Helgarpósturinn - 11.12.1981, Blaðsíða 19
he/garposturinrL
Föstudagur 11. desember 1981
19
Menningarsöguleg forvitni
Hamrað á höggdeyfa
Sl&ustu Háskólatónleikar fyr-
ir jól voru i Norræna húsinu á
föstudaginn var. Þar lék
Halldór Haraldsson þrjú verk
eftir ungverska 100 ára afmæl-
isbarniö Béla Bartók. Halldór
mun hafa gruflaö talsvert i tón-
list Bartóks upp á siökastiö,
einsog m.a. heyrist af útvarps-
þáttum hans um þessar mundir,
en öll slik þekking kemst meö
einhverju móti til skila i flutn-
ingi. Þótt auðvitaö veröi aö taka
þjóölög, þjóövisur og önnur
þjóölistaverk sem slik án þess
andi vel þessi verk, sem eru
meðal hins ágætasta sinnar teg-
undar. Manni finnst einungis
sorglegt, aö óhentugur húsa-
kostur og/eða uppstiiling skuli
meina bæöi flytjendum og
áheyrendum aö njóta þessarar
listar og kunnandi til fulls.
Kúchenmusik og
kvæðalyfting
Þaö var aö sumu leyti svipuö
saga kvöldiö eftir, þegar Musica
Novahélt tónleika á sama staö,
þ.e.: fremjendur sáust varla,
nema þeir stæöu uppréttir.
Eyrna lyst
eftir Arna Björnsson
aö vita neitt um höfund, er fá-
sinna, að óþarft sé að kynna sér
lif höfunda og meðgöngutlma
verkanna, ef unnt er.
Halldór lék fyrst nokkra
rúmenska dansa frá 1915, en
landamæri Ungverjalands og
Rúmeniu hafa löngum veriö á
reiki óg þjóöernisminnihlutar i
báðum rikjum. En Béla Bartók
er auk annars einhver merkasti
þjóðlagasafnari allra tima, og
hann náöi lögunum sumpart á
frumstæö upptökutæki. Það
auönaðist Bjarna okkar Þor-
steinssyni hinsvegar ekki. Úr
þessum auði hefur Bartók svo
smiðað nokkur snilldarleg
pianó-og hljómsveitarverk.---
I svitunniop. 14frá 1916 bregöur
afturámóti fyrir arabiskum
áhrifum frá Biskra I noröurjaöri
Sahara, þar sem Barók safnaöi
þjóðlögum áriö 1913.
Sónatan frá 1926 er af mörg-
um talin veigamesta tónsmið
Bartóks fyrir pianó. Hún gerir
miklar tæknilegar kröfur bæöi
til flytjanda og hljóöfæris, þvi
aö hér á slagharpan að bera
nafn með rentu, og ásláttarhliö
hennar er meginatriðið, enda
var Bartók ætið einkar hrifinn
af slagverki. Til þeirra nota er
flygillinn i Norræna húsinu vist
of mjúkur, þótt Halldór geröi
sitt besta, sem vissulega var af
hinu ágætara tagi.
Þessi sónata og fleiri verk
Bartóks ættu annars aö áminna
okkur um aö vera ekki mjög
dómfljótir um nýstárlega
músik, heldur ástunda menn-
ingarsögulega forvitni. Sónatan
þótti einungis fáum góö fyrst i
staö.
Stofutónlist í
spónastokk
Þaö eru óneitanlega nokkur
vandkvæöi á góöu húsnæöi fyrir
stofutónlist hér i borg. Salur
Læröa skólans væri sannarlega
göfugastur til þess brúks, en
hann veröur of litill, þegar
áheyrendur taka aö skipta
hundruðum. Bústaðakirkja er
reyndar ágæt, en þar er enginn
flygill.
Þvi tók Kammermúsikklúbb-
urinn það til ráös aö flytja Trió
Schuberts op.99fyrir fiölu, selló
og pfanó og Erkihertoga-trió
Beethovens i Kjarvalssalnum á
Klömbrum. Þessi salur er lang-
ur og mjór einsog stór spóna-
stokkur i laginu. Þegar hljóö-
færaleikarar eru haföir i öörum
endanum, skortir alla nálægö
viö þá, en hún er einmitt eitt af
hinu notalega viö stofutónlist.
