Helgarpósturinn - 21.08.1981, Qupperneq 14

15
Fostudagur 21. ágúst 1981 Hp/fjr=irpn^tl irinn h^lqarpÓ^tl irinn Föstudagur 21. ágúst 1981
vidtai: Elisabel Guðbiörnsdóllir
Siprjón petursson f nelgarpósfsviðlali
myndir: Jím Smðrl
bðö næsl sðmslððð
um 99%
— Finnst þér borgarmál vera
nógu vel kynnt fyrir almenningi?
„Nei, þvi fer viös fjarri. Það
eina sem auglýst er eru
ágreiningsmálin.
Um 99% af þvi sem af-
greitt er innan borgarstjórnar
næst fullkomin samstaða, en
engimvtalar um það. Svo virðist
sem áhuginn fyrir borgarmálum
vakni aöeins fyrir kosningar.”
— Ber ykkur ekki að sjá til þess
aö almenningur fái að vita hvað
þið eruö að gera?
„Það getur vel verið. En við
erum svo vön að þjónusta fjöl-
miölanna kynni þau mál sem
fyrir liggja að okkur skortir gjör-
samlega alltfrumkvæði. En á það
skal bent að allar fundargerðir og
fundarsamþykktir eru opinber
plögg og i margra höndum, og
ættu þvl að vera aðgengileg
öllum.
Mér finnst það dálítið undar-
legt að þaö er eins og fjölmiðlum
finnist sem öll alvarleg pólitfk
fari einungis fram á Alþingi. En á
vegum borgarstjórnar er oft f jall-
að um miklu veigameiri mál en á
Alþingi. Og snerta jafnvel megin- '
þorra Ibúanna persónulega miklu
meira. Það getur verið að þessi
feimni fjölmiðla við borgarmála-
efni og þá sérstaklega rikisfjöl-
miðla sé komin Ut af einhverri
dreifbýlishugsun. En ég vilbenda
á að I fyrsta lagi býr um
þriðjungur þjóðarinnar hér á
höfuöborgarsvæðinu, og I öðru
lagi er Reykjavlk höfuðborg alls
landsins og hefur þvl veigamiklu
atriði að gegna fyrir dreifbýlið.”
Fyrsl oy iremsl mólmæll
veyna iarörasks
— Hvernig eru mannleg sam-
skipti innan ólíkra flokka I
borgarstjórn?
fylla upp I fjöruna viö Ægissíöu.
Þá var öllum ibúum hverfisins
sent bréf og þeir beönir um að
láta álit sitt i ljós. í ljós kom að
ibúarnir voru eindregið á móti
þessu og þ.a.l. var hætt við allar
framkvæmdir.
Reykjavik er þekkt skákborg
vegna heimsmeistaraeinvigisins
svo og Reykjavikurmótanna. Ég
held þvi að borgarbúar vilji allir
fá útitaflið. Og öllum kom saman
um að hafa það myndarlegt. Hins
vegar er það staðarvalið sem
hefur farið fyrir brjóstið á
mörgum eða öllu heldur jarö-
raskið. En það lá fyrir að lagfæra
Bernhöftsbrekkuna þvi hún var
bæði illa farin og lltið notuö af
bæjarbúum. Mótmælin voru fyrst
og fremst mótmæli gegn jarö-
raskinu. Og ég held þvi að þau
mótmæli verði að skiljast og
’skoðast i þvi ljósi. Þegar mót-
mælin komu svo fram var búið að
leggja i mikinn kostnað við undir-
búninginn og öll vinna viö úti-
taflið komin langt á veg. Eg lét
hafa það eftir mér einhversstaðar
að væri fólk enn óánægt með þetta
að ári væri hægt að moka yfir
þetta. Þessi orð min hafa verið
rangtúlkuð og sagt aö mér þætti
þaö litið mál að ausa i þessar
framkvæmdir stórum fjárhæðum
og eyðileggja þær siðan aö ári.
Þetta er alls ekki rétt.
