Helgarpósturinn - 13.11.1981, Blaðsíða 8

36
Föstudagur 13. nóvember 1981 —helgSrpOSturinri—
STIKLAÐ í JÓLABÓKAFLÓÐINU
Björt mey og hrein
— Helgarpósturinn birtir kafla úr nýrri skáldsögu Guðbergs Aðalsteinssonar,
sem út kemur hjá nýstofnuðum bókaklúbbi Arnar og Örlygs
Hulda var ekki tilbúin.
— Biddu i tvær minútur, sagði hún og
fötin hreinlega fuku af henni likt og
galdrar væru með i spilinu. Einn sokkur
lenti undir rúminu, annar á fuglabúrinu
oggallabuxurhreiðruðu notalega um sig i
hægindastólnum ásamt brjóstahaldara.
Siðan réðst allskonar fatnaður á hana
og beit sig fastan á likama hennar.
Ljósblár kjóll, bláir sokkar, hvit slæða
og hvitir skór með ógnvekjandi mjóum
hælum.
— Skitt með hælinn bara ef táin glansar
sagði hún og kimdi yfir eigin speki um leið
og hún tók undir handlegginn á mér.
Skodinn setti upp sparisvipinn og virtist
njóta þess að spretta úr spori með þetta
prúðbúna fólk.
Sjálfum leið mér hálfundarlega i stif-
pressuðum buxunum og fannst skraut-
klæðnaðurinn i hrópandi ósamræmi við
rifin sætin og rykugt mælaborðið.
—• Það er innrætið sem gildir, sagði ég
stundarhátt við sjálfan mig og Hulda leit
undrandi upp úr litlum spegli sem lá i
kjöltu hennar.
— Ha? sagði hún og þetta „ha” hristist
og valtum bilinn það sem eftir var af leiö-
inni.
Ormurinn langi var mættur við dyr
skemmtistaðarins og við lögðum okkar af
mörkum til þess að gera hann ennþá
lengri.
Annað veifiö voru dyrnar opnaðar og
þreytulegir, uppblásnir menn með rauða
sixpensara á kollunum kipptu þeim sem
fremst stóðu inn i húsið áður en þeir
skelltu dyrunum aftur. Burstaklipptur
unglingur um fimmtugt stytti okkur
stundir með hávisindalegum fyrirlestri
um þá skoðun sina að mannkynið ætti
tafarlaust að taka upp á þvi að ala upp
ánamaðka til manneldis. Hann var kom-
inn að mismunandi vaxtarhraöa og timg-
un ólikra tegunda miðaö viö rakastig
moldar og stöðu sólar, þegar skyndilega
var gripið i okkur og við fengum hraðferð
inn i hlyjuna.
Hulda gaf mér ákveðna skipun um að
finna laust borð en hvarf siðan inn á
kvennaklósettið.
Ég sá mér þann kost vænstan að gera
eins og fyrir mig var lagt og hóf leitina.
1 fyrstu lét ég mér nægja að renna aug-
unum yfirsalinn án þess að hreyfa mig úr
staö en þegar það bar engan árangur dró
ég til min stól og klifraöi upp á hann. Ot-
sýnið var mun betra ofan af stólnum og
svo til samstundis kom ég auga á litið
borð sem eins og beið eftir félagsskap
stutt frá dansgólfinu. Ég hraðaði mér yfir
aö borðinu settist niður og breiddi valds-
mannslega úrmérþannigaöþaöfæri ekki
fram hjá neinum að borðið væri upptekið.
Við næsta borð sat lágvaxinn þrekinn
maður um fertugt og það sem vakti at-
hygli mina á honum voru grá liflaus aug-
un sem voru eins og á floti.
— Sko þig!
Ég leit upp og horfði inn i brosandi augu
Huldu sem hafði greitt sér og snyrt með
undraverðum hraða.
— Þó svo ég setjist hjá þér skaltu ekki
gera þér neinar vonir, sagði hún og setti
stút á munninn.
— Ef mér likar vel við þig leyfi ég þér
kannskiaö kyssa mig seinna þegar enginn
sér til.
— Takk, sagöi ég og ætlaði að draga stól
undan borðinu handa henni en hún var
þegar sest.
