Helgarpósturinn - 01.03.1984, Blaðsíða 13

YFIRHEYRSLA
heimilishagir: Kvæntur Brynhildi Jóhannesdóttur, 3 börn bifreið: Chevrolet Caprice 1980
áhugamál: Þaö sem ég geri hverju sinni mánaðarlaun: 67.000 kr.
Segi mjög líklega af mér
eftir Ingólf Margeirsson myndir Jim Smart
Albert Gudmundsson fjármálarádherra geröi fyrr í uikunni sam-
komulag viö Dagsbrún um samrœmingu á tekjum félagsmanna
verkalýðsfélagsins og starfsmanna hins opinbera. Enn hafa ekki legið
fyrir tölur um kostnað samkomulagsins. Samningurinn við Dagsbrún
er talinn hafa miklar og víðtœkar afleiðingar fyrir samningamálin í
heild og hefur vakið mikið fjaðrafok innan ríkisstjórnarinnar og for-
ystu Sjálfstœðisflokksiris. Ótal spurningar hafa vaknað við undirritun
Dagsbrúnarsamningsins: Um starfshœtti ráðherra, trúverðugleika
ríkisstjórnarinnar, stöðu Alberts innan Sjálfstœðisflokksins og síðast
en ekki síst; mun Albert verða að víkja úr stóli fjármálaráðherra?
Þessum spurningum og öðrum svarar Albert Guðmundsson í yfir-
heyrslu Helgarpostsins i dag.
— Var Dagsbrúnarsamkomulagid
persónulegur vinargreidi viö Gudmund
J. Guðmundsson?
„Nei, nei. Vissulega höfum við Guðrnund-
ur J. verið persónulegir vinir í marga áratugi
en við erum miklir andstæðingar í póiitík.
Hér var ég einungis að hugsa um verka-
menn sem ekki eru á sérsamningum við rík-
ið."
— Guömundur J. segir í Morgunblad-
inu sl. miövikudag að ástædan fyrir því
aö samningur hafi náðst milli Dagsbrún-
ar og þín hafi einkum verið sú, að þú ber-
ir sterkar taugar tii Dagsbrúnar og hafir
sjálfur unnið á eyrinni öll þín unglings-
ár?
„Já, það er alveg rétt. Ég hef unnið víöa á
mínu lífshlaupi og þar á meðal á eyrinni. Ég
þekki því vel til þeirra skilyrða sem hafnar-
verkamenn búa við. Ég var einn af þeim sem
héngu í gamla skýlinu og biðu eftir vinnu í
einn og einn tíma. Að sjálfsögðu er sú lífs-
reynsla mjög sterk í mínum huga. Ég þekki
líf hafnarverkamannanna og heimilishagi
þeirra. En það á ekkert skylt við pólitík Guð-
mundar eða pólitík mína.“
— Hefurðu gert þér fyllilega grein
fyrir því hvaða dilk samkomulagið við
Dagsbrún getur dregið á eftir sér?
„Eg get ekki séð að samkomulagið geti
dregið neinn dilk á eftir sér.“
— Ert þú þá reiðubúinn að gera sani-
bærilegan samning við hópa innan ASÍ
ef sú krafa kemur fram?
„Ég sé ekki hvar hægt er að gera slíka
kröfu. Innan vébanda ASÍ eru verkalýðsfé-
lög um land allt. Þessi verkalýðsféiög hafa
sérsamninga, t.d. við ríkisverksmiðjur. Það
er Verkamannasambandsins að gera slíka
samninga. Það sama gildir hér í Reykjavík.
Fjölmennir vinnustaðir verkamanna eins og
Skipaútgerð ríkisins eða Áburðarverksmiðja
ríkisins hafa sérsamninga. Þeir verkamenn
innan Dagsbrúnar sem samkornulagið fjallar
um hafa hins vegar enga sérsamninga við
ríkið. Og það er þetta ósamræmi sem ég er
að leiðrétta."
— Hvað með sveitarfélögin?
„Sveitaríélögunum er í sjálfsvald sett
hvort þau semja við sína verkamenn á þenn-
an hátt eða ekki. Ég tel eðlilegt að þau geri
það ef það ríkir jafn mikill launamunur hjá
þeim. Nú er bara talað um hliðstæð störf
verkamanna Dagsbrúnar og ríkisstarfs-
manna. Ég veit hreinlega ekki hve margir
launamenn sveitarfélaganna vinna störf
hliðstæð störfum ríkisstarfsmanna."