Þessi ummæli voru sögð i beinu
framhaldi af þvi aö búiö var þá að
leggja svo stórar fjárhæöir i
verkið að sjálfsagt var að ljúka
framkvæmdum samkvæmt
áætlun. í stað þess að moka yfir
og koma torfunni I fyrra horf fyrir
nær sama kostnað.
Ég hef ekki trú á þvi að nokkur
veröi óánægöur þegar útitafliö
verður tilbúið. Hins vegar skil ég
það mjög að fólki hafi orðiö bilt
við þegar það skrapp niður f bæ
og sá brekkuna I flakandi sárum.
Ég kannaði hvort einhver þeirra
sem höföu skrifaö sig á mótmæla-
listann hefði skoðaö teikningar af
flokksins. Birgir Isleifur er mjög
duglegur í sinu starfi. Sjálfstæðis-
flokkur sameinaði allt vald i
borgarstjóranum bæði embættis-
mannavaldið og hið pólitiska.
Völd Birgis voru þvi óeðlilega
mikil.”
— Heldur þú að afmælisbarnið
sé ánægt?
„Ég tel að Reykjavik og Reyk-
vikingar séu ánægðir. Ef maður
litur til annarra borga, bæði i
Skandinaviu og á Englandi er
ástandið hvergi betra en hér. Þar
eru stöðug mótmæli út af hús-
næðisleysi og atvinnuleysi. Þar
mundi enginn nenna að mótmæla
gerð litils mannvirkis eins og úti-
taflsins. Hér er ekkert atvinnu-
leysi og við höfum veitt riflegu
fjármagni m.a. til þess að tryggja
námsfólki atvinnu. Ekki aðeins til
þess að leysa fjárhagsvandræði
þeirra heldur lika til þess að leysa
þann félagslega vanda sem af
atvinnuleysi stafar. Ef Reykvik-
ingar eru ekki ánægðir meö þetta
þá þola þeir ekki hina góðu
daga.”
Leiyuhúsnæði á ekhi
aó vera neyóarhrauð
iðiæklinysins
— En nú er hér töluverð hús-
næðisekla?
„Húsnæöisskorturinn er aöal-
lega á leigumarkaðinum. Siðast-
liöin fimmtán ár hefur verið
byggt sem svarar tveimur fjog-
urra herbergja Ibúðum fyrir
hvern einstakling sem fjölgað
hefur um i borginni. Hins vegar
hefur veriö trassað að byggja
leiguibúöir á vegum borgarinnar.
Þess vegna hefur myndast á
leigumarkaðinum sár vöntun.
Núverandi meirihluti borgar-
stjórnar hefur ákveðiö aö byggja
43 leiguibúðir sem framkvæmdir
hefjast viö á þessu ári, og tekið
frá 175 lóðir tö viöbótar, og hluti
vegar er áróðursapparat Sjálf-
stæðisflokksins alltaf miklu öfl-
ugra en okkar.”
Hvaó um kvennamál?
— Þú ert ekkert hræddur við
kvennaf ram boðið?
„Allt framboð sem tengist
vinstri vængnum skeröir Alþýöu-
bandalagið. Annars er þetta
kvennaframboð timaskekkja og
hefur ekkert meö jafnrétti að
gera. Ég hef lesið greinar eftir
forvigiskonur þessa framboðs þar
sem þær segja að ekki sé tekiö
nægilegt tillit til þeirra i borgar-
stjórn. Þar sé kvennamálum eng-
inn gaumur gefinn. Þetta er al-
rangt. En hvað eru kvennamál?
Við fjöllum um málefni allra
innan borgarst jðrnar. Viö
Alþýðubandalagsmenn eigum
fimm borgarfulltrúa i borgar-
stjórn og af þessum fimm eru
tveir konur. Og þessum konum
hafa verið falin viðamikil
ábyrgðarstörf, störf sem karlar
hafa gegnt til þessa. Mér finnst
þetta segja töluvert um stöðu
kvenna innan Alþýðubanda-
lagsins.”
