Helgarpósturinn - 02.10.1981, Blaðsíða 27

27
Hamagangurínn í hand-
boltanum að hefjast
i
hallj^rpn^fl irínn Föstudagur 2. október 1981
Sumar, vetur, vor og haust. Er ein árstið-
in kveður, þá önnur kemur. Þaö er sama
hrynjandin á iþróttasviðinu. Fótbolta-
mennirnir okkar fara i friið um þessar
mundir og aörar boltaiþróttir taka hug
iþróttaáhugamanna, körfu- og handbolti
fara i gang. .
En við litum á handboltann sérstaklega.
Hvernig standa fyrstudeildarliðin i hand-
knattleiknumi dag? Hvaða liö stendur með
pálmann i höndunum eftir veturinn?
Ljóst er að ,,nýju”liöin i deildinni, KA
frá Akureyri og HK úr Kópavogi,munu eiga
erfiðan vetur framundan. Bæði þessi lið
hafa áður keppt I hinni erfiðu fyrstu deild-
arkeppni, en viödvöl þeirra hefur jafnan
verið stutt.
Haudboltinn — hvernig verður hann
vetur?
Akureyringarnir unnu 2. deildina i fyrra
meö naumindum og voru langt frá þvi að
vera fyrirburðalið á þeim vettvangi,
þótt hamingjudisirnar hafi verið þeim hliö-
hollar á lokasprettinum. Þeir hafa misst
lykilmann úr sinum herbúðum, þar sem fer ■
Gunnar Gislason, sem er kannski öllu
þekktari sem knattspyrnumaöur með KA.
Hann fer til höfuðborgarinnar og til liös viö
bróður sinn Alfreð og þá KR-inga. Það eru
þvi engar stórstjörnur sem fylla flokk
þeirra KA-manna, en liðið er engu siður dá-
litið skemmtileg blanda ungra og efnilegra
stráka og gamalla jaxla, sem muna timana
tvenna. Þaö er heldur ekki litill kostur fyrir
lið^nýkomið upp úr 2. deild, aö hafa sjóaöan
þjálfara sér við hlið. Birgir Björnsson, sem
hefur i gegnum tiðina leikið meira en fimm
hundruð leiki fyrir félag sitt, FH, þekkir
alla hnúta til hlitar og miðlar vafalaust af
langri reynslu sinni til þeirra norðan-
manna. Hætter þó viö, að eftirtekja vetrar-
ins verði rýr hjá KA-mönnum, að þessu
sinni, þótt þeim takist ef til vill aö hala inn
einhver stig i Skemmunni fyrir norðan.
Svipaða sögu er að segja af HK. Þeir hafa
misst sinn besta leikmann, Hilmar Sigur-
gislason. Hilmar hefur stýrt spilinu hjá HK
og verið aðalmarkaskorari að auki. HK lið-
ið er æði ungt og reynslulitiö i 1. deildarbar-
áttu, þótt ýmsir leikmanna hafi þar haft
viðdvöl. Liðið mun þó fljóta langt á frábær-
um markverði, Einari Þorvarðarsyni, sem
hefur oft farið langt með að vinna leiki fyrir
félag sitt. Þá eru innan um klókir leikmenn
eins og golfmaðurinn Ragnar Ölafsson. HK
veröur I botnbaráttu.
Framliðið i dag má muna sinn fifil
fegri. Mikill flótti hefur brostiö á I herbúð-
i......................
um þeirra og mörg þekkt nöfn hafa horfiö
jþaöan af skrá. Framliðiö lenti I miklu brasi
i deildinni i fyrra og rétt náði aö skrimta.
Var nálægt falli niður I aðra deild. Og nú
eruléíkmenn, sem voru aðaldriffjaðrirnar
í fyrra,illa fjarri góðu gamni. Menn eins og
Axel Axelsson, Björgvin Björgvinsson
(sem þjálfar nú Fram),Erlendur Daviös-
son, Theódór Guðfinnsson og Atli Hilmars-
son, hafa horfiö á braut. Allt voru þetta
menn, sem voru i byrjunarliði Fram á siö-
asta keppnistimabili. Framarar eru þó
þekktir fyrir flest annaö en uppgjöf og þaö
gengur ekkert liö að þeim, sem gefnum hlut
og auöunnum. Hannes Leifsson, Jón Arni
og.fleiri strákar kunna að halda haus og
bolta, þegar það á viö, og seiglan getur
fleytt liöinu ansi langt, þótt stóru stjörnurn-
ar séu frá. Liöiö veröur þó greinilega I basli
i mótinu og má kallast gott, ef þaö heldur
sér i deildinni.