Ég sá t.d. aldrei nema rétt efst i
lambskollinn á Gunnari Kvar-
an, hvitan hjálminn á Arna
Kristjánssyni og stöku sinnum
bogann hjá Laufeyju Siguröar-
dóttur. Hefði ekki verið reyri-
andi að koma palli þeirra fyrir
nálægt miðjum salnum og lofa
okkurað sitja allt um kring? En
auk þessa er einhver tauklæön-
ing á veggjunum, sem spillir
hljómburöinum.
Þetta breytir engu um þaö, aö
áðurnefnt þrieyki spilaöi ljóm-
Þetta var einkar bagalegt i
verkinu Glopplop eftir Magnús
Guðlaugsson.Þar munu félagar
úr Háskólakórnum hafa setiö á
gólfi og rislaö meö einhverja
hluti. Hljóöin voru þvi likust,
þegar maöur er aö vaska upp i
eldhúsinu og snurtu hjarta mitt
djúpt, þvi ég hef svo sjaldan átt
þess kost að sinna þeirri eftir-
lætisiðju. Þetta mætti heita
Kuchenmusik, ályktaði ég.
En uppvaskið stóö of skamma
stund. Þá tók ekki verra viö.
Rislarnir stóöu upp og fóru aö
buldra og babla einsog Egga La,
þegar hún var l.itil sér. Þetta var
lika einkar húslegt. En burtséö
frá þessum óöi til heimilis-
sælunnar var þetta ósköp léleg
og ekki einusinni úrelt aula-
fyndni, þvi menn hafa veriö að
gutla viö svonalagað um áratugi
og aldrei verið sniöugt.
Það var þó ekki einusinni
hægt aö tala um lélega kimni i
Variations III og IV eftir John
Cage, enda allt sem heyrist frá
þeim manni þrautleiðinlegt og
jafnvei þagnirnar lika. Þaö var
þvi góö ráðstöfun hjá Snorra
Sigfúsi Birgissyni og Óskari
Ingólfssyni að spila þessar
variations samtimis á pianóiö
og klarinettið og vinna meö þvi
dýrmætar minútur.
Miklu snotrara var samtaliö
milli flautu og slaghörpu, sem
Norsarinn Lasse Thoresen hef-
ur nýsamið fyrir Manuelu
Wieslerog hún flutti ásamt Þor-
katli Sigurbjörnssyni. Þaö
mætti heyra oftar, en ætti bara
ekki aö heita Interplay i stil is-
lenskra veitingakújóna.
Loks kom svo meiriháttar
verk: Kantata IV — Mansöngv-
ar eftir Jónas Tómasson viö 12
ljóö eftir Hannes Pétursson.
Flytjendur voru Háskólakórinn,
Snorri, Oskar, Nora Kornblueh
og Michael Shelton, en stjórn-
andi Hjálmar Ragnarsson.
Hér er um ýmisskonar tilþrif
aö ræöa, sem gaman væri aö
heyra oftar eöa hafa á plötu.
Ekki er það allt af þýöara tag-
inu, en þar sem sum þessara
ástarljóöa Hannesar jaöra viö
aö vera sykursæt, hafa þau ekki
nema gott af dálitlu súru með,
svo að blandan verður oft
bragöbetri en ella.
Jónas Tómasson — í verki hans/
hjá Musica Nova „var um ýmis-
konar tilþrif aö ræöa, sem
gaman væri að heyra oftar eöa
hafa á plötu."
Holiywood hefur haldið sögu villta : vestursins lifandi i
hjörtum allra kvik- r^w
myndaunnenda. I
þessari myndasyrpu
upplifum við á ný
atriöi úr frægustu
myndum villta' vest-
ursins og sjáum
gömul og ný andlit i aöalhlutverkum. P)§
Meöal þeirra sem f X \
fram koma eru: |JS
John Wayne, Henry 1 s
Fonda, Rita Hay- worth, Grace Kelly, 1 \
Gregory Peck, Roy |||
Rogers, Clint East -
wood, Charles
Bronson og fleiri.
Sýnd j' pilg
-föstudag kl 5, 7 og 9
laugardag og sunnu-
dag kl. 3, 5, 7 og 9
Emmanuelle 2
S\ 11(1
föstud. laugard. og
sunnud. sýnd kl. 11.
Islenzkur texti.
Stranglega biinnurt
innan lt> ára.