Einhver kynleröis
prýslihópur...
— Samt er þaö staðreynd aö þær
konur sem styöja þetta kvenna-
framboð eru óánægðar með
framgang mála innan Alþýöu-
bandalagsins og tdja að ekki sé
tekiö nægilegt tillit til þeirra,
innan flokksins.
„Það kann vel aö vera. Það er
þekkt staðreynd aöýmsir hags-
munahópar telja sinn hlut fyrir
borð borinn innan Alþýðubanda-
lagsins. T.d. verkalýös-
hreyfingin. En verkalýðs-
hreyfingin er hreyfing sem hefur
hví er ekki hæyi
aö breyia á einum
lélðyslundi
— En finnst þér ekki óréttlátt
að konur þurfi beinlinis að velja á
milli þess að eignast börn eða
starfa að félagsmálum?
„I þeim efnum getur aldrei rikt
jafnræði þar sem hjón geta ekki
tekið ákvörðun um hvort þeirra
skuli ganga með og ala af sér
barnið. Þetta er þvi að hluta lif-
fræöilegt spursmál, sem ekki er
hægt að breyta á einhverjum
félagsfundi. Konur veröa enn að
ganga með börn, á þvi verður
ekki breyting. Hins vegar er
sjálfsagt að gera allt sem hægt er
til að auðvelda þeim þátttöku i
félagsmálum.
— Finnst þér þá ekki sjálfsagt
aö konum verði gert kleift að eiga
börn og vera i pólitik ef þær
langar til þess?
„Þær eiga að geta það að vissu
marki”.
— Myndi kona sem ætti börn,
geta orðiö forsetiborgarstjórnar?
„Ekki nema hún heföi einhvern
til þess aö sinna börnunum heima
fyrir ef börnin eru ung.”
— Af hverju eru störf borgar-
stjórnar þannig að þau beinlinis
útiloka konur með börn? Væri
ekki hægt að hugsa sér að hafa
börnin með og breyta öllu funda-
fyrirkomulagi?
„Það gæti orðið mjög erfitt og
óþægilegt. Það eru oft erfiðir og
langir fundir bæði i borgarstjórn
og I borgarráði. Börnin myndu
óhjákvæmilega trufla þau störf,
þvioft þarf að taka margar mikil-
vægar ákvarðanir á skömmum
tima. Slikar ákvarðanir myndu
þá kannski ekki verða jafn
Igrundaðar og yfirvegaöar ef
viðkomandi þyrfti að sinna litlu
barni i sömu andrá.
Opinber stjórnvöld geta ekki
legt hugtak. Ég er hlynntur öllum
framförum til batnaöar. En ef viö
tölum um tískuna, þá er ég
mjög langt á eftir.”
— Hefur þú lesið „Auðmagnið”
eftir Karl Marx?
„Nei, það hef ég ekki gert, ekki
frá upphafi til enda. En eitthvað
hef ég gluggað i hann.”
Við berjumsl lyrir
svipuðum hlulum
— Hver,ir eru þinir uppáhalds
hugm yndaf ræðingar ?
„Ef viö tölum um útlenda, þá
heldég að fyrirutan Karl Marx sé
Lenin minn uppáhalds hug-
myndafræðingur. Hvaö innlenda
hugmyndafræðinga snertir, held
ég aö ég geti nefnt Einar Olgeirs-
son *’
— Heldur þú að Island verði
einhverntima sósialistiskt riki?”
„Island er miklu sósialistiskara
en það var fyrir, ja, einum ára-
tug, hvaö þá tveim. Og ég er viss
um aö einhverntima veröur
sósialisminn ofan á. Þá á ég ekki
við svipaðan „sósialisma” og i
Austantjaldslöndunum. Þau geta
varla talist nokkuð annað en
skrifræðisriki. Hinn rétti sósial-
ismi hefur hvergi verið fram-
kvæmdur i reynd og veröur jafn-
vel aldrei. Hugsjónir manna eru
lika alltof fjarlægar veruleik-
anum.en menn leitast stööugt viö
aö nálgast þær meir og meir I átt
til fúllkomleikans.”