Stór feitlaginn maður með englasvip,
klæddur ljósbrúnum jakkafötum rakst
litillega utan i borðiö um leið og hann
gekk framhjá, og honum virtist bregða
mjög við óhappið.
A meðan við hlustuðum á hann biðjast
afsökunar með háværum lýsingarorðum
tók ég eftir þvi að gráeygði maðurinn viö
næsta borö horfði látlaust á Huldu og af
svipnum mátti auðveldlega ráða um hvað
hugsanir hans snerust.
Þegar englasvipnum fannst óhappið
nægilega afsakaö lagði hann á ný af stað
út á góifið en gleymdi að lita fram fyrir
sig.
Afleiðingin var: Reiöur maður með
ljóst túberað hár, blaut jakkaföt og tómt
glas.
— Þú felldir glasið mitt! hrópaði hann
með grátklökkva i rómnum.
Andartak virtist hann vera á báðum
áttum hvort hann ætti að leggjast i gólfið
og gráta i eða lúskra á skaðvaldinum.
Hann valdi seinni kostinn og fyrr en varði
voru fimm eða sex dyraverðir mættír á
staðinn og sestir ofan á hann. Ung, ljós-
hærð stúlka með blá fljótandi augu
staldraði viö hjá hrúgunni og hristi höfuð-
ið hneyksluð á svipinn.
— Hvaö eruð þiö að gera eiginlega?
Sjúga úr honum blóð, eða hvað? Þetta er
viðbjóðslegt. Það ætti einhver að skrifa
um þetta i blöðin.
Einn og einn rauður sixpensari flaug út
i buskann en að öðru leyti var ekki hægt
að merkja hreyfingu á hrúgunni.
Útundan mér sá ég að gráeygði maður-
inn stóð upp frá borðinu sinu og gekk i átt-
ina til okkar. Ökyrrð komst á miðaldra
par sem hafði staðið við barinn og fylgst
fullt áhuga með þvi sem var að gerast.
Snarpar hvislingar áttu ser stað og karl-
kynshluti parsins lagði hikandi af stað út
á gólfið að hrúgunni.
— Afsakið að ég skuli trufla, en daman
vill fá að vita.. ég meina...
Hann ræksti sig og rauður litur færðist
upp eftir andlitinu á honum.
— Afsakið en daman vill fá að vita ...
hún spyr hvort við megum ekki vera
með? Ég meina, hérna, við höfum aldrei
tekið þátt i svona, þið vitið.
Það komst hreyfing á hrúguna, hún
færðist fram eftirganginum en hvarf loks
inn i hliðarherbergi.
— Góða kvöldið.
Röddin var lágvær en samt áberandi
ákveðin og ég þurfti ekki að lita upp til
þess að vita hver væri eigandi raddarinn-
ar en samt leit ég upp. Grá, liflaus augun
horfðu stift framhjá mér og reyndu aö
negla Huldu niður.
— Viltu dansa? spurði hann og hallaði
sér yfir borðið á áttina til hennar.
Hún lét sem hún sæi hann ekki en dró
sigarettureykinn djúpt að sér um leið og
hún leit eins og af tilviljun yfir til min.
Hann brosti sjálfsöruggu brosi, rétti úr
sér og gekk aftur yfir að borðinu sinu.
— Þú getur alveg dansað min vegna,
sagði ég og teygði úr fótleggjunum undir
borðinu.
Hún gretti sig.
— Mér finnst ekkert gaman að dansa.
Ég leit yfir öxl mér á gráeygða mann-
inn sem horföi iátlaust á Huldu sem
krosslagöi fótleggina þannig að blái kjóll-
inn dróst litillega upp um hana.
Skyndilega laust niður i huga minn
mynd af Hrafni þar sem hann stóð eins og
illa gerður hlutur i stigaganginum og
horfði á Huldu gæla við bakið á mér um
leiö og við gengum framhjá honum. Var
ég tekinn við hlutverki Hrafns?
Þvert gegn viija minum fann ég hvernig
afbrýðisemin náði tökum á mér og ég
færðimig til þannig, aðsá gráeygði missti
útsýnið en augnaráð hans boraðist inn i
hnakkann á mér.