Þróttaraliöiö kom þægilega á óvart i sið-
asta íslandsmóti og náði öðru sæti og bikar-
meistaratitlinum, öllum að óvörum. Þá
blómstruðu menn eins og Sigurður Sveins-
son og Páll Ólafsson, svo um munaði. Og að
bakiþeim stóð Ólafur Jónsson, margreynd-
ur I gegnum árin, eins og klettur. Það sem
Þróttara mun hins vegar vanta i vetur eins
og áöur, er breiddin. Ef stjörnurnar klikka,
þá eru vandfundnir menn til að fylla i
skörðin. 1 fyrravetur biöu raunverulega all-
ir eftir þvi að Þróttarar spryngju á limminu
um miðjan vetur og dyttu niöur i botnbar-
áttu, eins og þekkst hefur áður þar á bæ.
Það gerðist hins vegar ekki. Þeir héldu sinu
striki. En nú vita hin liðin hvar þau hafa
Þrótt. Þau vita, að þar fer lið, sem ber að
taka alvarlega. Og kannski af þeirri orsök
einni litur út fyrir, aö Þróttarar veröi ekki
Fréttaflutningur helstu tréttastofnana af
framvindu mála á þingi Samstöðu i Pól-
landi og atvikum i sambandi við þinghaldið
hefur ekki verið til þess fallinn að skýra ti
neinnar hlitar starf fyrsta þings óháða
verkalýðssambandsins pólska. Tiundaðar
hafa verið rækilega skammir sovéskra
málgagna i garð Samstöðu og hótanir
sovéskra stjórnvalda i garð Pólverja, svo
og bergmál þessarar áróðursherferðar i
Austur-Þýskalandi og Tékkóslóvakiu. Hins
vegarhefur mjög ófullnægjandi grein verið
gerð fyrir þvi sem geri st i iþróttahöll-
inni i Gdansk, þar sem þingfulltrúar sitja
siðari hluta Samstöðuþingsins.
Eðlilegra fréttamat væri að gera rækileg
skil þvi sem Samstöðufólk er að aðhafast i
fyrsta skipti sem það kemur saman til að
ráða ráðum sinum. Hitt er ekki lengur nein
Séð yfir þingsaliiui i Gdansk á siðari hluta
Samstöðuþingsins.
Deilt um stefnuna á
fyrsta þingi Samstöðu
frétt, að sovétstjórnin og hennar fylgifiskar
hafa hinn versta bifur á óháðum fjölda-
samtökum i Póllandi og óska þeim ills eins.
Úr þeirri átt var ekki annars von en komiö
hefur fram.
Aftur á móti hlýtur þaö tiðindum að sæta,
þegar kjörnir fulltrúar tiu eða ellefu millj-
óna Pólverja koma saman og eiga þess kost
I fyrsta skipti i mannsaldur að tala eins
ogþeim býr i brjósti og taka ákvarðanir án
fyrírmæla stjórnvalda.
Samstaða varð til eftir að samningar
tókust með verkfallsmönnum i Gdansk og
stjórnvöldum fyrir ári siðan. Niðurstaðan
varð, að óháð verkalýðshreyfing og rikis-
stjórnin yrðu að reyna i sameiningu að ráða
bug á efnahagsöngþveitinu sem valdaein-
okun Sameinaða pólska verkamanna-
flokksins hefur haft i för með sér.
Slikt samstarf hefur ekki enn komist i
framkvæmd. Meginástæðan er, að flokks-
kerfið er að miklu leyti i höndum manna,
sem skortir jöfnum höndum hæfileika og
vilja til að viðurkenna i verki tilvist sjálf-
stæðrar verkalýðshreyfingar. Þeir hafa á
alla lund reynt að bregða fæti fyrir Sam-
stöðu, þannig að hver áreksturinn hefur
rekið annan milli verkalýðsfélaganna og
stjórnkerfisins.
