Helgarpósturinn - 30.12.1981, Blaðsíða 8

pásturinn—
Blað um þjóömál/
listir og menningarmál.
utgefandi: Vitaðsgjafi hf.
Framkvaemdastjóri: Bjarni P.
Magnússon.
Ritstjórar: Arni Þórarinsson,
Björn Vignir Sigurpálsson.
Blaðamenn: Guðjón Arn-
grimsson, Guðlaugur Berg-
mundsson, Gunnar Gunnars-
son og Þorgrimur Gestsson.
Utlit: Kristinn G. Harðarson.
Ljósmyndir: Jim Smart
Auglýsingar: Inga Birna
Gunnarsdóttir
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdótt-
ir.
Dreif ingarstjóri: Sigurður
Steinarsson.
Ritstjórn og auglýsingar eru
að Síðumúla 11, Reykjavik.
Sími 81866. Afgreiösla að
Hverfisgötu 8 10. Simar:
81866, 81741, og 14906.
Prentun: Blaðaprent hf.
Askrifatarverð
a mánuði kr. 30.
Lausasöluverð kr. 10,-
Við ára-
mót
Nú eru áramót um land alft og
af því tilefni er ástæða til að
hvetja þjóðina til að gæta hófsemi
I hvivetna en einkum þó i um-
gengninni við eldinn og áfengið.
Liðið ár, sem kallað var ár fatl-
aðra,hlýtur að athuguðu máli að
hvetja fólk til að horfa bjarteygt
um öxl um leið og framtBinni er
gefinn gaumur,jafnframt þvi sem
enginn ætti að láta undir höfuð
leggjast að lita I eigin barm.
A áramótum skal hófsemi gætt,
því undanfarin ár og jafnvel ára-
tugi hcfur gætttilhneigingar til að
rasa um ráö fram hér við ysta
haf. Við skulum þvf ber jast áfram
á brautkristilegssiögæöisog færa
okkur I nyt reynslu annarra þjóða
og genginna kynskfða og látum
okkur ótrauð vftin að varnaöi
veröa. t þessu samhengier rétt aö
hvetja bókmenntaþjóöina, lærða
og leika, til að hafa f huga, að það
er of seint að byrgja brunninn
þegar bamið er komið á kaf.
Sömuleiðis hlýtur hinni upplýstu
og frjálsu þjóö aö vera ljóst, aö
þar sem rýkur, þar er eldur und-
ir.
Þegar við nú horfum fram I tíð-
ina, þá er ekki úr vegi að taka
nokkuð miö af spá Þ jóðhagsstofn-
unar, en jafnframt ber að muna,
að þaö er erfitt aö spá, einkum
um þjóðarhag. En gegn áfengis-
bölinu verðum við þóað róa ölium
árum, undan þvi verður annars
ekki vikist.
Þegar við nú stöndum enn einu
sinni á áriðandi timamótum og
hefjum enn á ný atrennu að verö-
bólgunni, skulum við þó halda I þá
bjargföstu trú okkar, aö fiski-
stofnana verðum við að efla, eig-
um við að lifa af f þessu landi, en
við skúlum samt ekki ætla okkur
um of. Við búum ndoröið við þýö-
ingarmikla reynslu í þessum
málum og vitum þjóða best, að
þaðsem ber að gera, er að renna
traustum stoðum undir landhelg-
ina og bera siðan nytjafiskinn á
höndum okkar á vithinna erlendu
neytenda, jafnframt þvf sem við
skulum hafa i huga það sem
gamlirsungu og hið forna orðtak:
E igi er sopið kálið þótt f ausuna sé
komiö.
Við stöndum nú andspænis
þeirri hryggilegu staöreynd, aö
viö verðum aö fremja stórátak I
baráttunni gegn spillingu em-
bættismanna, en skulum þó
muna, að hver jum þykir sinn fugl
fagur. Sama gildir f baráttunni
gegn náttúrunni og hinum erfiöu
náttúruhamförum, sem stundum
hafa gengið svo nærri þreki þjóö-
arinnar aö landfellir og þ jóðflutn-
ingar hafa staðið fyrir dyrum.
Þaö veröur þannig að efla til
átaks, já þjóðarsöfnunar,f tilefni
af baráttunni gegn náttóruöflun-
um, en jafnframt minnast þess,
að hollt er heima hvað.
Við skulum ganga á vit nýja
ársins og þeirra erfiöleika sem
eflaust munu mæta okkur á næstu
dögum og mánuöum með opnum
huga og frjáls i fasi þvi aö far-
sældarsjónarmiöin hljóta að vera
þjóðinni fyrirbestu fhinni tvisýnu
sókn eftir vindi.
