Helgarpósturinn - 28.08.1981, Blaðsíða 20

20
Fostudagur 28. ágúst i9ai helgarpósti irinn
Eitt af verkum Tove ólafsson á sýningunni f Listmunahúsinu.
Lifað í fortíðinni. . .
Þaö fyrsta sem maöur veröur
var viö þegar litiö er inná sam-
sýningu þá sem nú er i' List-
munahúsinu viö Lækjargötu er,
að hvergi er tekin áhætta. Þaö
má oröa á þann veg, aö hér eru
Montparnasse 1962
Þorvaldur Skúlason er elstur
þeirra þremenninga og sýnir
jafnframt elstu myndirnar á
sýningunni eöa frá árinu 1962
á teröinni listamenn sem al-
menningur hefur viöurkennt.
Ekki hefur þó ætiö veriö svo,
þvi hér eru á feröinni þrir lista-
menn sem létu mikiö aö sér
kveða fyrir nokkrum áratugum
meö allskonar uppsteyt gegn
rikjandi hefö og gekk svo mikið
á, að mörgum þótti nóg um.
Nú hafa hins vegar aðstæöur
og þjóðfélagsmyndin breyst
verulega en ekki er sömu sögu
hægt aö segja um trióiö i List-
maunahúsinu.
sem hann vann i Paris.
Allt eru þetta litlar myndir
unnar i gouache og túss (aö
skaðlausu heföi mátt sleppa
tússmyndunum). Flestar eru
myndirnar einskonar stúdíur
fyrir sporöskjuform og lit, utan
þrjár (14-16-19) en þar er
fremur losaralega unnið meö
liti og form og ekki ljóst hvaö
vakiö hefur fyrir listamannin-
um með þeim.
Telja veröur framlag Þor-
valdar þaö merkasta á sýning-
Guömundur Danfelsson kemur mjög viö útgáfusögu Setbergs i ár.
Guðmundur Dan
og Gylfi Gröndal
— meöal höfunda hjá Setbergi í haust
unni og verður maöur minnst
var viö timaskekkju I fremur
snotrum smámyndum hans.
Eins konar sveita-
rómantik
Ein kona er á sýningunni,
Tove Ólafsson og kemur hingaö
nú frá Kaupmannahöfn, en hún
var búsett hér áöur fyrr eöa á
árunum 1945—53, en fluttist
þá aftur til sins heimalauds
Danmerkur.
Ekki getur maður séö á verk-
um Tove aö hún hafi veriö inn-
vigö i septemberhópinn en það
eraö visu langt slðan hann var
og hét. Höggmyndir þær sem
hún sýnir hér eru allar fremur
litlar og unnar I tré og járn. Þaö
sem er athyglisveröast er, aö
myndimar eru allar nýlegar,
eöa frá árunum 1978—80, utan
ein frá 1925.
Meö þetta i huga eru viðfangs-
efnin og úrvinnsla þeirra þvi
meira undrunarefni, þvi hér er
á ferðinni myndhugsun sem
telja verður verulega timp-
skekkju, einskonar sveita-
rómantik.
Ég hef alltaf hallast aö þvi aö
listamenn endurspegluöu i
verkum sinum þjóöfélagiö sem
þeir lifa i, hvort sem þeim likar
betur eöa verr. En kannski er
þessu ööruvisi fariö i Dan-
mörku.
Expressionistinn
Kristján Daviösson er yngstur
i trióinu en utan þess hefur hann
þá sérstöðu aö hafa numið i
Vesturheimi. Allar myndir
Kristjáns eru frá siðustu tveim
árum. Þetta eru verk unnin i
abstrakt expression stil og eru
oft sláandi likar mörgu sem gert
var i þeim stil fyrir 25—30 árum
og má i þvi sambandi nefna
málara eins og Willem de Koon-
ing, Hans Hofmann og Pollock.
Ekki skal ég segja að hér sé
um bein áhrif aö ræöa en ansi er
þetta nú samt likt. Þaö er aö
visu ekki leiðum aö likjast en að
taka sér þetta langan tima i
meltinguna er sér kapituli.
