Helgarpósturinn - 06.11.1981, Blaðsíða 2

Élísabetu^5u&björnsdóttur
jur 6. nóvember 1981
he/garpúsfurinn.
■ ■ .
Erla Einarsdóttir ,,lifiö heldur áfram”..
Elin Finnbogadóttir „ég gæti ekki tekiö pening fyrir þetta starf.'
var verstur'
— segir Kristbjörg sem hefur ekki á
nokkurn hátt látið aðgerðina
breyta lífi sinu
Kristbjörg Þórhailsdóttir er
ein af mörgum konum sem hef-
ur gengið i gegnum þá lifs-
reynslu aö fá illkynjaö æxli I
brjóst þannig aö fjarlægja þurfti
annaö brjóst hennar. Hún er 43
ára og gekk I gegnum þessa aö-
gerö fyrir tveim árum. Viö
mæltum okkur i mót niöri I
Krabbameinsfélagi og ég spuröi
hana fyrst, hvaö heföi veriö þaö
fyrsta sem hún heföi hugsað er
hún vaknaöi upp eftir aögerö-
ina.
„Eg man þaö varla lengur,
ætli þaö megi ekki segja aö fyrst
hafi ég hugsaö um útlitiö og svo
hafi hræöslan komiö. Þaö var
kannski ekki beint útlitiö sem ég
var aö hugsa um heldur viö-
brögö fólks f kringum mig.
Hvernig og hvaö myndu minir
nánustu hugsa? En fljótlega
huggaöi ég mig viö það aö þaö
væri ekki mikiö I mig spunniö
sem manneskju ef þaö aö missa
annaö brjóstiö myndi breyta
viöhorfi fólks gagnvart mér.”
Kristbjörg hlær.
— Og hvernig voru svo viö-
brögö mannsins þins og barna?
„Auövitaö þau aö takast
myndi aö gera mig friska aft-
ur.”
En hvaö var versti tlminn i
þessu öllu saman?
„Þaö var biötiminn, aö fá úr-
skurö um hvort þetta væri ill-
kynjað æxli eöa ekki. Fyrst var
tekiö sýni úr brjóstinu sém siö-
an þurfti aö greina. En tlminn
sem leiö á meöan beöiö var eftir
úrskuröi um hvort ég þyrfti á
frekari meðferö aö halda var
erfiðastur. Innst inni vissi ég aö
þaö þyrfti aö taka af mér brjóst-
iö, þvi þaö var ég sjálf sem varö
vör viö aö brjóstiö á mér haföi
breyst. En auðvitaö hélt ég allt-
af i vonina um aö allt væri i
lagi”.
Hver voru viöbrögö eigin-
manns þins eftir aögeröina?
„Þetta var áfall fyrir hann
eins og mig, aö ég skyldi fá
þennan sjúkdóm. En þaö aö ég
fengi fullan bata skipti hann
mestu!
— Hvernig leið þér kvöldiö
fyrir aögeröina?
„Starfsfólkið á Lanspitalan-
um var einstaklega þægilegt og
viöræöugott. Kvöldiö fyrir aö-
geröina kallaöi hjúkrunarfræö-
ingur á mig og bauö mér fram I
kaffi og fór aö tala viö mig um
aögeröina. Hún sagöi mér frá
þvi hvaö væri til ef
þaö skyldi koma i ljós aö fjar-
lægja þyrfti brjóstiö algerlega.
Þegar ég var búin aö tala viö
hana fór ég upp I rúm og sofnaði
samstundis. Eg vaknaöi upp
eftir aögeröina og fékk aö vita
aö þaö heföi veriö tekiö af mér
annaö brjóstiö. Nokkrum dög-
um seinna kom Elin I heimsókn
til min, ég gat varla beðið eftir
aö hún settist niður þvl þaö var
svo margt sem ég þurfti aö
spyrja hana um.
Hún var I þröngri blússu og ég
hugsaði um leiö og ég sá hana,
„Aha,þaö sést ekki neitt.” Fyrst
fannst mér spurningar minar
væru svo dónalegar aö ég gæti
varla leyft mér aö spyrja hana.
En á milli okkar myndaöist
strax innilegt og óþvingaö sam-
band. Og öllum minum spurn-
ingum svaraöi hún mér eins vel
og hún gat. Þetta voru spurn-
ingar sem ég heföi ekki getaö
spurt neinn nema hana þvl hún
hafði jú lent I nákvæmlega sömu
lifsreynslu og ég. Auövitaö
hugsaöi maöur, hvernig tekur
maöurinn minn þessu? Þótt
maöur þekki makann sinn vel
þá getur maður aldrei vitað. En
ótti minn var ástæöulaus.”