— A Sigurjón, trésmiöur eitt-
hvað sameiginlegt með tré-
smiðnum frá Nasaret?
„Það veit ég ekki. Ja, jú
kannski má segja að báðir séum
viö að berjast fyrir þvi að auka
jafnréttið i þjóðfélaginu. Viö
erum báðir á móti sérréttindum.
Okkar baráttumál falla að þvi
leyti mjög vel saman.”
„Samskiptin ganga vel, menn
hafa oftastnærgetað talað saman
og náð samkomulagi.”
— Oftast nær?
„Já, það hefur komið fyrir að
samkomulagi sem gert var hefur
verið rift i borgarstjórn.”
— Getur þú nefnt mér dæmi?
, „Já, eins og samkomulagið um
Landsvirkjun. Það samkomulag
gerði ráð f yrir að sett yrði á lagg-
imar fyrirtæki sem hefði haft
með alla orkuöflun og orkudreif-
ingu á landinu að gera. En svo
gerist það að annar fulltrúi
Alþýðuflokksins sem áður hafði
verið hlynntur samkomulaginu
greiðir atkvæði gegn þvi i borgar-
stjórn. Þetta tel ég vera mikinn
skaða fyrir alla þjóðina i heild.
Þetta framtak fulltrúans I
Alþýðuflokknum var undarlegt
þar sem þessi samþykkt um
Landsvirkjun var i fullu sam-
ræmi viö yfirlýsta stefnu Alþýðu-
flokksins i orkumálum.”
— Vikjum að hinu marg-
imrædda útitafli. Hefðuð þið ekki
ítt að kynna það betur fyrir al-
nenningi?
„Þegar við erum með einhver
málefni sem við búumst viö að
komitil með að valda ágreiningi,
kynnum við þau alltaf rækilega
fyrir almenningi. En hvað úti-
taflið varðar var enginn ágrein-
ingur um það innan borgar-
stjórnar. Hins vegar höfum við
kynnt opinberlega fyrir fólki þau
mál sem kynnu að geta valdið
ágreiningi. Get ég nefnt sem
dæmi skipulag Laugardalsins.
Um það var haldinn opinn fundur
i Glæsibæ. Eins þegar stóð til að
útitaflinu. Fæstir þeirra ef
nokkrir, höfðu skoðað þær og það
styður enn frekar kenningar
minar um það að fólk hafi fyrst og
fremst verið að mótmæla jarð-
raskinu.”
Enyar pólílískar
relshakir
— Teflir þú sjálfur?
„Ég kann mannganginn og hef
gaman af þvi að tefla.”
— Munt þú koma til með að
tefla pólitiska refskák á úti-
taflinu?
„Pólitisk refskák er ekki
stunduö nema þá kannski i
tengslum við útitaflið. En tæplega
verður hún tefld á þvi borði.”
— Ertu ánægður með sam-
starfið innan borgarstjórnar?
„Þegar að á heildina er litið er
ég ánægður með samstarf þess-
ara þriggja flokka. Auðvitað
væru hlutirnir öðruvisi ef Alþýðu-
bandalagið væri einrátt.”
Riryir var persónugerv-
ingur Sjðlísiœóis-
llohhsins
— Var Birgir Isleifur eins
slæmur borgarstjóri og þið vilduð
vera láta f siðustu kosningum?
„öll sú gagnrýni sem borgar-
stjóri Sjálfstæðisflokksins fékk á
sig var fyrst og fremst gagnrýni á
pólitik Sjálfstæðisflokksins i
borgarmálum. Það hafði ekkert
með persónu Birgis Isleifs að
gera, heldur var hann einskonar
persónugervingur Sjálfstæðis-
af þeim verður notaður undir
leiguibúðir. Meö þessu eru hafnar
aðgerðir til þess að sporna á móti
leiguibúðaeklunni.”