,,Að Kfai fortiöinni hefur einn
kost, það er ódýrt”, sagði ein-
hver og finnst mér þaö viö hæfi i
þessu tilefni.
Meðal nýrra bóka Setbergs nú
meö haustinu verður „Bókin um
Daniel” nýtt heimildarverk eftir
Guömund Daníelsson um afa
hans, Daniel Þorsteinsson.
Fyrir tveimur árum sendi Guö-
mundur frá sér bók um Sigurð
Guöbrandsson, langafa sinn, sem
dæmdur var til dauða 1876 fyrir
meinbugi i ástarmálum, — en
Daniel Þorsteinsson varð tengda-
sonurhans. Bækurnareru þvi ná-
tengdar þó hvor um sig sé sjálf-
stætt verk. Daniel Þorsteinsson
var uppreisnarmaöur i' eöli sfnu,
listfengur, stoltur og gáfaöur, en
átti viö aö et ja miklar andstæður
innra meö sér. Bókin segir frá
lifshlaupi hans.
Guömundur Danielsson kemur
mikiö viö sögu hjá Setberg fyrir
þessi jól, þvi' hann hefur einnig
þýtt fyrir forlagiö bókina ,,I her-
teknu landi”, sem er heimildar-
frásögn eftir norömanninn As-
björn Hiidemyr. í bókinni segir
hann frá dvölsinni i Reykjavik og
Akureyri á striösárunum. Bókin
kemur samtimis Utá tslandi og i
Noregi.
Gylfi Gröndal hefur skrifað
bókina „Menn og Minningar”, og
þaö eru eins og titillinn gefur til
kynna þættir um þekkta og litt-
þekkta menn, i svipuöum dúr og
„Ógleymanlegir menn”, sem
kom út hjá Setberg fyrir nokkrum
árum. Þetta eru frásagnir Gylfa
og viötöl.
Þá kemur Ut hjá Setberg þriöja
bókin eftir Isac Bashevic Singer
— „Sögur”. Það eru 17 sögur,
valdar úr þremur bókum höf-
undarins. Hjörtur Pálsson þýddi
sögurnar,eins og hinar bækurnar
tvær, sem Setberg hefur gefiö Ut á
Islandi.
Arnbjörn Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri, nefndi aö lokum
endurútkomu bókarinnar „Bláa
eyjan”, sem eru endurminningar
blaöamannsins W.T.Steed. Bókin
kom fyrst Ut 1942 og hefur undir-
titilinn „Reynsla min handan viö
tjaldið”, en Steed var rómaður
miöill, sem fórst áriö 1912 meö
hinu fræga skipi Titanic. Hall-
grimur Jónsson, skólastjóri,
þýddi bókina.
Alls koma út hjá Setberg milli
25 og 30 bækur nú fyrir jólin, þar
af milli 10 og 20 barna- og ungl-
ingabækur. Fyrsta bókin er ein-
mitt aö koma Ut nú i vikulokin.
Það er Dallas-pappirskilja byggö
á sjónvarpsþáttunum frægu.
Bara gott!
Baraflokkurinn
Baraflokkurinn er nafn sem
töluvert hefur heyrst upp á siö-
kastið og min skoöun er sú aö
þaö muni heyrastenn meir i ná-
inniframtiö. Hljómsveit þessi er
frá Akureyri og hana skipa As-
geir Jónsson sem syngur aöal-
rödd, ÞórFreysson gitarleikari,
Baidvin H. Sigurösson bassa-
leikari, Jón Freysson hljóm-
Tómas Tómasson var verk-
stjóri i stúdiói og sannar enn
einu sinni að þaö eru ekki
margir sem geta skákaö honum
i þvi fagi hér á landi og greini-
legt er aö hann nær toppgetu Ut
úr þeim sem hann vinnur meö
hverju sinni.
Baraflokkurinn hefur þegar
meö þessari fyrstu plötu komið
sér fyrir meöal bestu hljóm-
f*S sveita þessa lands, á þvi er ekki nokkur vafi.