Efnahagsöngþveitið ágerist að sama
skapiog sjálfheldan milli almannasamtak-
anna og yfirvalda varir lengur. Pólverjar
búa við skort á flestum nauðsynjum og
horfa framáerfiðan vetur.
vi er i rauninni ekki unnt að biða lengur
með að koma i verk samvinnu Samstöðu og
stjórnvalda, ef afstýra á algeru öngþveiti.
Deilur á þingi verkalýðssambandsins
snúast fyrst og fremst um það, hvort slik
samvinna sé möguleg i ljósi fenginnar
reynslu.
Annars vegar er Lech Walesa, formaöur
Samstöðu, og aðrir sem vilja halda fast viö
samkomulagið sem batt endi á verkfallið i
Gdansk i fyrra. Hins vegar er fulltrúa-
hópur, sem telur Sameinaða pólska verka-
mannaflokkinn og valdakerfið hans svo af-
lóga, að ekki sé nein leið að púkka upp á það
til samvinnu um gagnlega hluti.
Þessi ágreiningur Samstöðumanna fékk
eins fengsælir I stigasöfnun og á siðasta
keppnistimabili. Hin liðin i deildinni munu
kappkosta að stöðva Sigurö og Pál og vænt-
anlega ekki láta það endurtaka sig, að
þessir kappar tveir skori i einum leik
kannski 20 mörk samtals. Hvernig það mun
ganga, kemurá daginn, en ýmsir hafa á til-
finningunni að Þróttur muni ekki verða i
baráttunni um allra efstu sætin i deildinni i
vetur, heldur sigla lygnan sjó um miðja
deild.
KR -ingar eru að ýmsu leyti stórt spurn-
ingamerki. Það hefur gerst áður i byrjun
móts, að búist er við undrum og stórmerkj-
um af þeirra hálfu, en siðan hefur blaðran
sprungiö meö háum hvelli og Vesturbæjar-
liðið endað 1 botnsæti. KR hefur borist liðs-
auki, þarsem eru þeir Erlendur Davíösson
og Gunnar Gislason. En þaö er ekki vöntun-
in á efnilegum og góðum handboltamönn-
um, sem hefur haldið aftur af árangri
KR-inga i gegnum árin, svo aö nýir menn,
— nýjar stjörnur, munu ekki leysa málin
fyrir KR. Einhvern veginn hefur virst, aö
KR-ingar hafi sjálfir ekki haft trú á þvi, aö
liðiö ætti heima i hópi þeirra bestu, og þeir
látiö sér i léttu rúmi liggja, þótt leikir tapist
af og til. Vantar sjálfstraustið og trúnna á
eigin getu. Hvort Jóhanni Inga Gunnars-
syni þjálfara takist aö skapa þessa trú, er
ekki gott að segja, en ef KR-ingum tekst aö
halda dampi út allt mótið og láta það ekki
henda sig að tapa niður leikjum á siöustu
minútum leikja, kannski gegn slakari lið-
um deildarinnar, þá veröur Kaplaskjólslið-
iö við toppinn.
P flliðiö hefurverið i mikilli endurnýjun
hin siöari ár og gengi liðsins þvi ekki þaö
sama og á gullaldarárum FH inga. En lengi
lifir i gömlum glæðum og yngri menn liðs-
I ins eru allir upp viö þetta veldi og er sagt
að þeir séu I handboltaliði i fyrsta klassa og
slik liö eiga helst ekki að tapa leik. Þeim er
sagt, aö FH eigi aö vera i toppbaráttu eins
og I gamla daga og með þvi hugarfari
keppa þeir. Hvort það eitt dugir til i mótinu
i vetur, skal ósagt látið, en þrátt fyrir ungt
og að sumu leyti óharðnaö lið, þá eru FH-
ingar með stórsnjalla leikmenn innan-
borðs. Auk þess hafa margir hinna korn-
ungu leikmanna leikið með liðinu siðustu
tvö, þrjú ár og náö ákveðinni reynslu. Geir
Hallsteinsson þjálfari hefur sýnt og sannaö,
aö hann hefur náð upp skemmtilegu og
harðskeyttu liöi með þessum ungu strákum
og með eldri kempur eins og Sæmund
Stefánsson og Guðmund Magnússon i
blandi við upprennandi stjörnur eins og
Kristján Arason, Óttar Mathiesen og Val-
garð Valgarðsson er liðið til alls mögulegt.
