Helgarpósturinn - 02.10.1981, Blaðsíða 16

16
Föstudagur 2. október 1981
JielgarpásturinrL.
Frá perfomansi á kvennasýningu í Asmundarsal sumarið
1979. G.Erla óf sig fasta i vefinn i vefstólnum.
hjákonuhlutverkið eins fallvalt og það er. t rauninni voru
möguleikar konu sem ætlaði að helga sig list betri fyrir
siðbót, þvi fyrir þann tima, hafði kaþólska kirkjan
klaustur sem voru eingöngu fyrir konur sem ætluðu að
helga sig list”.
Þetta verk sem kallast kvenfreisun var gert á þaki I Amsterdam i6. daga. G.Erla klippti, þræddi, saumaði, Iit-
aði og hengdi til þerris, tau, þangað tii þakið var þakið þvotti sem var eins og rauðir fánar.
Ad vinna að myndlist er
eins og að vera ástfangin
— Spjallaö við G. Erlu, sem nýkomin er frá textilnámi i Hollandi
Einstæð eða sjálfstæð...
— Já, þú ert einstæð móðir.
„Já”, segir G.Erla og hlær og bætir slðan við ,,en mér
finnst ég ekki falla inn i þetta vonleysishlutverk sem búið
er að gera úr „einstæðu móðurinni” Hvernig getur maður
verið einstæðingur með barn sér við hlið?
Að eiga barn er eitt af þvi sem gerir mig að þeirri mann-
eskju sem ég er I dag. Ég hef reynt að fara þá leið I þau 13
ár sem ég hef staðið i uppeldinu að gera son minn að sjálf-
stæðum einstaklingi sem getur tekið ákvarðanir, þvi mitt
hlutverk er ekki að vera móðir, heldur myndlistarmann-
eskja. bað hljómar kannski annarlegaað gefa sovna yfir-
lýsingar en svona gæti hvaða karlmaður sem er leyft sér
að segja”.
Einn gráan sunnudagseftirmiðdag liggur leið mln I bláa
húsið á Bergstaðastrætinu. Það er svosem ekki I fyrsta
sinn sem ég fer þangað. 1 þessu bláa húsi býr f jöldinn allur
af fólki og meðal annars hún G. Erla. Hún heitir nú
reyndar Guðrún Erla Geirsdóttir, en er hún dvaldist viö
myndlistarnám i tlollandi áttu IloIIendingar heldur erfitt
meö að segja Guörún Erla, svo einfaldast var að stytta
nafnið I G.Erla sem siðan hefur fest við hana. En nóg um
það. Hún er nykomin frá námi I HoIIandi, i Rietverd aka-
demiunni I Amsterdam. Þar lagöi hún stund á textil. Þó
hún sé nýkomin frá námi hefur hún haldiö niyndlistarsýn-
ingar bæöi á Suöurgötu 7, Ásmundssal, Nýlistarsafninu, A
næstu grösum og tekið þátt I samsýningum á Norðurlönd-
um og I Hollandi.
Viö G.Erla höfum komið okkur notalega fyrir I stofunni
með tebolla og rússlnur og ekkert þvi til fyrirstööu að
hefja spjallið.
— Af hverju valdirðu textil?
,,Að loknu myndmenntakennaranámi hér heima fannst
mér ég ekki hafa fullkomið vald á neinni tækni mynd-
listar, heldur einungis vætt fingurnar i hinu og þessu.
Þráin til þess að ná valdi yfir einhverju hefði etv. ekki
verið til staðar, væri ég karlmaður. Þetta var hluti af þvi
að byggja upp sjálfstraustiö. Textillinn varð ofan á vegna
þess að i hann er bæði hægt að vinna tvívitt og þrivitt og
efnin sem unnið er með geta verið allt frá fingerðum silki-
þræði upp i málmplötur”.
Performansar og innstallation beinni
miðlar
— Og þú ferð til Amsterdam?
„G.Erla brosir dreymandi Já, ég valdi Amsterdam og
hef ekki séð eftir þvi. Min skoðun er sú aö aðeins hluti
náms fari fram innan veggja menntastofnanana, en hinn
hlutinnutan þeirra. 1 Hollandi er mikið að gerast i mynd-
list og vegalengdir til borga eins og Parisar og Lundúna
ekki umtalsverðar”.
— Hvernig var skólinn?
„Nokkrir kennararnir þarna eru meðal þeirra þekktari I
textilheiminum i dag. Þarna var gengiö út frá allt annarri
grunnhugmynd en ég hafði átt að venjast hér heima.
Kennararnir umgengust okkur aldrei sem hóp, þar sem
allir áttuaögeta það sama og geraeins, heldur vorum við
einstaklingar og alúð lögö við aðfinna hvar hæfileiki hvers
og eins lá. Andleg uppbygging nemandans var ekki siður
mikilvæg. Lagt var upp úr gæðum en ekki magni og verk-
efnin eins breytileg og nemendurnir voru margir. Mig
langar hins vegar til að segja að minir bestu kennarar
bæði hér og úti voru menn sem komu úr allt öðrum list-
greinum. Þvi þeir vita ekkert um hina tæknilegu hliö
verkanna. Kritikin er konseptið en ekki verið að fara I
saumana eins og margir faglærðir kennarar detta oft i”.