Popp
eftir Gunnlaug Sigfússon
1 T'
borðsleikari og Arni Henriksen
trom muleikari.
Baraflokkurinn hefur nú sent
frá sér sina fyrstuplötuog er af-
kvæmiö 45 snUninga og hefur
inni aö halda sex þrælgóð lög.
Eg efast um aö margar is-
Ienskar hljómsveitir hafi sent
sent frá sér betri fyrstu plötu en
Baraflokkurinn gerir nú. Tón-
listin sem þeir flytja er taktföst
og þung. Þetta er rokktónlist
sem á köflum minnir nokkuö á
Ultravox og þess háttar hljóm-
sveitir og einhvern veginn er
eins og Bowie sé ekki langt
undan. Hljómsveitin virkar i
heild mjög samstillt og góð og
Asgeir er kraftmikill og góöur
söngvari.
Wire-Document And
Eyewitness
Hljómsveitin Wire varö til i
október 1976, en kom þó ekki
opinberlega fram fyrr en i
febrúar 1977 og þá i pönk-
klúbbnum Roxy i London. Þar
voru tekin upp meö þeim tvö
lög, 12XU og Lowdown, sem sett
voru á samansafnsplötuna Live
at Roxy.
Fyrsta stóra plata Wire,
Pink Flag, kom út þetta sama
ár en á henni voru hvorki fieiri
né færri en tuttugu og eitt lag,
sem voru allt frá hálfri minútu
og upp I þrjár minútur aö lengd.
Plata þessi fékk sérlega góöa
dóma gagnrýnenda og var þeim
spáö'miklum vinsældum.
Missing Chairs heitir önnur
plata þeirra, sem kom Ut 1978,
og enn var þeim mikið hampað
af gagnrýnendum, en eitthvaö
létnúsalan samtá sér standa^ A
Missing Chairs nutu þeir aö-
st(*ar Mike Thorne sem lék
meö þeim á hljómborö auk þess
aö stjórna upptökunni. Tónlistin
var töiuvert fjölbreyttari en á
Pink Flag og lögunum haföi
fækkaö niöur i sautján.
Ári siöar sendu Wire svo frá
sér plötuna 154 og var þar um
enn eitt meistaraverkiö aö
ræöa, en eftirsem áður létu vin-
sældirnar ekkert á sér kræla.
Endirinn varö þvi sá aö Har-
vest-hljómplötufyrirtækiö, sem
gaf út plötur Wire, þóttist ekki
hafa nógu mikiðupp Ur krafsinu
og rifti samningum viö hljóm-
sveitina. Stuttu seinna hættu
Wire svo að leika saman og allt
útlit er fyrir að hljómsveitin sé
hætt,þósvo aðmeölimir hennar
hafi aldrei fengist til aö segja
þar af eöa á um.
Eftir aö Harvest létu Wire
fara hélt hljómsveitin nokkra
hljómleika þar sem eingöngu
var leikið efni sem ekki haföi
áður verið gefið út á plötum.
Margt af þvi sem þeir léku þá
var enn tilraunakenndara en ,
það sem þeir höfðu áöur gert og
reyndu þeir þá oft virkilega á
þolrifin á áheyrendum sinum.
Ler.gst þóttu þeir þó ganga á
hljómleikum sem haldnir voru i •
Electric Ballroom, en það eru
einmitt upptökur frá þeirri upp-
ákomu sem fylia fyrri plötuna
af tveimur sem Wire hafa ný-
lega sent frá sér. Þó svo aö upp-
iakan á efni þessu sé ekki alveg
upp á þaö besta. þá kemst vel til
skila sá hráleiki sem einkennt
hefur hljómleika þessa og sú
spenna sem var milli hljóm-
sveitar og áheyrenda. Eini gall-
inn viö plötu þessa er sá aö inn i
upptökurnar frá hljómleikunum
eru klipptir viðtalsbútar, sem
Graham Lewis bassaleikari
Wire átti við listamanninn
Russell Mills. Þetta er þó
minniháttar galli á góöri plötu.