— Samráðherrar þínir hafa gagnrýnt
þetta samkomulag harðlega. Forsætis-
ráðherra hefur lýst því yfir að með und-
irritun samkomulagsins hafir þú teygt
þig langt út fyrir valdsvið þitt.
„Hann verður að sanna það. Ég veit ekki
til þess að ég hafi gert nokkurn skapaðan
hlut án þess að vera gagnrýndur fyrir vikið.
En ég held að allt hafi yfirleitt orðið á betri
veg þegar menn fóru að skilja gerðir mínar.
Þær hafa alltaf verið frekar til hins góða en
ekki til hins il!a.“
— Ertu með þessu að segja að sam-
komulag þitt við Dagsbrún komi ríkis-
stjórninni ekkert við?
„Ég er ekki að segja það. Ég er að segja að
ég hafi fulla heimild til að gera það sem ég
hef gert. Gerðir mínar í þessu máli eru innan
vald- og verksviðs míns sern ráðherra.-’
— Þær þurfa sem sagt ekki samþykki
ríkisstjórnarinnar?
„Mér er ljóst að það er bara einn forsætis-
ráðherra. Á sama hátt verður það að vera
rikisstjórninni ijóst að það er bara einn fjár-
málaráðherra. Auðvitað þarf að vera eðli-
legt samstarf milli ráðherra, en það er ekki
þar með sagt að ráðherrarnir þurfi að fjalla
um hvern einasta málaflokk. Þess vegna
hafa ráðherrarnir sitt ráðuneyti; þeir hafa
ákveðið verk að vinna.“
— Formaður Sjálfstæðisflokksins,
Þorsteinn Pálsson, harinar Dagsbrúnar-
samningana og margir flokksbræður
þínir taka í sama streng. Er verið að láta
sverfa til stáls gegn þér í flokknum?
„Ég veit það ekki. Hitt er alveg ljóst að ráð-
herrarnir og formaður Sjálfstæðisflokksins
eru ekki ánægðir með þessa ákvörðun
mína.“
— Þorsteinn Pálsson sagði eftir þing-
flokksfund Sjálfstæðisflokksins í gær að
harkalegra viðbragða væri að vænta við
Dagsbrúnarsamningnum. Hvað átti
hann við?
„Þessi ummæli formannsins komu mér al-
gjörlega á óvart. Ég geri mér enga grein fyrir
því hvað hann átti við."
— Ertu að einangrast?
„Ég hef ekki fundið það ennþá.“
— Eru pfl innan Sjálfstæðisflokksins
að þrýsta þér úr ráðherrastóli?“
„Ég hef ekki orðið var við þau öfl.“
— Er Dagsbrúnarsamningurinn
hefndaraðgerð þín í garð samráðherra
þinna eftir að rammi fjárlaganna var
sprengdur að þér fjarverandi ineð
samningum ASÍ/VSÍ?
„Nei, nei, nei. Langt frá því. Langt frá því.
Hitt er annað mál að samráðherrar mínir
hafa enn ekki skýrt mér frá því hvernig þeir
ætla að færa til innan ramma fjárlaga til að
mæta þessum samningum sem nú eru gerðir
eftir samkomulagi ríkisstjórnarinnar við að-
ila vinnumarkaðarins.“
— Liggur kostnaðaráætlun Dags-
brúnarsamningsins fyrir?
„Áður en samkomulagið var undirritað
hafði ég gert mér mynd af kostnaðinum, en
það eru svo margir þættir sem spila þarna
inn í og hver þáttur er kostnaðarliður fyrir
sig. Það var hins vegar ekki rætt um hvaða
þættir kæniu inn í þetta samkomulag. Sú
nefnd sem talað er um í samkomulaginu á að
starfa að samræmingu og reiknar hverh þátt
fyrir sig. Þegar upp er staðið vitum við heild-
arkostnaðinn. En að sjálfsögðu hef ég hug-
mynd um heildarkostnað í stórum dráttum."
— Hver er sú tala?
