
erum i raun aðeins ákveðnir i
einu i þvi sambandi”, sagði Jón,
,,og það er að sjá um þá sölu
sjálfir, en láta ekki erlenda
umboðsmenn gera það fyrir
okkur”.
Um myndina sjálfa sagði Jón,
að hún væri að öllu leyti mun
Björgvin — ný plata fyrir jól.
hugði á upptökur i júni
siðastliðnum , kom aldrei og
kemur vart úr þessu.
— GA.
Hann er alveg frábær leiðbein-
andi, einn þeirra manna sem
kann svo mikið, er svo snjall, að
hann hefur ekkert að fela. Hann
tekur allt uppúr töskunum”.
Fyrirlestur Nykvist á laugar-
daginn verður i Valhöll. við Háa-
„meiri” mynd en það sem gert
hefði verið hér áður, og sagði til
dæmis að aðalhlutverkin væru
geysivandasöm. „Það eru i henni
nokkrir bardagar, en enginn sad-
ismieða neittslikt, og ekkert sem
hugsanlega gæti kallast klám,”
sagði Jón þegar hann var spurður
hvort myndin yrði bönnuð böm-
um. „Annars er það auðvitað
kvikmyndaeftirlitsins að ákveða
það”.
Helgi Gestsson framkvæmda-
stjóri Norðan átta, sagði Jón Odd
og Jón Bjarna hafa verið alveg
einstaklega þægilega pródúksjón.
„Okkar fjárhagsáætlun frá þvi i
april á þessu ári hljóðar uppá
tvær milljónir króna, og það
bendir allttil þess að við höldum
henni”, sagði hann.
Nú stendur yfir klipping
myndarinnar og önnur eftir-
Meiri liáttar ritverk um is-
lenska ljóðagerð frá striðslokum
mun koma út i Bandarikjunum á
næsta ári. Það er bókaforlag há-
skólans Ilowa, University of Iowa
Press sem gefur verkið út i rit-
röðinni Iowa Translation Series.
Bókin heitir Postwar Poetry of
Iceland og er eftir Sigurður A.
Magnússon rithöfund, sem
skrifar itarlega inngangsgrein
um Islenska nútimaljóölist, og
velur og þýðir alls um 320 ljóð
eftir 28 skáld. Ungt bandariskt
Ijóðskáld, Mick Fedullo var höf-
undi til ráðgjafar um texta bókar-
innar, sem varð til á Inter-
national Writers Program I Iowa
fyrir fimm árum.
Skáldin sem eiga ljóö i þessu
bandariska kynningarriti eru
leitisbraut, en á sunnudaginn
sýnirhann tværaf þeim myndum
sem hann hefur kvikmynd-
að — Pretty Baby og Hvisl og
hróp i' Laugarásbiói. Timasetn-
ingar höfðu ekki verið ákveðnar
þegar siðast fréttist. — GA
vinnsla,og með sama áframhaldi
er reiknað með að hún verði klár
til sýninga á þessu ári. Það eru
Þráinn Bertelsson, leikstjóri og
Kristín Pálsdóttir, sem klippa
myndina i sameiningu.
Að sögn Þráins gekk vinnan
með aðalleikurunum ungu
framar vonum, en mikið vait á
hvernig þeir stæðu sig. „Við
höfðum helst áhyggjur af þvi fyr-
irfram hvort þoirslyppu heilir i
gegnum þetta, — hvort þeir
stæðust þetta tveggja mánaða
vinnuálag. En viö erum öll mjög
lukkuleg með strákana,” sagði
hann.
Þeir Norðan átta-menn sögöust
reikna með ab milli 55 og 60
þúsund manns þyrftu að sjá
myndina til aö hún stæði undir
kostnaði.
— GA.
Snorri Hjartarson, Steinn
Steinarr, Kristinn Reyr, Jón úr
Vör, Ólafur Jóhann Sigurðsson,
Þorsteinn Valdimarsson, Stefán
Hörður Grimsson, Einar Bragi,
Jón óskar, Hannes Sigfússon,
Sigfús Daðason, Sigurður A.
Magnússon, Matthias Johannes-
sen, Vilborg Dagbjartsdóttir,
Hannes Pétursson, Baldur
óskarsson, Njöröur P. Njarðvik,
Dagur Sigurðarson, Þorsteinn frá
Hamri, Böðvar Guðmundsson,
Jóhann Hjálmarsson, Þuriður
Guðmundsdóttir, Nina Björk
Arnadóttir, Árni Larsson, ólafur
Haukur Símonarson, Pétur
Gunnarsson, Sigurður Pálsson og
Steinunn Siguröardóttir.
