Helgarpósturinn - 10.05.1984, Blaðsíða 18

Sigurður Örlygsson opnar
sýningu íÁsmundarsal:
Aksjón í prófíl
„Ég er hrifinn af hlutum í mynd-
inni sem gera eitthvað; eins er ég
áhugóisamur um „design" í mál-
verkinu," segir Sigurður Örlygsson
myndiistarmaður sem opnar sýn-,
ingu n.k. laugardag í Ásmundarsal.
Sigurður sýnir 15 akrylmyndir sem
allar eru unnar á pappír og striga.
Sýningin er eins konar myndaröð,
að sögn Sigurðar, sem myndar
eina heild.
„Það má segja að hver mynd sé
eins og kafli í bók og saman skapi
myndirnar eitt verk. Að minnsta
kosti lít ég þannig á sýninguna. Það
eru ákveðnir hlutir - design - sem
ganga aftur í öllum myndunum t.d.
hárþurrka, hjól, kassar og reiðhjól
sem mynda vélræn átök; eru að
gera eitthvað."
Flestcillcir myndir Sigurðar eru í
tvívídd, hlutir séðir eftir útlínum.
Um þetta atriði segir Sigurður:
„Myndirnar sýna flata hluti, prófíl
þeirra. Ég hef ekki mikinn cihuga á
dýpt í myndum, vil heldur koma
útliti og eðli hlutcinna til skila eftir
útlínunum. Reiðhjól er mest reið-
hjól þegar það er séð frá hlið, það
sama gildir um fingur og yfirleitt
alla hluti; prófíllinn magnar fram
einkennin. Ég hef reyndar stúder-
að fornegypska list þar sem þessi
lögmál eru mjög í heiðri höfð.“
Ákveðin geometría er einnig í
verkum Sigurðar, gjarnan línur
sem skipta upp flötunum í ferhym-
inga eða þríhyminga.
,4 flestum myndunum mínum
finnur þú sömu geometríuupp-
bygginguna," segir Sigurður.
„Tvær láréttar línur sem deila
myndfletinum í tvennt og eina lóð-
rétta sem klýfur flötinn í miðju. En
það er aksjón í geometríunni. Ég vil
ekki hafa hlutina dauða, ég vil að
þeir séu að gera eitthvað. Eg gæti
aldrei málað appelsínu á disk, ég
myndi láta einhvem vera að éta
hana.“
Átta ár em liðin frá því að Sig-
urður Örlygsson málaði með olíu-
litum. „Ég er svo óþolinmóður,"
segir hann. „Ég vil að litimir þomi
strax. En ég er síður en svo búinn
að leggja olíuna á hilluna." Sigurð-
ur fær viðfangsefni sín víða að,
enda ekki einstrengingslegur á list
almennt. „Ég dáist að vinnubrögð-
um bandarískra málara en ég er
hrifinn af allri kúnst," segir Sigurð-
ur. Sýningin stendur til 24. maí og
er opinkl. 16-21 virkadagaen 14-
21 um helgar. Og opnar sem sagt í
Ásmundarsal kl. 14 á laugardaginn.
-1M
Hannes Pétursson:
„Dálítil fýla
í mér“
Ljóðabækumar 36 ljóð eftir
Hannes Pétursson og New York
eftir Kristján Karlsson hlutu að
þessu sinni útnefningu til Bók-
menntaverðlauna Norðurlanda-
ráðs. Ekki náðist í Kristján Karls-
son vegna þessa, en hann er nú
staddur í Ameríku, en Hannes
sagði við HP: „Þetta mun víst vera
fjórða bókin eftir mig sem tekin er í
þessa Norðurlandasamkeppni. En
ég hef lítið skipt mér cif þessum
málum, látið þau hafa sinn gang,
enda talsvert ósáttur við það
hvemig staðið er að þeim.
Mér finnst íslenska tungan verða
útundcm í þessu bókmenntasam-
starfi. Og það er dálítil fýla í mér út
af því. Íslenskan er ekki sett á sama
bekk og hin Norðurlandamálin, að
því Ieyti að öll okkar verk þarf að
þýða annaðhvort á dönsku, norsku
eða sænsku áður en þau koma til
álita. Þetta er óréttlátt."
JAZZ
Frá munnhörpu til slaghörpu
Fimm ólíkar breiðskífur má fá hér með
Toots Thielemans. Þar spannar hann allt
tónrófið — frá ljúfsárum ballöðum til
kraumandi ópusa. Fálkinn hefur flutt inn
skífumcir The Best og Toots Thielemans
(Polydor), þar sem hann blístrar, blæs í
munnhörpu og slær gítar með rýþmasveit
og Steel Tenor Madness (Hep Records)
þarsem stálgítarleikur lýtir kröftugan blást-
ur Toots. Steinar bjóða uppá þrjár CBS-skíf-
ur með Toots. Tvær þeirra er nýlegcir
þarsem stórsveitir með strengjum leika
undir: Collage og Slow Motion, á þeirri
síðamefndu em konunglegir rýþmcileikar-
£ir: Niels-Henning Orsted Pedersen á bassa
og Aleks Riel á trommur. Þriðja skífan er í
skífuröðinni I Love Jazz. Nefnist hún
Harmonica Jazz og er endurútgáfa á The
Sound — The Amazing Jean „Toots"
Thielemans. Var það fyrsta breiðskífa
Toots, hljóðrituð í New York 1954 og 1955.
Fjögur verk em leikin af Toots, rýþma- og
básúnukvartett: Skylark, On The Alamo,
Sophisticated Lady og Star Fell on Alabama.