— Það er ekki sérlega fjölmennt, sagði
ég til þess að segja eitthvað þvi ég vildi
losna við þessar hugsanir sem fyrst.
— Fámennt en góðmennt, sagði Hulda
og drap i sigarettunni.
Ég trommaði með fingurgómunum á
borðplötuna og imyndaði mér að ég gæfi
tónlistinni aukinn kraft og jafnvel nýja
vidd en Hulda kveikti sér i annarri siga-
rettu.
Einhvernveginn fannst mér staðurinn
ekki eins áhugaverður og oft áður og yfir-
borðsmennskan of augljós til þess að ég
gæti skemmt mér sem skyldi.
— Eigum við ekki bara að skella okkur
heim? spurði ég og strauk hendinni um
hnakkann.
— Við erum rétt nýkomin, sagði Hulda
og af röddinni mátti ráða að hún var ekk-
ert allt of hrifin af hugmyndinni.
— Hlustaðu á tónlistina og reyndu að
slappa af. Horfðu á fólkið eða eitthvað.
— Horfa á fólkið?
— Já, eins og maðurinn við næsta borð
til dæmis.
Eg sneri mér hægt við. Jú, gráeygði
maðurinn var þarna ennþá, en hann hafði
fært sig um set þannig að ég var ekki
lengur á milli hans og Huldu. Þegar hann
varð var við athyglina sem hann vakti,
stóð hann upp og gekk rólegum skrefum
yfir til okkar. Sem fyrr horfði hann beint i
gegnum mig á Huldu.
— Viltu dansa? spurði hann og hneigði
höfuðið lltillega að sið enskra aöals-
manna.
— Ég kann ekki að dansa, sagði Hulda
og röddin var köld og fráhrindandi.
— Þvi neita ég að trúa.sagöi hann og
dauft bros lék um varirnar.
— Jafnfögur stúlka og þú hlýtur að hafa
fengið danskunnáttu i vöggugjöf rétt eins
og persónutöfra og kynþokka.
Komdu þér i burtu og leiktu þér viö
jafnaldra þina, hugsaði ég en þagði þunnu
hljóði.
Það var eins og ég væri að horfa á ieik-
sýningu þar sem áhorfandanum er ekki
ætlað að taka þátt i leiknum.
— Það er naumast þú reitir af þér gull-
hamrana, sagði Hulda og kuldinn var
horfinn úr röddinni. Hann hneigði sig aft-
ur og mér flaug i hug að ef til vill væri
þetta kækur.
— Einn dans er allt sem ég bið um. Að
honum loknum mun ég halda heimleiðis
hamingjusamur maður.
Hulda hló glaðlega og leit á mig.
— Nennirðu að biða ef ég dansa einn
dans?
Ég kinkaði kolli og sá gráeygði hneigði
sig einu sinni i viðbót áður en hann rétti
henni arminn. Þau gengu tiguleg i fasi út
á dansgólfið og von og bráðar voru þau
horfin inn i iðandi mannhafið. Ég lokaði
augunum og reyndi að hlusta á tónlistina
en hávaðinn og skarkalinn var það mikill
að ég gat ekki notið hennar.
Þegar ég opnaði augun aftur sá ég mér
til undrunar að ég sat ekki lengur einn við
borðið.
Á móti mér sat i mestu makindum ung
stúlka meðsittdökkthár, og þykkar rauð-
ar varir.
— Hver leyfði þér að sitja við þetta
borð? spurði hún og strekkti á hálsvöðv-
unum þegar hún talaði.
— Þetta er mitt borð, hélt hún áfram.
— Égá þetta borð. Berðuenga virðingu
fyrir eigum annarra?
— Þitt... sagði ég en komst ekki lengra
þvi hún greip strax fram i fyrir mér.
— Það nær auðvitað engri átt að hver
sem er hlussi sér hérna niður þótt ég
skreppi frá til þess að gera mig fallega.
Eða hvað finnst þér?
Ég var nógu einfaldur til þess að halda
að hún byggist við svari svo ég opnaði
munninn en hún stoppaði mig strax af
með þvi að veifa hendinni ögrandi fyrir
framan andlitið á mér.