— Varöstu vör viö aö það fólk
sem þú umgekkst, kunningjar,
væru hræddir viö aö tala um
þessa aögerö viö þig?
„Já, ég hef örugglega stuöaö
fólk meö þvi aö opna strax um-
ræöur um þessi mál viö þaö. En
til þess aö fólk geti umgengist
eöililega þarf aö ræöa um þessa
hluti og oft veröur sú kona sem
lendir I þvi aö fá brjóstkrabba-
mein aö hjálpa sinum nánustu
til þess að skilja hvaö um er að
vera. Þaö er alltaf þess mikla
hræösla viö oröiö: krabbamein.
Þaö er lika mikiö atriöi aö fólk
loki þetta ekki allt inni i sér sem
eitthvert feimnismál eöa tabú.
Eg held aö þaö sé mikill mis-
skilningur hjá konum sem farið
hafa I þessa aögerö aö leika
hetju út á viö, aö minnast aldrei
á þetta viö nokkurn mann. Þaö
getur aldrei endaö vel. Þær hlifa
umhverfinu viö aö taka þátt i
þessu meö sér. Þaö eru einmitt
fordómarnir gagnvart brjóst-
krabbameininu sem þarf aö
uppræta. Ef hjónum er á annaö
borö annt hvoru um annaö og
geta talaö saman þá breytir
þessi aögerö ekkert samband-
inu á milli þeirra.”
„Ég er afar þakklát fyrir starf
Samhjálpar” segir Kristbjörg
Þórhallsdóttir.
Samtök kvenna ráðg jafarmiðstöð
brjóstkrabbameinsaðgerðir opn
„Fordómarnir hverfa
með opnari umræðu”
• 70 íslenskar
konur verða
fyrir slikri
reynslu árlega
„Hvernig stendur á aö þú hefur
áhuga á aö skrifa um Samhjálp
kvenna? Þú sem ert svo ung”,
segir Elin við mig er ég kom aö
heimsækja þær stöllur uppi _ I
Krabbameinsfélagi. Mér veröur
svarafátt i fyrstu, en svara þvi
siðan til aö kannski væri þaö
vegna þess aö ég sjálf væri hrædd
viö brjóstkrabbamein. En sam-
tökin sem nefna sig Samhjálp
kvenna eru samtök kvenna sem
sjálfar hafa gengið I gegnum þá
reynslu aö fá brjóstkrabbamein
meö þeim afleiöingum aö fjar-
lægja þurfti brjóstið.
Nýlega fékk Samhjálp kvenna
aöstööu hjá Krabbameinsfélag-
inu fyrir ráögjafarþjónustu sina.
Nií geta þær konur sem fengiö
hafa brjóstakrabbamein heimsótt
Samhjálpina annan hvorn miö-
vikudag á milli kl. 16—18. Meö
þessari ráögjafamiöstöð opnast
möguleiki fyrir konur sem hafa
gengiö í gegnum þessa aðgerö til
þess aö koma og ræöa sin mál.
Ennfremur kynnir Samhjálp á
sama staö allar þær nýjungar
sem til eru á markaðnum fyrir
konur sem á gervibrjóstum þurfa
aö halda.
Þærstofnuöu meö sér samtökin
áriö 1979, sem hafa þvi hlutverki
aö gegna, aö miöla af reynslu
þeim konum sem annaöhvort eru
aö fara eöa eru nýbúnar að fara I
samskonar aögerö. „Viö veitum
enga læknisfræöilega þjónustu.
Viö heimsækjum aöeins konurnar
• Þær eru ekki
„hálfkonur”
ef þær sjálfar óska þess þá sam-
kvæmt ósk lækna eða hjúkrunar-
fræðinga og ræöum við þær frá
okkar persónulegu reynslu.”
Þær Erla og Elin segja að þær I
Samhjálp sé u- bundnar þagnar-
skyldu gagnvartsjúklingunum og
aö þær vildu itreka þaö aö þær
heimsæktu aldrei konu nema hún
sjálf bæði um þaö. Þær veittu
konum ráðleggingar persónulegs
eölis og i sambandi við val á
gervibrjóstum og eins hvar þau
fást.
Þær eru sammála um það að
mjög mikilvægt væri bæöi fyrir
konuna og aöstandendur hennar
að geta talaö um veikindin. Flest
allir hrökkva i kút bara við aö
heyra orðið krabbamein, en meö
Sýnishorn af þeim gervibrjóstum og sundbolum sem á markaöinum er.