Útgáfa bókarinnar er styrkt af
UNESCO.
— AÞ
„Flýgur
fiskisagan''
— nýtt smásagna-
safn eftir Hrafn
Gunnlaugsson
kemur út hjá AB
í haust
„Þetta eru fjórtán sögur af
ýmsu tagi”, sagði Hrafn Gunn-
laugsson, rithöfundur og kvik-
myndageröarmaöur i samtali við
Helgarpóstinn, en Almenna bóka-
félagið mun i haust gefa út nýtt
smásagnasafn eftir Hrafn og
nefnist bókin Flýgur fiskisagan.
Að sögn Hrafns er meirihluti
smásagnanna nýr af nálinni og
áður óbirtur, en sögurnar hafa
orðið til siðastliðin fjögur eða
fimm ár”.
EINLEIKURÁ PÍANÓ OG BYSSU
Hafnarbió: Af fingrum fram
(Fingers)
Bandarisk. Argerð 1978. Hand-
ritog leikstjórn: James Toback.
Aðalhlutverk: Harvey Keitel
Tiisa Farrow, Michael V.
Gazzo, Carole Francis, Jim
Brown.
Fingers er eitt það skrýtnasta
sem ég hef séö til bandariskra
kvikmyndagerðarmanna lengi.
Og lika eitt þaö skemmtileg-
asta.
Harvey Keitel, sá leikara
Amerikana af ungu kynslóöinni
sem býr yfir hvað mestu segul-
magni, leikur ungan mann i
New York, Jimmy Angelelli,
sem rambar þar á skilum
tveggja heima, — annars vegar
glæpalifs og ofbeldis,hins vegar
menningarlifs og lista. Hann vill
veröa konsertpianisti, en undir-
heimalifið togar hann niöur, þar
sem koma til ruddafengin inn-
heimtustörf fyrir föður hans,
sem er okurlánari. Þaö er per-
sóna Angelellis, sumpart engill,
sumpart andskoti sem er
miöjan i myndinni, hvernig
umhverfiö og viöbrögð hans við
þvi leiöa hann til tviræðra lykta,
þar sem hann situr allsnakinn,
alblóðugur við gluggann sinn
með flygilinn að baki og mis-
kunnarlausan umheiminn fyrir
utan, og starir tryllingslegu
augnaráði inn i myndavél þess
góða kvikmyndara, Michael
Chapman. Innri spennu Angel-
ellis togstreituna milli undir-
heimatöffarans og viðkvæms
listamanns þjökuðum af van-
meta- og sektarkennd túlkar
Harvey Keitel af stakri innlifun,
þótt herslumun vanti á að hand-
rit James Tobacks leikstjóra
leyfi honum að kafa til botns i
þessum einfara.
Það er frasinn „ einsemd og
firring i stórborginni” sem
stimpla má Fingers með. To-
back er hér að fiska á sömu
miðum og Martin Scorsese i
myndum eins og Taxi Driver og
Mean Streets, og hann nær ekki
siðri tökum á efninu, með aöstoö
einvalaliös úr leikarastétt. Viða
jaðrar hann viö tilgerö, en bætir
fyrir þaö meö flnni tilfinningu
fyrir umhverfi og myndrænni
túlkun á hugarástandi sögu-
hetju sem nálgast konur kyn-
ferðislega meö þvi aö nauðga
Harvey Keitel er eftirminni-
legur I hlutverki manns sem
notar fingurna til skiptis á
nótnaborð og byssugikk.
þeim og nær helst sambandi við
sjálfan sig gegnum rokkið úr
kasettutækinu sinu utandyra og
flygilinn sinn innandyra.
Fingers er sérkennileg lýsing
manns sem leikur lif sitt af
fingrum fram. —
Tökum lokið á íslensku myndunum tveímur:
ÚTLAGINN FRUMSÝND í NÓVEMBER
ÞUSAR, BJÖRGVIN
GÍSLA OG ÞÚ OG ÉG
— og fleiri með hljómplötur fyrir jólin
— Tvíburarnir fyrir áramót
Bók um íslenska nútíma-
Ijóðlist gefin út í USA