YFIRSÝN t
útrás við meðferð þingsins á fyrirkomulagi
þátttöku starfsliðs i stjórn fyrirtækja. A
fyrri hluta þingsins var gerð krafa til að
starfsmannaráöfái fulla ábyrgð á stjórn og
rekstri atvinnufyrirtækja, þar á meðal vald
til að ráða f orstjóra og vikja þeim úr starfi.
Um svipað leyti lagði rikisstjórnin fyrir
þingið frumvarp til laga um starfsmanna-
ráð i fyrirtækjum, þar sem gert var ráð til
að valdsvið þei"ra yrði afar takmarkað og
næði alls ekki til stjórnarábyrgðar.
Þingnefndtekkþað hlutverk að fjalla um
frumvarpið, og formaður hennar, Adam
Lopatka, sneri sér til stjórnar Samstöðu
með beiðni um að leitað yrði málamiðlunar
milli frumvarps rikisatjórnarinnar og
ályktunar Samstöðu. Niðurstaðan varð að
þingið afgreiddi fyrir viku siðan lög, sem
kveða á um gerbreytta stjórnarhætti I
pólsku atvinnulifi. 1 stað miðstýringar með
áætlunarbeinserk ráöuneyta og alveldi for-
stjóra innan fyrirtækis skal komiö upp
kjörnum starfsmannaráðum. Þau fá ýmist
umsagnarrétt eða ákvörðunarvald um
málefni sem varða framleiðslu, fjár-
festingu, verðlagningu og launakjör i fyrir-
tækjunum. Úrslitavald rikisins um val for-
stjóra skal aðeins haldast i fyrirtækjum,
sem talin eru hafa úrslitaþýðingu fyrir hag-
kerfiö i heild eða eru mikilvæg frá
hernaðarsjónarmiði. Samstaða veröur
höfö með i ráðum, þegar gerður veröur listi
um fyrirtæki, sem undir þetta ákvæði falla.
/Vf hálfu flokksforustunnar var gerð til-
raun til að ónýta málamiðlunarsamkomu-
lagið við stjórn Samstöðu. Daginn áður en
þingið afgreiddi frumvarpið, voru þing-
menn kallaðir á lokaðan fund, þar sem
kommúnistaforingjar kröfðust þess að
allar helstu tilslakanir við sjónarmið Sam-
stöðu yrðu teknar aftur.
Þá gerðist nokkuð, sem aldrei áður hefur
átt sér stað siðan kommúnistar komust til
valda i Póllandi. Þingmenn gerðu uppreisn
gegn fyrirmælum flokksforingjanna. Svo
margir þingmanna lýstu yfir, að þeir
myndú greiða atkvæði gegn frumvarpi með
þeim breytingum sem flokksforustan
Þaö virðist hvergi veikan hlekk að finna i
liði FH, en- vegna hins lága meðalaldurs
liðsins gæti gæfan og getan orðið dálitið
brothætt. Liðið verður þó vafalaust i topp-
baráttu.
Valsmenn eru með rútinerað liö. Þar eru
sterkir leikmenn (i öllum merkingum þess
orðs) og liðiö mun tvimælalaust vera i bar-
áttunni um íslandsmeistaratitilinn eins og
undanfarin ár. Valsmönnum hefur bæst
góðúr liðsauki, frá þvi i fyrra og gömlu ref-
irnir, Jón Pétur Jónsson, Steindór Gunn-
arsson, Þorbirnirnir Sigurðsson og Guð-
mundsson eru öllum klækjum kunnugir.
Bjarni Guðmundsson er aö visu horfinn út
fyrir landsteinana, en Valsmenn hafa átt
góða yngri flokka og eru hreint ekki i neinu
mannahraki. Hitt er svo annaö mál, að leik-
ur Valsmanna hefur ekki verið fyrir augað
siöustu ár, frekar þunglamalegur og stór-
karlalegur, en jafnframt árangursrikur.
Það veröur þvi enn eitt áriö I baráttunni um
efsta sætiö hjá Hliöarendaliðinu. Það virö-
ist oröin ófrávikjanleg regla i islenskum
handbolta.
