Helgarpósturinn - 19.04.1984, Blaðsíða 16

í þjóðsögunum úir og grúir af
alls kyns furðusögum, sem tengj-
ast því landslagi sem ferðamenn
sjá. Sögur þessar þykja okkur ein-
kennilegar í dag. En þær varpa þó
ljósi á ýmislegt, og eflaust hafa for-
feður okkar talið sögur sem þessar
hin bestu vísindi. Við látum nokkr-
ar fljóta hér með, allar samkvæmt
Jóni Árnasyni, þjóðsagnaritaran-
um góða:
PENINGAR í
GULLFOSSUM
Við höfum okkar Gullfoss á Suð-
urlandi - en vestur í Dölum og í
Barðastrandarsýslu í nánd við
Gilsfjörð eru Gullfossar. Á Skarðs-
strönd er Gullfoss í Skarðsá, Búð-
ardaJsá, Fagradalsá og á Kleifum í
Gilsfirði og raunar enn víðar. Eru
þetta stórir og fagrir fossar eins og
nafnið gefur rauncu- til kynna. Þessi
örnefni eru talin til komin vegna
sagna um fólgið fé undir fossunum,
— en fyrr á tímum meðan bankar
geymdu ekki fé manna varð að
leita ráða sem þessara til að öðlast
pottþétta gejmaslu. Niflungar földu
sjóði sína í Rín segja fornar sögur,
svo þetta, bankakerfi" hefur víða
verið við lýði.
SKRIFLA, HVER Á
FERÐINNI
Hverinn Skrifla í Reykhoiti er
sagður dálítið sérlundaður gos-
hver og stríðinn. Náttúra Skriflu er
sú að hún gýs ákaflega ef ókunn-
ugir, forvitnir ferðalangar skoða
hana. Er hún þá vön að senda
vatnsgusurnar í átt til ferðamanna
og bleyta þá með brennandi heitu
vatninu. Skrifla þolir semsé enga
forvitni eða hnýsni manna. Skrifla
er líka sögð vera á faraldsfæti. Hún
átti að hafa verið í Geitlandi, en
„flutti" þaðan til Áslauga í Hálsa-
sveit og þaðan eftir stutta hvíld að
Reykholti. Við seljum þetta ekki
dýrar en við keyptum það.
KÁLFARNIR Á TINDI
HORNBJARGS
Efsti tindurinn á Hombjargi
heitir Kálfatindur. Nafnið er sagt
komið til á eftirfarandi hátt: Bræð-
ur tveir bjuggu á Homi, annar kaþ-
ólskrar trúar, hinn lútherskur.
Þrætur vom tíðar með þeim um
trúmál. Kom þeim saman um að
reyna mátt sinnar trúar. Fóm þeir
16 HELQARPÓSTURINN
NOKKRAR GÓÐAR
ÚR FORTÍÐINNI
báðir með alikálfa sína upp á efstu •
gnípu bjargsins og báðu bæna
sinna. Annar bað Máríu og helga
menn um að varðveita káff sinn, -
hinn beiddi guð þríeinan að bjarga
sínum. Að þessu loknu var kálfun-
um hmndið fyrir björg. Þegar að
var gáð reyndist kálfur lútherska
bróðurins að leik í fjömnni, en
hinn fannst aldrei. Játaði nú sá
kaþóiski að lútherstrú mundi
betri og snerist til þeirrar trúar upp
frá því.
GULLKISTAÁ
BAULU
Uppi á Baulu í Borgarfirði er
tjörn ein eða stöðuvatn, og herma
gamlar sagnir að þar sé falin gull-
kista, sem engum hefur heppnast
að ná, - enda segir að enginn kom-
ist á toppinn á Baulu öðm vísi en á
gandreið!!
EKKI FYRIR
ÞRÁHYGGJUMENN
Enn önnur tjörn er sögð vera í
Hróarsskörðum norðan í Hafnar-
fjalli í Borgarfirði. Sagt er að sú
náttúra fylgi tjörninni, að ef ein-
hver kastar steini ofan í hana, skili
tjörnin steininum aftur til lands. Sé
reynt öðm sinni skilar tjömin
steininum í þann sem kastaði og
meiðir hann. Sé þetta mjög þrár
maður og reyni í þriðja sinni, þá er
sagt að steinninn komi enn upp
aftur og drepi þráhyggjumanninn.
BEITÁÍÍSA-
FIRÐI —DREGINÍ
ÞORSKAFIRÐI
Og loks kemur ein af Vestf jörð-
um um tvíbytnur, en svo em kölluð
vötn sem hafa samrennsli neðan-
jarðar, en svo djúp að þar er engan
botn að finna. Sagt er að í Þorska-
firði séu tjamir tvær, kallaðar
Kóngavakir. Fjörðurinn er gmnnur
mjög svo hann má ríða á fjöm, en
vakirnar hins vegar ómælanlegar.
Frá vökum þessum er sagt að sé
samrennsli við ísafjörð og sé því
jafnhátt í sjónum á báðum stöðum,
bæði í aðfalli sem útfalli. Til merkis
um þessa kenningu er sagt að stór-
lúða hafi komið á öngul í lsafirði en
slitið sig af með öngulinn. Kom
hún nokkm síðar í ljós í Þorskafirði
með öngulinn í sér.
— Þessar sögur af ömefnum em úr
Þjóðsögum Jóns Ámasonar —