Helgarpósturinn - 25.08.1983, Page 11
11
Nú er lag fyrir konurnar
/ bandarískum stjórnmálum
,,Mér er ómögulegt aö skilja,
hvernig tvö hundruð konur, sem ekki
raka á sér fótleggina, geta þóst tala
fyrir munn allra bandarískra kvenna",
sagði borgarstjórnarfulltrúi í San
Antonio raunamæddur og átti þá við
ráðstefnu bandarískra kvenna í
stjórnmálum, sem haldin var þar í
borginni í sumar.
Blessaður karlinn! Ráðstefnan var á vegum
„National Women's Political Caucus” sem
munu vera samtök kvenna úr báðum banda-
rísku stjórnmálaflokkunum, demokrata og
repúblikana. Átta hundruð konur mættu á
staðinn og í fyrsta sinn í 12 ára sögu samtak-
anna var körlum boðið að taka til máls. Þeir
komu líka í hrönnum: Mondale, John Glenn,
Gary Hart, Alan Cranston, Ernest Hollings,
— allt karlar, sem berjast nú fyrir útnefningu
sem frambjóðandi demokrata við næstu
forsetakosningar. Það var ekki að ósekju að
þeir færu í biðilsbuxurnar og lofuðu afrek
kvenna, bandarískir stjórnmálamenn hafa
nefnilega komist að raun um að atkvæði
kvenna skipta máli og að í þau þarf að krækja
með öðrum brögðum en í atkvæði karla.
Kynja- bilið.
Víðtækar skoðanakannanir í Bandaríkjun-
um á síðustu árum hafa leitt í ljós, að konur
neyta nú kosningaréttar síns í æ ríkari mæli og
að afstaða þeirra til politískra deilumála er
gjörólík afstöðu karlanna. Þær hafa önnur
viðhorf til hlutanna. Fyrrnend ráðstefna fjall-
aði einmitt um þessi skil á milli kynjanna, sem
fyrir vestan kallast „the gender gap” — kynja-
bilið. Þær 800 konur, sem sóttu ráðstefnuna,
eru flestar þingmenn, embættismenn og virk-
ar kvenréttindakonur innan flokkanna.
„Karlarnir eru búnir að uppgötva að konur
hafa aðra heimssýn en þeir, sagði Pat
Schröder þingkona frá Colorado, „konur
hafa betri yfirsýn. Efnahagsmálin snerta
efnahag kvenna en þó nægir ekki að bæta
okkar hlut fjárhagslega til að minnka bilið
hvað snertir viðhorf og afstöðu. Konur munu
halda áfram að æsa sig þangað til þessu
kraftakallahugarfari sem nú ríkir, verður
breytt. Annars springur heimurinn í loft upp”.
Afstaðan til Reagan
Ólík viðhorf kynjanna hvað varðar pólitík
hefur ekki síst komið fram í skoðanakönnun-
um um Reagan forseta. Á ráðstefnunni stóðu
konur beggja flokkanna upp til að klappa fyr-
ir ræðumanni, sem sagði forsetann „alveg
von-lausan í kvenamálunum”. í könnun sem
tímaritið Time og CBS sjónvarpsstöðin létu
gera, kom fram að konur almennt eru miklu
ósáttari við Reagan en karlarnir, munurinn
nam 21% hjá sjálfum flokkssystkinum for-
setans.'Sérfræðingar kannana, stjórnmála-
fræðingar og stjórnmálmenn telja upp ýmsar
orsakir fyrir þessum mun, þ.á.m. verri fjár-
hagsafkomu kvenna, önnur og mannúðlegri
viðhorf kvenna til þeirra sem minna mega sín,
andúð kvenna á vígbúnaðarkapphlaupinu og
óttann við stríð.
Á ráðstefnunni í San Antonio kom harð-
asta gagnrýnin á forsetann frá tveimur ræðu-
mönnum úr hópi repúblikana, flokks Reag-
ans. Önnur þeirra kvenna sagði að Reagan
væri „hættulegur” maður og hvatti hann til
að gefa ekki kóst á sér á nýjan leik. Margt af
því sem veldur andúð kvenna á Reagan endur-
speglaðist í þeim spurningum, sem ráðstefnan
lagði fyrir vonbiðlana um forsetaframboð:
hvað myndu þeir, næðu þeir kjöri, gera til að
draga úr kostnaði vegna varnarmála, rétta
hlut kvenna í stjórnsýslu, og Iáta af afskiptum
Bandaríkjanna af málefnum Mið-Ameríku?