V ikingar munu vafalaust ekki láta Is-
landsbikarinn af hendi bardagalaust i
keppninni i vetur og i sannleika sagt, þá
virðist ekki margt benda til þess aö þeir
missi hann úr höndum sér. Liðið er það
jafnsterkasta i deildinni og vinnur saman
eins og vel smurð vél, þar sem hver hlekk-
urinn er öðrum sterkari. óþarfi er að ti-
unda nöfn þessara sterku leikmanna, allir
kannast viö þá, sem á annað borð fylgjast
með handbolta. Og enn hafa hæfileikamenn
bæst i hópinn — toppmenn úr öðrum liöum.
Það verður jafnvel ekki séö, að þeir leik-
menn komist i lið Vikings, svo sterkt er það
fyrir. Hitt er svo ihugunarefni, að endur-
nýjun hefur litil verið i liði Vikings hin sið-
ari ár og það kemur aö þvi, aö gömlu stoð-
irnar taka sér hvild. Og hvað þá? En i vetur
a.m.k. eru Vikingar æöi sigurstranglegir,
með hörkuskyttur, góða horna- og linu-
menn, ágætan markvörð, leika hraðan og
taktiskan bolta og svo má lengi telja. Hins
vegar má litið út af bera I hörkubaráttu til
að toppsætiö fljóti á braut og liö Vals, FH,
KR og Þróttar sérstaklega munu ekki láta
Vikinga sigla lygnan sjó að markinu lang-
þráöa — tslandsmeistaratitlinum I hand-
bolta. En augljóst er að 1. deildarkeppnin
verður bæöi jöfn og hörð i vetur og öll liðin
eiga eftir aö tapa stigum i keppninni, ekk-
ert eitt lið mun hafa yfirburöi. Til þess eru
þau of jöfn.
eftir
Guðmund
•Arna /
Stefánsson
]
eftir
Magnús
Torfa
Ólafsson
krafðist, að hún sá sitt óvænna og mála-
miðlunin fékk að haldast óbreytt.
1 viðræðum við þingnefndina tóku aðeins
þátt fjórir menn úr stjórn Samstöðu á
úrslitastigi, Lech Walesa og þrir aðrir.
Fámennið stafaði af fjarveru meirihluta
stjórnarmanna. Þegar á þing Samstöðu
kom, varð þessi meðferð málsins af hálfu
sambandsstjórnar tilefni harðrar gagnrýni
á Lech Walesa og samstarfsmenn hans.
Voru samþykktar vitur á þá fyrir að hafa
farið út fyrir valdsvið sitt.
^cgar þetta er ritað hafði þing Samstöðu
ekki enn greitt atkvæöi um efni málsins, en
búist var við að þingheimur myndi fallast
efnislega á málamiðlunarlögin, meö sem-
ingi þó.
Nýja stjórnkerfið, sem upp verður tekið i
pólsku atvinnulifi frá næstu áramótum
samkvæmt nýju lögunum, er ekki algert
nýmæli i Austur-Evrópu. Fyrirmyndir eru
sumpart sóttar i sjálfstjórnarkerfi starfs-
fólks fyrirtækja i Júgóslaviu og sumpart til
Ungverjalands, þar sem markaðskerfi
hefurað miklu leyti leyst miðstýringuna af
holmi með góöum árangri. Sovétmenn
geta þvi ekki með neinu móti haldið þvi
fram, að Pólverjar hafi brotið sérlega af
sér með nýafstaðinni lagasetningu.
Sovétstjórnin er þegar búin aö urra svo
grimmilega á Pólverja, að við það er engu
hægt að bæta nema beinum hernaðarað-
gerðum. Þær þykja henni ekki fýsilegar, og
þvi er enn sem fyrr reynt að ota fram pólsk-
um stjórnvöldum og hvetja þau til að beita
Samstöðu hörðu. Kania flokksleiðtogi
þumbast við og stefnir enn á málamiðlun
við verkalýðssamtökin. Þvi eru Moskvu-
blöðin ogTassfarin aö uppgötva i Póllandi
„fræðsluhring sannra leninista” og aðra
slika hópa, sem engir aðrir vita af, og birta
frá þeim ályktanir um að hreinsa þurfi
rækilega til i kommúnistaflokknum.