Gleðilegt ár!
Miðvikudagur 30. desember 1981 holrjarpnczp frfnn
Síöasti póstur
ársins
Ó, guð, nú er semsagt
komið að minum lands-
byggðarpósti. Enn einu
sinni hefst hin mánaðar-
lega sjálfskrufning: Hef ég
nokkuð farið og nokkuð
gert sem i'frásögur er fær-
andi? Hef ég nokkuð lesiö
og nokkuð hugsað sem ég
get talað um? Getur mér
nú ekki dottið i hug eitt-
vatnið hitnaöi svo snöggt i
húsunum hérna að við vit-
um ekki okkar rjúkandi
ráð. Og hvaö á maður svo
að halda?
Ahittber svo afturað lita
að einn Austfjarðapóstur-
inn i haust fól I sér einiæga
fordæmingu á vigbúnaö-
arkapphlaupi stórveldanna
og þau hafa ekkert tillit
hvert framfaramál sem ég
get rætt um og kvartaö yfir
og sem siðan er hægt að
kippa i lag?
etta siöasta er lang--
brýnast — finnst mér — af
þvi að ég held kannski að
Austfjarðapósturinn hafi
viðtæk pólitisk og þjóö-
félagsleg áhrif. Siöasti
póstur héðan var til dæmis
um virkjunarmál og kalda
hitaveituvatniö okkar hérá
Egilsstöðum. Og hvað
geröist? Norðlendingar
fóru að þráast við að taka
við næstu stórvirkjun og
tekið til þess. Nema siöur
sé. Trúlega hafa Austfjarða
pistlarnir engin áhrif
haft neins staðar á þessu
ári — ég verö vist að
kyngja þvi. Þetta með
heita vatnið hefur áreiðan-
lega verið tilviljun. Og þá
er hinni félagslegu ábyrgö
jafnframt af mér létt og
mikið er ég fegin. Mér datt
nefnilega ekkert fjórðungs-
bundið framfaramál I hug
— i bili, ekkert sem tekur
þvi aö rifast útaf svona á
slöasta degi þessa árs.
Kannski er þessi
skyndilega sáttfýsi við
ástand mála i fjórðungnum
og þessi endemis hugsana-
leti til komin af þvi að jóla-
hátiðin er nýliöin og maður
er ennþá svo saddur og les
bækur fram á morgna og
sefurframá hádegi og opn-
ar ekki munninn til annars
en aö dæsa af velliöan. Það
er nú meira friið þetta
jólafri! Og þó að megi
vandlætast mikiö yfir
penipgaaustrinum, vinn-
unni og stressinu fyrir jól —
og svo ofátinu og mókinu
yfirjólinsjálf ....þá heldég
að flest okkar vildu siöur
sleppa þessu tilstandi. Ef
við gerðum okkur ekki
þennan dagamun yfir há-
veturinn, heiðnir jafnt sem
kristnir, þá held ég að
skammdegið hér uppi á ts-
landi, þetta endalausa
myrkur, yröi okkur enn
þungbærara, fólkið yrði
enn hvumpnara og geð-
truflaöra og heimskauta-
brjálæðið enn styttra
undan en nú er.
En hvað um þaö....
Þessi jólahátið er semsagt
búinogár iþá næstu.Nú er
komið að áramótunum.
Sumir rifja þá angurværir
upp atburði ársins sem var
að liða —aðrir láta þaöal
veg vera, enda eins gott að
láta gleymskuna um þá.
Vonandi verður næsta ár
gott og skemmtilegt: ár
gagnrýninnar hugsunar,
ár blómstrandi skoðana-
baráttuog fjörugna fjölda-
hreyfinga, ár vaxandi
áhrifa almennings, og
þverrandi valda þjóðar-
leiðtoga eða m.ö.o. —
Gleðilegt nýtt ár fyrir okk-
ur öll saman! Hittumst aft-
ur fjallhress á nýju ári!
Dagný
pillur veröi hann að kaupa
enn þá sterkara lim fyrir
gervitamurnar, og til aö
gervitennurnar fái réttan
bakgrunn og virki nógu
hvitar, verði hann að sýn-
ast brúnn og Bggja i sól eöa
éta pillur og er þá aöeins
fátt af þvi talið sem auglýs-
ingarnar leggja áherzlu á
aö sé að. 1 flestum tilfellum
er tilgangur auglýsingar-
innar, þegar hún snýr sér
að áhorfandanum sjálfum,
að draga upp mynd af hon-
um gráum og guggnum,fá-
tækum af glitrandi skrauti;
sem sé, aö allt sé ómögu-
legt og því veröi aö kaupa
tJtvarpið ætti aö þakka
fyrir að losna við auglýs-
ingaskraniö yfir til frjálsra
stöðva. Eigi að reka ri'kis-
útvarpið með reisn hlýtur
stefnan aö vera sú, að það
verði algjörlega óháö aug-
lýsingum og leggi þær
hreinlega niöur, en eyði
ekki stórum hluta af út-
sendingartfma si'num til að
ganga af myndmálssmekk
þjóðarinnar dauðum.