— En nú hafa ekki öll þin verk verið unnin I textil, einsog
i Nýlistasafninu i sumar.
„Það er rétt. Þegar liða tók á námið fór ég að hafa
áhuga á performönsum og installation. Einnig þeirri
grein leikhússins sem tengist myndlist. Ég var þvi bæði i
„theater workgroup” i skólanum og vann um tima I
gallerii de Apple sem er listamiðstöð fyrir performansa,
video og installation. Það sem vakti áhuga minn fyrir
þessum listgreinum er að þær eru mikið beinni miðill og
þú nærð betur til áhorfendans”.
Möguleikar kvenna betri fyrir siðbót..
— Finnst þér áhorfendur skipta miklu máli?
„Mérfinnstmyndlistinog lifið sjálft vera ein órjúfanleg
heild. Þar af leiðandi hlýtur áhorfandinn að skipta miklu
Sýning fyrir blinda
— Ég frétti að það stæði til að þú héldir sýningu fyrir
blinda. Hvernig heldur þú að blindir skynji verk þin?
„Málið er að ég gerði lokaverkefni i skólanum, box sem
erutúlkunmin á tilfinningu fyrir ýmsu fólki sem ég þekki,
þetta eru svona nokkurs konar portrait af fólkinu, þar sem
tilfinningar minar eru yfirfærðar i mismunandi efni til að
snera. Þessi box hafa bæði ytra og innra borð eins og fólk
hefur i lifinu sjálfu sú er snýr að umheiminum og sú sem
maður kynnist við nánari kynni. Ég nota mismunandi
efni, allt frá gaddavir til kjúklingafjaðra. Þegar ég sýndi
þessi verk á skólasýningu fannst mér leiðinlegt að fólk
þorði ekki að snerta þau og þreyfa og leyfa snertiskyninu a
vera með i upplifunni. Þvi fannst mér upplagt að sýna
þessi verk fyrir fólk sem byggir skynjun sina á umheim-
inum að storum hluta i gegnum snertiskyn, þ.e.a.s. blinda.
Að lokum
— Og þú heldur ótrauð áfram að lifa lifinu? Spyr blaða-
maur að lokum, i nokkuð hátiðlegum tón.
„Gerla skellihlær. „Já, ég ætla að halda áfram að leita
að ævintýrum, kynnast fólki eins og þér, upplifa þessar
togstreitur sem geta orðið kveikja að myndlistarverki. Ég
er jú ein af þeim sem finnst myndlist það alskemmtileg-
asta I lifinu. „Og nú verður G.Erla alvarleg og bætir við
„Annars vil ég ekki vera að gefa neinar yfirlýsingar þvi ég
vil vera stikk fri frá væntingum annarra. Þessar vænt-
ingar hafa eyðilagt lif svo margra sem reynst hafa ófærir
um að uppfylla þær”. segir G.Erla að lokum. Við brjótum
blaðið og snúum okkur að öðru.
máli. Það er góð tilfinning að gefa eitthvað sem snertir
áhorfandann og hann samsamar sig með. Að búa til
myndlist er á vissan hátt eins og að vera ástfangin. Að
hafa eitthvað sem maður vill gefa öðrum og njóta með
öörum. Þessir nýju miðlar, performansar, video og in-
stallation ættu að vera mjög kærkomnir fyrir okkur
konur. Þvi eldri miölar hafa verið krufðir og skilgreindir
af karlmönnum. Hvernig horft hefur verið á þá er mótað
af karlmönnum. Það er alveg ómótað hvernig horft er á
nýlistamiðlana og hvernig þeir eru notaðir. Við konur
erum þátttakendur i þessum miðlum frá upphafi og ef viö
litum á þá er hlutfallið milli kvenna og karla er það miklu
hagstæðara, en i gömlu miðlunum. í myndlist okkar
kvenna erum við innhverfar og verk okkar kannski meiri
„nnaflaskoðun”. Þau eru oft „autobiografical” og tengj-
ast reynslu okkar i daglega lifinu þvi okkur gefst minna
tækifæri að vera stikk fri frá samfélaginu. Það eru ekki til
einhverjir karlmenn sem ætla að fórna sér fyrir okkur af
þvi við ætlum að verða listamenn. En það eru til margar
konur sem hafa i gegnum aldirnar fórnað sér fyrir mis-
munandi vel heppnaða karlkyns listamenn. Við þurfum að
gegna tvöföldu hlutv., að taka þátt i samfélaginu og vinna
aö okkar list. Við þurfum þvi að vera miklu sterkari. Það
var ekki fyrr en ég fórað kynnast núlifandi listakonum aö
ég fór að pæla i hvort ekki hafi verið til kvenkyns mynd-
listarmenn fyrr á öldum og hvaða möguleika þær höfðu.
Maður komst að þvi að möguleikarnir voru annað hvort að
vera dætur, eða hjákonur listamannanna. Og það liggur i
augum uppi að möguleikarnir voru ekki miklir þar sem
staða dætranna var einungis biðstaða eftir mannsefni og
viðtal: Jóhanna Þórhallsdóttir
myndir: Jim Smart og fl.