— Af hverju hefur Alþýðu-
bandalagið ekki tekið upp svipaða
stefnu i húsnæðismálum og gert
er i Skandinaviu. Þá á ég við að
byggja ibúðir handa hverjum
sem vill frekar leigja en byggja?
„Það er töluverður munur á
Skandinaviu og tslandi hvað þetta
varðar. Þar eru flestar ibúðimar
leiguibúðir en hér er kerfið byggt
upp á eignaibúöum. Þaö má þvi
segja að of seint sé að breyta
kerfinu. En Alþýðubandalagið
vill að fólk hafi valkost um hvort
það vill byggja eða leigja. Leigu-
húsnæði á ekki að vera neyðar-
brauð fátæklingsins. Þær bygg-
ingar sem nú eru að fara af stað
eru fyrsti áfanginn i þessum
málum. Þessum byggingum
höldum viö áfram ef við fáum
nægan stuðning og afl til þess að
framkvæma þetta markmiö. Það
má benda á að verkamanna-
bústaðirnireru liður i þessu sama
máli. Þar eru íbúöirnar greiddar
á löngum tima. Eftir þvi kerfi er
hafin bygging á 200 ibúðum til
viðbótar á næsta ári. Með þessari
ákvörðun er liðlega þriðjungur
allra bygginga i Reykjavik
félagslegar ibúðarbyggingar. Og
er það gifurleg breyting frá þvi
sem áður var.”
— Ertu bjartsýnn á næstu
kosningar?
„Ég er alltaf bjartsýnn þegar
horft er til kosninga. Sérstaklega
ef okkur tekst aö koma vel til
skila öllu þvi sem við höfum gert
og ætlum okkur að gera. Hins
stjórnmálalegt gildi og afl, og á
þvi rétt á sér sem hagsmuna-
hópur. En ég get ekki skiliö að
það þurfi að mynda einhvern kyn-
ferðisþrýstihóp. Hafa konur ein-
hverjaaðra skoðun á fjármálum,
byggingamálum eða atvinnu-
málum, bara af þvi þær eru
konur? Alþýöubandalagið hefur
beitt sér fyrir jafnrétti og vill
jafnrétti á öllum sviðum mann-
lifsins. Hitt er svo lika gefið mál
að hvert það framboð sem heggur
i fylgi Alþýöubandalagsins getur
orðið til þess að tryggja Sjálf-
stæðisflokknum meirihluta. A þvi
leikur enginn vafi. ”
— Telur þú aö jafnréttisbar-
áttan sé komin langt á veg?
„Nei, langtifrá. Enég getekki
séð að það lagist með þessu
kvennaframboði. Þetta tekur
margar kynslóðir að lagfæra.
Jafnvel þær allra jafnréttis-
sinnuðustu konur ala sjálfar börn
sin upp i þvi aö strákurinn fær
strax að vita hvernig strákar eiga
að haga sér og stelpur hvernig
þær eiga að vera. Þessu verður
ekki breytt nema af kynslóð eða
kynslóðum. Það er hugarfars-
breyting sem þarf að eiga sér
stað, og hún gerist þvi miður ekki
með einni fundarsamþykkt.
Annars hefur orðið merkjanleg
breyting á þessu. Litum bara á
starfsskiptinguna innan hvers
heimilis. En það tekur margar
kynslóðir að breyta þessu i átt til
raunverulegs jafnréttis. Enn rikir
ekki fullkomið jafnrétti inni á
heimilum, enn ber konan full-
komlega ein ábyrgð á öllu heim-
ilishaldi, jafnvel þótt einhver
verkaskipting eigi sér stað.”
tryggt jafnrétti með opinberri
löggjöf, það verður fólkið sjálft að
gera. Ég getþó bentá að á undan-
förnum þremur árum hafa bæst
við um 400 dagvistunarrými á
höfuðborgarsvæöinu. Þetta er
liöur i þvi að auka möguleika
fólks, sérstaklega kvenna á þátt-
töku I opinberu lifi.”