S ú staðreynd, að kvöld
eftir kvöld, sé send út dag-
skrá þar sem eina Islenzka
efnið er auglýsingar, er svo
hrikaleg, að sú spurning
vaknar hreinlega hvort
þessi f jölmiðill eigi yfirleitt
nokkurn rétt á sér lengur.
Videóiö getur alveg eins
dreift þvi erlenda efni sem
sjónvarpiö sendir Ut. Er þá
réttlætingin fyrir islenzku
sjónvarpi einungis sú að
senda út auglýsingar og
einstaka islenzka dagskrá
á tyllidögum? Þvi miöur
virðist þróunin stefna öll i
þá átt. Frumsamiö islenzkt
dagskrárefni verður æ
minna í hlutfalli við erlent
efni, auglýsingar og upp-
fyllingarþætti. Þessa þróun
verður að stöðva.
Eigi að reka rfkisfjöl-
miðil sem heitir útvarp, þá
á hann að snúa sér að þeim
verkefnum sem þjóðin ger-
ir kröfur til: að framleiða
islenzkt frumsamið efni
sem f jallar um okkur sjálf
og þaö land sem við byggj-
um. Sú menningarpóliti'k,
sem birtist i afstöðu st jórn-
valda til rikisútvarpsins,
segir okkur meira um
hvert viö stefnum i and-
legri s jálfseyðingu en
nokkurt annað einstakt
dæmi.
Trúlega hefur aldrei ver-
iö ráðist af jafn mikilli
grimmd á sál þessarar
þjóðar og gert hefur verið i
krafti þeirrar þróunar sem
auglýsingaflóö sjónvarps-
ins hefur hleypt af stokkun-
um. Þar er lágkúran rækt-
uö og alið á andlegri fátækt
og ræfildómi. Ef þessi þró-
un verður ekki stöövuð,
höfum við selt glymskratt-
anum sál okkar, og eftir
það verður ekki aftursnúið.
G eti frjálst útvarp losað
rikisútvarpið undan aug-
lýsingaófögnuöinum, þá
ætti það eitt útaf fyrir sig
aö vera nægileg ástæða til
að gefa Utvarp frjálst, og
það sem allra fyrst.
Að se/Ja
glymskrattanum
sál sína
H
J var er sú þjóö á vegi
stödd sem horfir meir en
klukkuti'ma á dag á sjón-
varpsauglýsingar og situr
jafnframtuppi með þá blá-
köldu staöreynd aö eina
innlenda efniö á dag-
skránni eru þessar auglýs-
ingar. Auglýsingarsem eru
ekki aðeins mesta skrum-
skæling myndmálsins sem
gerð hefur verið heldur
stefna i flestum tilfellum að
þvi einu að ala á óánægju
og minnimáttarkennd
áhorfandans, með þvi að
telja honum trú um: að
hann sé illa klæddur og
verði að kaupa ný föt, aö
hann sé andfúll og veröi að
hakka i sig hálspillur, og til
að geta hakkaö i sig háls-
og kaupa. Þær hryggðar-
myndirsemspýtast þannig
inn á gólf fólks dag eftir
dag í gegnum rikisrekin
fjölmiðil sem ætti aö hafa
menningarlegu hlutverki
að gegna, eru einhver iág-
kúrulegasti blettur I sögu
seinni tima. Og að rikisfjöi-
miðill skuli notaður til að
framfylgja þessu tilræði
við islenzkt myndmál, er
enn þá skelfilegra.
H
vemig er sá almenn-
ingurorðinn sem situr mót-
mælalaust undir þessu, og
borgar þar aö auki afnota-
gjald fyrir aö glápa á lág-
kúruna. Og hvað er að ger-
ast I höfðum þeirra sem
telja að ein megin hættan
við frjálst Utvarp sé að út-
varpið missi auglýsingam-
ar og glati þar með rekstr-
argrundvellinum ?
Hringborðið skrifa: Heimir Pálsson— Hráfn Gunnlaugssori —^ Jón Baldvin Hanni-
balsson — Jónas Jónasson — Magnea J. Matthíasdótfir — Sigurður A. Magnússon
— Þráinn_Bertelison . _______
Uringborðið
I dag skrifar Hrafn Gunnlaugsson

mm