— Trúirðu mér kannski ekki? Heldurðu
að ég sé að búa þetta til? Viltu sannanir,
vottorð kannski? Staðfest og stimplað af
fógeta? Lit ég ekki út fyrir að vera trú-
verðug manneskja?
Hún lagðist fram á borðið, einblindi á
mig og bjóst augsýnilega við svari eða
svörum, en ég þagðiog sat hreyfingarlaus
i stólnum.
Ég gerði mér fulla grein fyrir þvi að ef
til vill þyrfti ég að stökkva i burtu eða
jafnvel verja hendur minar ef i hart færi.
Eftir langa, taugastrekkjandi þögn
stóð hún skyndilega upp frá borðinu og
blés mæðulega.
— Ég tala við yfirþjóninn, sagði hún og
af svipnum mátti ráða að hún vorkenndi
mér vegna þeirra óskapa sem ég ætti eftir
að ganga i gegnum.
— Það er ekki hægt að þegja yfir þessu,
sagði hún og gekk hnakkakerrt i burtu.
— Ertu orðinn leiður á að biða? spurði
Hulda og hún hafði roðnað i andliti við
dansinn.
Ég hristi höfuðið.
— Eigum við ekki að koma okkur heim?
Ég hef það á tilfinningunni að okkur sé
ekki til setunnar boðið við þetta borð.
Hún leit undrandi á mig.
— Á tilfinningunni?
Ég kinkaði kolli og út undan mér sá ég
hvar marglýstur eigandi borðsins kom
stormandi i gegnum mannþröngina með
vandræðalegan þjón i eftirdragi og ég stóð
snöggt upp frá borðinu.
Hulda fylgdi augnaráði minu eftir og
hún samþykkti strax uppástungu um
virðulegt undanhald og við hröðuðum
okkur I gagnstæða átt.
Þegar viö höföum gengið um húsakynnin
um nokkurt skeið lýsti Hulda þvi yfir að
hún vildi fara heim.
— Ég er dottin úr stuði, bætti hún við
stuttu seinna og útgöngudyrnar opnuðust
eins og af sjálfsdáðun þegar við nálguð-
umst þær.
Þegar við komum að Skodanum tók hún
um handlegginn á mér og horföi hugsi
niður fyrir sig.
— Ég vil vera ein i nótt, sagði hún lág-
mælt.
— Þú skilur mig, er það ekki?
— Auðvitað, sagði ég en meinti i raun og
veru að ég þráði að vera hjá henni um
nóttina.
Ég kem henni á óvart, hugsaöi ég um
leið og ég settist undir stýrið. Kannski
kaupi ég handa henni blóm og færi henni
þau i morgunsárið. Já, ég kem henni á
óvart.
Byrjaði að skrifa
í sjónvarpsleysinu
„Það eru tvö og hálft ár
siðan ég byrjaði að skrifa
þessa bók”, sagði Guð-
bergur Aðalsteinsson, raf-
virki og r'thöfundur, en
fyrsta skáldsaga hans er nú
komin ðt-
,,Ég byrjaði að skrifa i
fristundum minum fyrir
fjórum árum. Þá byrjaði
ég á að þreifa mig áfram
við ritstörfin, reyndi að
komast inn i skáldsöguna”.
— Hvað olli þvi, aö þú
byrjaðir að skrifa?
,,Ég byrjaði þegar ég
flutti til Reykjavikur af
Vatnsleysuströndinni. Ég
haföi ekkert sjónvarp og
þannig þróaöist þessi fri-
stundaiðja min. Ég skrifa
jafnan á kvöldin og annars,
þegar ég hef tima”.
Eru skriftir ekki erfið
tómstundaiðja?
„Þær voru það i fyrstu.
Núorðiö finnst mér bara
auðvelt að skrifa”.
Þessi fyrsta skáldsaga
Guðbergs Aðalsteinssonar
heitir „Björtmey og hrein”
og sýnishorn af henni birt-
ist hér á siðunni. Guð-
bergur tjáði okkur aö hann
væri tuttugu og átta ára
gamall — kornungur
maöur — og hann væri
þegar kominn af stað með
næstu sögu sina — og bætti
'við, að sjónvarpsleysið
hefði leitt hann á staö I af-
skaplega skemmtilegri
iöju.
—GG
Guöbergur Aðalsteinsson