<*i<9
LEIKFÉLAG
REYKÍAVlKUR
Undir áiminum
fóstudag kl. 20.30
Jói
laugardag kl. 20.30
Orfáar sýningar eftir
Kiöuslu sýningar fyrir jól
Miftasala i lönó kl 14-20 30
Revian skornir skammtar
Miftnætursýning i Austurbæjar-
biói
laugardag kl. 23.30
Siftasta sinn a þessu ári
Miftasaia i Austurbæjarbiói kl
16-21 simi 11384
sími 16620
ÞJÓDLEÍkHÚS.'P
Hótel Paradis
i kvöld kl. 20
sunnudag kl. 20
Siöasta sinn
Dans á rósum
laugardag kl. 20
Miðasala 13.16 - 20.
Simi 1-1200
' •. |
1
i mm
|m|
i ;1
...... i
Afar gamansöm og
„erótísk” mynd sem
hlotið hefur gifurlegar
vinsældir erlendis.
Aðalhlutverk Sonia
Braga, Jose' Wilker.
Leikstjóri Bruno
Barro.
Bönnuö innan 12 ára.
Sýnd kl.5, 7og9föstu-
dag, laugardag og
sunnudag.
Laugardagur.
(Sami texti)
Sunnudagur.
Barnasýning kl. 3.
Hrói Höttur
Mánudagsmyndin
Segir hver
( H v e m h a r
bestemt)
H
! Gamanmynd sem
dregur nutima geð-
j lækningar og sálfræöi
sundur og saman á
I háöinu.
‘ Sýnd kl. 5, 7 og 9.
j Bönnuö innan 16 ára.
Fyrri sýningardagur.
Al Iti fURBÆJAHKH 1
113-84
I
==(|íjwUm=
ÚTLAGINN
9
Vopn og verk tala
riku máli i Útlag-
anum. Sæbjörn
Valdimarsson,
Morgunbl.
Útlaginn er kvik-
mynd sem höföar
til fjöldans. Sólveig
K. Jónsd. Visi
Jafnfætis þvi besta
i vestrænum
myndum. Arni
Þórarinsson,
Helgarpóstinum.
Það cr spenna i
þessari mynd. Arni
Bergmann, Þjóöv.
Útlaginn er nieiri-
háttar kvikmynd.
örn Þórisson, >
Dagbl.
Svona á aö kvik-
mynda tslendinga-
sögurnar. J.B.H.,
Alþýöubl.
Já, þaö er hægt!
Elias S. Jónsson
,1 Tiniinn.
Bönnuöinnan 12 ára
Sýnd k 1.5, 7 og 9
Stórmynd eftir sögu
! Jack Higgi ns, sem
nú er lesin i útvarp,
meö Michael Caine
— Donald Suther-
land — Robert Du-
val.
Islenskur texti
Sýnd kl. 9 og 11,15
Salur C
Til i tuskiö
Skemmtileg og djörf
mynd um lif vændis-
konu með Lynn
Redgrave.
Islenskur texti
Bönnuð innan 16 ára
Sýnd kl. 3.05 — 5.05
— 7.05 — 9.05 og 11.05
Salur D
Flökkustelpan
Hörkuspennandi iit-
mynd meö David
Carradine
tslenskur texti
Bönnuö börnum
Sýnd kl. 5.15 — 7.15
— 9.15 og 11.15
'
IIIBIS
laugaras
■J: 'Jr j
Sirni32075
laugatdagur
Flugskýli 18
Ny mjoR spcnnandi bandarlsk;
| mynd um barátlu 2 geiiníara vift
| * aft sanna sakleysi sitt. A hverju? ;|
Aftalhlulvcrk: Darren McGravin, i
Kofcert Vaughn og Gary Collins. í
Islenskur texti.
Sýnd kl. 5,7.9 og II
9rP
i
Bankaræning jar
á eftirlaunum
JCðC AET LÍK
cn/ CAcnev/mdio:
fl®f
'ðonwirí/nic'
Bráöskemmtileg ný
gamanmynd um
þrjá hressa karla,
sem komnir eru á
eftirlaun og ákveöa
þá aö lifga upp á til-
veruna meö þvi aö
fremja bankarán.
Aðalhlutverk:
George Burns og Art
Carney ásamt hin-
| um heimsþekkta
leiklistarkennara
Lee Strasberg.
\ t Sýnd kl. 5, 7 og 9.
-1 ATH. Sunnudagurú
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.