Jafnrétti Reagans
Ronald Reagan hefði tæpast getað svarað
þessum spurningum svo konunum líkaði. í
kosningabaráttu sinni snerist hann gegn áður
yfirlýstri stefnu flokks síns um stuðning við
viðauka jafnréttislaganna. (Equal Rights
Amendment) Hann fékk flestar konur upp á
móti sér þegar hann sagði eina ástæðuna fyrir
auknu atvinnuleysi í landinu vera þá, að kon-
ur sæktu nú svo mikið út á vinnumarkaðinn.
Hann hefur lýst yfir stuðningi við hópa sem
vilja láta banna fóstureyðingar. Hann hefur
uppi áætlanir um að draga úr þeirri jákvæðu
mismunum.sem beitt hefur verið af hinu
opinbera í ráðningum og hann hefur lýst yfir
áhuga sínum á að hætta aðgerðum sem stuðla
að jafnrétti til náms. Niðurskurður á félags-
legri þjónustu hefur einnig mælst miklu verr
fyrir meðal kvenna, enda eru þær hlutfalls-
lega mjög stór hópur fátæklinga vestra.
Kynbundin afstaða, ekki aðeins til þessara
mála, heldur til stjórnmála yfirleitt, er talin
geta ráðið úrslitum í næstu forsetakosning-
um. Konur eru nú 52% þeirra, sem eru á kjör-
skrá og í síðustu forsetakosningum gerðist
það í fyrsta sinn að fleiri konur en karlar
neyttu kosningaréttar síns. Og eins og skoð-
anakannanir sýna: þær kjósa öðru vísi, hafa
annars konar skoðanir og dæma málin á öðr-
um forsendum. Allt þetta velgir frambjóðend-
um undir uggum og viðleitni þeirra til að gera
konunum til geðs kom því berlega í ljós á ráð-
stefnunni í San Antonoi.
Talsmenn hvíta hússins létu sér þó fátt um
finnast tóku undir orð borgarfulltrúans í San
Antonio sem vitnað var í upphafi og neytuðu
að hljóðið i ráðstefnugestunum væri dæmi-
gert fyrir „hina bandarísku konu almennt”.
Hvíta húsið viðurkennir þó, að þar sé tekið
mark á niðurstöðum skoðanakannana; mál-
efni kvenna fá nú meiri og alvarlegri umfjöll-
un, sérstakur starfsmaður hefur það verk með
höndum að taka á kynja-bilinu og sérstök
frumvörp eru í undirbúningi til að friða kven-
peninginn.
„Við tökum til eigin
ráða núna“
Eitt þykir alveg víst, konur úr báðum flokk-
um munu ekki láta loforðin nægja heldur
krefjast þær efnda líka. Þær fara ekki aðeins
fram á aukna virðingu við sérmál kvenna,
breytt viðhorf í öllum málum heldur vilja þær
einnig að kvenframbjóðendum fjölgi. Þær
leggja á það áherslu að tækifærið, sem kynja-
bilið býður nú upp á, verði ekki nýtt sem
skyldi nema konur alls staðar staðfesti það
með atkvæðum sínum, þær vilji breyta niður-
stöðum skoðanakannana í kosningaúrslit.
Árið 1971 voru konur á Bandaríkjaþingi 15
talsins, 362 sátu fylkisþing og 7 voru borgar-
stjórar borga með 300 þúsund íbúa eða fleiri.
Á þessu ári eru þingkonurnar í Washington
24, 992 á fylkisþingum og borgarstjórarnir
eru orðnir 76. „Konur eru ekki lengur reiðu-
búnar til að falla í faðm næsta karlframbjóð-
anda, demokrata eða repúblikana segir
bandaríska tímaritið Time og þingkonan Pat
Schröder ítrekar þá skoðun: „ Við tökum til
okkar eigin ráða núna, lítum í eigin barm —
það er það Sem hefur breyst”.
Ms endursagði úr Time.
Veitum faglegar ráðleggingar um va| og meðferð AQUASEAL-efna.
/A
ST
STOP
ÍPPID!
LEKAOG RAKAMEÐ
- Gerum verðtilboð