— Rikir jafnrétti á þinu
heimili?
„Ég kann að vaska upp og búa
um rúm og ég geri þaö stundum.
Hins vegar hafa flest heimilis-
störf lent á konunni minni. Þá
sérstaklega á meðan börnin voru
ung. Núna sjá börnin að mestu
leyti um sig sjálf, þvi viö hjónin
höfum bæöi verið útivinnandi um
nokkurra ára skeið.”
Pessu er skrökvaó
upp a mig
— Hvaö ætlar þú aö gera þegar
þú hættír sem forseti borgar-
stjórnar?
Sigurjón hlær: „Ég held minum
trésmiðaréttindum, en framtið
min er með öllu óráðin.”
— Þú ert mikill veiðimaður?
„Þessu er nú skrökvað upp á
mig. Ég fer aldrei i veiði nema
þegar ég fer upp að Elliðavatni i
boði borgarstjórnar, þá sem opin-
ber starfsmaður.”
— Ert þú fastheldinn á hefðir?
„Gömlum hefðum vil ég
gjarnan halda við lýði, þá sér-
staklega þeim hefðum sem eiga
sér langa sögu.”
— Þú ert þá ekki nýjunga-
gjarn?
, ,Nýjungagirni er illskilgreinan-
að mikið að félagsmálum. Ég var
formaður Iðnnemasambandsins,
starfaði i Æskulýðsfylkingunni
innan Sósialistaflokksins og var
lengi I stjórn Trésmiðafélagsins,
o.s.frv. Það er frekar hægt að
segja að ég hafi gert tómstunda-
starfið að minu aðalstarfi.”
— Hvernig hefur svo sam-
starfið innan borgarstjórnar
gengið?
„Samstarf® hefur gengið vel i
stórum dráttum. Auðvitað hafa
veriö einstakirárekstrar og slikir
árekstrar eru blásnir út I fjöl-
miðlum en litið minnst á það sem
gott er gert. Ég get t.d. bent á að
allir flokkar I borgarstjórn hafa
alltaf náð að standa saman að
gerð fjárhagsáætlana fyrir
- Reykjavikurborg.”
Sigurjón Pétursson, forseti
borgarstjórnar er maður sem
annað veifiðbirtist ifjölmiðlum. Á
hverju vori þegar ÉUiðaárnar
eru opnaðar er Sigurjón mættur
fyrstur með stöngina. Og fjöl-
miðlar keppast við að taka af
honum myndir þar sem hann
stendur og er að fá ’ann með
vindil I munni. Framkvæmdirnar
við utitaflið hafa vist ekki farið
framhjá neinum og kom Sigurjón
þar líka talsvert viö sögu. Og i
vikunni er haldið upp á 195 ára af-
mæli Reyk ja vikurborga r.
Helgarpósturinn ákvað þvi að
spvrja Sigurjón út úr, og spurði
m.a. hvort hann væri einn af svo
mörgum pólitikusum sem töluðu
mikið án þess að segja nokkuð?
„Hvað finnst þér?” svaraöi hann.
Tómslundasiarllö varö
aö aöalslarli
— Er forseti borgarstjórnar
innfæddur Reykvikingur?
„Nei, ekkier þaðnú. Ég er Sauð
kræklingur en flyst hingað til
Reykjavikur frá Siglufirði ’54.”
— Þú ert skráður húsasmiður i
simaskránni. Hefur þú byggt
mörg hús hér I bænum?
„Ég hef unnið viö byggingu
margra húsa. En ég hef aldrei
fengið mér meistararéttindin svo
ég hef alla mina tið unnið við hús-
byggingar sem launþegi.”
— Var það ekki stórt stökk aö
fara úr trésmiði yfir i pólitik?
„Það var ekki gifurlega mikið
stökk þar sem ég hef alltaf starf-

„HvennairamhoðiO er límaskeKKia”