Á fjórum tekur saxafónkvartett við af
básúnunum: Coctails for Two, I Let A Song
Go out of My Heart, I’m Putting All My Eggs
in One Basket og So Rare. Þessi átta lög em
tekin upp 1954 og er bassaleikarinn enginn
annar en Oscar Pettiford. Á lögunum fjórum
frá 1955 er rýþmasveit skipuð: Ray Bryant,
píanó; Wendell Marshall, bassa og Bill
Clarke, trommur. Þar blæs Toots Sonny Boy
með glæsibrag, Don’t Be That Way með
léttri sveiflu; svo glímir hcinn við slagarann
Diga Diga Do, sem Miles-bræður sungu
með Duke Eilington 1932 og einn ópus er
frumsaminn: Scotch on the Rocks — hresst
bíboppsvíng með snert af fúgu. Toots er
ungur á þessum upptökum og þó ballöðu-
túlkunin sé fögur er hinn ljúfsári tónn ekki
kominn til sögunnar. Gítarleikur hans er í
Christian-hefðinni og all ólíkur því er við
heyrðum í Gamla bíói. En ólíkt mörgum
skífum hans frá seinni árum er þetta ekta
djass.
Ritstjóri I Love Jazz raðarinnar, Henry
Renaud, er einstakur mglukollur. Ekki er
hægt að fara rétt með í hvaða lögum básún-
urnar blása og hvar saxafónamir. Ætli karl-
inn hafi nokkuð hlustað á skífuna áðuren
hún var send á markaðinn?
Chick Corea og Friedrich Gulda:
The meeting (Philips 410 379-1)
Fálkinn hefur flutt inn dúóskífu Corea og
Gulda, en hún var hljóðrituð á tónleikum í
Munchen 27. júm' 1982. Þá ríkti „píanó-
sumcir” í borginni og þessir tónleikar vom
auglýstir sem Hinar fögru samrœður. Corea
og Gulda em um margt líkir. Báðir jafn vel
heima í djassi og sígildri evrópskri tónlist,
báðir jafnvígir í tónskáldskap og spuna og
báðir afburða píanistar.
Gulda var heimsþekktur konsertpíanisti
áðuren hann sneri sér að djassinum og sérí-
lagi þekktur fyrir túlkun sína á Beethoven.
Hann kom til Islands 1959, hélt einleikstón-
leika, lék með Sinfóníuhljómsveit íslands
og djammaði með Gunnari Ormslev og fé-
lögum í Frcimsóknarhúsinu. Sú tónlist hefur
varðveist og má finna tvo ópusa þaðan á
minningarskífu Ormslevs: Jazz í 30 ár.
Ýmsum tónhrokagikknum var ofboðið að
Gulda skyldi hverfa úr Sinfóníukokteilnum
til að leika djass. — Þetta er einsog að fara
úr kirkju í hómhús, vældu þeir. En fyrir
Gulda er tónlistin lífið sjálft, ekki kölkuð
Corea og Gulda
höndihönd-
kannski besti
bræðingur djassins
og Evrópu-
hetðarinnar sem
finna má á plötu.
eftir Vernharö Linnet
gröf — því er samb'matónlist honum kær,
skrifuð jafnt sem spunnin. Annars undrar
mig hvað sumir ágætír menn eiga erfitt með
að koma því inní hausinn á sér að spuni er
listform sem stefnir að fullkomnun einsog
önnur list. Því er ekkert einkennilegt við
það að spunninn sóló taki á sig fasta mynd.
Aðferð spunans er þá notuð til að skapa
tónverkið, ekki sú að skrifa það niður. Louis
Armstrong blés Stmttín With Some Barbe-
cue mörgþúsund sinnum frá því hann
samdi það árið 1927 — spuni hans var
aldrei alveg eins, en eftír hljóðritunina 1938
var ekki hægt að gera betur — spuninn var
orðinn endeinlegt tónverk.
Chick Corea varð fyrst frægur er hann lék
með Miles Davis 1968. Hann heillaðist mjög
af rafdjassinum og stofnaði þekkta hljóm-
sveit: Retum to Forever. Á síðæi árum hefur
hann þó að mestu sleppt rafmagninu og má
minna á frábæra slu'fu hans: Trio Music
(ECM 1232/33) þcirsem hann leikur tónlist
Monks og dúó og tríó spuna með bassaleik-
aranum Miroslav Vitous og trommaranum
Roy Haynes. Þar er klassísk menntun Corea
augljós, en hann er kannski rómantískastur
allra djasspíanista.
Tónleikar þeirra Corea og Gulda em í
fjómm þáttum og er hver þáttur bundinn
ákveðnu stefi þótt spuninn sé ekki háður
því utan í þáttalok. Þessi stef em Someday
My Prince Will Come, Vcdsinn ljúfi úr Mjall-
hvít sem Miles Davis tók uppá arma sína,
Put Your Little Foot Out eftír Miles Davis,
Ljóð númer 3 eftír Pauer og Vögguljóð
Brahms. Oft er vitnað í þekkt stef úr klassík
og djassi, en spunagáfa þeirra félaga er það
sem máli skiptir og hugmyndaauðgin er
óþrjótandi-stundum er sveiflan með í spil-
inu, stundum stundum ekki.
Þetta er skífa fyrir alla sem unna glæstum
píanóleik og frjórri hugsun. Djass er þetta
einnig þótt þungur sé og hin evrópska hefð
sterk. Kannski er þetta bestí bræðingur
djassins og Evrópuhefðarinnar sem finna
má á plötu.
18 HELGARPÓSTURINN