Hin platan, sem er 45
snúninga og þvi styttri, er aö
mestu leyti tekin upp i Notre
Dame og er upptakan á henni
miklu betri, auk þess sem lögin
eru öll mun aðgengilegri.
Þetta tvöfalda albúm sýnir
þvi tvær hliðar á hljómsveitinni
Wire og eru það hvorttveggja
góðar hliðar. Wire var (er)
nefnilega meö athyglisveröustu
hljómsveitum sem komið hafa
fram á siðari árum. Hjómsveit
sem alltaf var i stööugri fram-
för og þvi leitt aö hún skyldi
hætta svo snemma. Meölimir
hennar hafa þó haldiö áfram aö
gefa út plötur, sem sumar
hverjar eru hinar athyglis-
veröustu, saman ber plötuna A-
Z sem söngvarinn Colin New-
man sendi frá sér. En þaö er nú
önnur saga.
Raincoats-Odyshape
NU á siöustu árum eru konur
loks farnar aö láta eitthvaö aö
sér kveöa i heimi rokktónlistar-
innar og fyrirbrigðið kvenna-
hljómsveit veröur æ vinsælla.
Hér áður fyrr var nær eir.göngu
um þaö aö ræöa aö kvenfóik
syngi meö rokkhljómsveitum,
en þær komu sjaldnast nálægt
hljóöfæraleik, að ekki sé nú
minnst á lagasmíöar. Þaö þykir
nú eiginlega ekkert tiltökumál
lengur aö hljómsveitir séu nú
skipaðar kvenfólki aö ein-
hverju eða öllu leyti. Hljóm-
sveitir eins og Au-Pairs, Mo-
Dettes, Go-Go’s, Slits og Rain-
coats eru þar til dæmis.
Raincoats hafa nU starfað
saman i tæp fjögur ár, meö
ýmsum breytingum þó. Nú eru
aðeins tvær af upprunalegum
meölimum hennar ennþá i
hljómsveitinni, en það eru þær
Ana DaSilva, sem leikurá gitar
og syngur og Gina Birch, sem
leikar á bassa og gerir einnig
eitthvað af þvi að syngja. Auk
þeirra eru nú i Raincoats Vicky
Aspinall fiðluleikari og Shirley
O’Loughlin, sem leikur reyndar
ekki með þeim heldur er bara
góöur vinur og reddari.
Trommuleikari viröist enginn
vera i hljómsveitinni um þessar
mundir, en sú sem var með
þeim siöast, Ingrid Weiss, spilar
i nokkrum lögum á nýju
plötunni.Raunarhafa þæralltaf
átt ivandræöum meöaöhalda i
trommuleikara og hafa þar
ýmsir komið viö sögu, svo sem
Palmolive fyrrum Slitsmeðlim-
ur og Richard Dudanski, sem
viða hefur komiö viö.
Tónlistinni á fyrstu plötunni
hefur svo ágætlega verið iýst
sem skipulögöu öngþveiti. Þar
sem er eins og fjórar mann-
eskjur séu aö spila sitthvort
lagið og oft i sitt hvorum
taktinum, en allt falli þetta þó á-
gætlega saman þegar maöur er
tekinn aö venjast tóniist þeirra.
Tóniistin á nýju plötunni,
Odyshape, er þó allt ööruvisi en
áþeirri fyrri. Svomikiö öðruvisi
að það er varla hægt að þekkja
þetta fyrir sömu hljómsveitina.
Lögin eru nú öll frekar róleg og
seiðandi og jafnvei eru arabisk
áhrif nokkuö áberandi og þá
sérlega i fiöluleiknum.
Trommuleikur er sparlegur og
meira notuö ýmsikonar á-
sláttarhljóöfærijen trommusett.
Þaö má eiginlega segja aöplata
þessi likist meira hippatónlist
en nýbylgjutónlist, án þess aö
það teljist nokkur galli, þvi
Raincoats eru fyrst og fremst aö
leika sina tónlist meö sinum
séreinkennum. Tónlist sem er
harla athyglisverð.