„Ég vil ekki segja neitt um það á þessu
stigi."
— Er Dagsbrúnarsamningurinn leik-
ur þinn til að komast úr ráðherrastóli?
„Eg vil ekki svara þessari spurningu. Ráð-
herrastólarnir eru ekki framtíðarsæti eins né
neins. Hvort ég verð nokkrum mánuðum
lengur eða skemur í starfi fjármálaráðherra
er ekki atriðið. En það verður að vera svig-
rúm fyrir mann til að starfa á þann hátt sem
maður álítur að sé þjóðfélaginu fyrir bestu.
Ef einhverjir aðrir ætla að fara að stjórna
einstaklingnum sem gegnir embætti liverju
sinni, þá er eins gott að það ráðist rétti ein-
staklingurinn í stöðuna."
— En þú lýstir því yfir að yrði rammi
fjárlaganna sprengdur segðir þú af þér.
Nú hefur það gerst. Ætlar þú að segja af
þér?
„Það er mjög líklegt. Ég verð að segja
alveg eins og er: Það er mjög líklegt."
— Mun það gerast á næstu dögum eða
vikum?
„Ég á eftir að sjá hvernig þessir samningar
sem ríkisstjórnin ákvað að ganga að rúmast
innan ramma fjárlaganna. En ég hleyp ekki
fyrr en ég hef séð hvernig ríkisstjórnin ætlar
að leysa þennan vanda. Ég var fjarstaddur
þegar þessi ákvörðun var tekin. Ég tel að
samningar innan ramma fjárlaga hafi verið
mögulegir enda viðsemjendur okkar í BSRB
mjög vel inni í öllum ríkisfjármálum. Ég hef
reynt að halda þeim og þjóðinni allri vel upp-
lýstri um stöðu ríkisfjármála og ég hef reynt
þá Kristján Thorlacius og aðra forystumenn
BSRB að því að vera mjög ábyrga aðila. Ég
hef lært að meta þá í þeirri samningalotu
sem nú er afstaðin. Ég hef því fulla ástæðu til
að ætla að ef ríkisstjórnin heíði ekki blandað
sér í hina almennu kjarasamninga, heíðu
samningar náðst innan ramma fjárlaga. Rík-
isstjórnin álítur að það sé hægt að færa til
gjaída- og framkvæmclaliði innan ramma
fjárlaga. Eg held að fíkisstjórnin hafi gert
rangt í því að falla frá yfirlýstri stefnu sinni.
Það segir sig sjálft að tjjenn eru valdir til aö
stjórna og taka ábyrgar ákvarðanir. Við
komum okkur 3aman um stefnu ríkisstjórn-
arinnar og liður i þeirri stefnu var að hafa
engin afskipti af samningamálum á hinum
frjálsa vinnumarkaði. Ég tel því að ríkis-
stjórnin hafi gert rangt í því að blanda sér í
samningana. ísland verður líkt og önnur
lönd að eiga stefnufasta menn til að stjórna
landinu. Það er alveg Ijóst að almenningur
hafði fullan skilning á aðgerðum okkar til að
vinna gegn verðbólgunni. Ég tel því, að
verði niðurgreiðslurnar notaðar í eitthvað
annað en til var ætlast muni það skapa meiri
verðbólgu. Þá álít ég aö stefna ríkisstjórnar-
innar sé ekki lengur framkvæmd og ríkis-
stjórnin farin að vinna eftir stefnu sem kem-
ur annars staðar frá. Og til þess ætlast ekki
fólk sem kýs ríkisstjórnina og því á hún að
víkja, ef aðrir eru farnir að stjórna henni."
— Stjórnar enginn þér?
„Nei. F.nn er ég fjármálaráðherra og gegni
þeirri stöðu af bestu samvisku. Þar að auki er
ég fyrsti þingmaður Reykvíkinga og geri
mér fuila grein fyrir hvaða ábyrgð hvílir á
mínumherðum.En það stjórnar mérenginn
nema ég. Og ég get ekki látið utanaðkom-
andi aðila segja mér fyrir verkum."
Ef þú stendur upp úr stól fjárinála-
ráðherra, inuntu ennfremur segja af þér
þingmennsku?
„Nei, ég sit á þingi meðan fólk treystir mér
og kýs mig."