Helgarpósturinn - 10.05.1984, Blaðsíða 25

Óvinageimförin eftir brotlendingu á Heimaey
— Jl "■ 2“
11 lir «fÍ3 mmmJtl }*l 1
gQ| ÝSÉM
Bilafloti 20th Century Fox viö tökustað á Heimaey.
að gera mynd sem kæmi fólki til að
líða betur varðandi framtiðina,“
segir Loncraine við HP.
Ymsir telja að hér sé að finna
kjarnann í ágreiningi Loncraines
og Fox-toppanna, að þeir haíi vilj-
að framleiða meiri hasarmynd en
leikstjórinn sá fyrir sér. Gísli Gests-
son kvikmyndagerðarmaður, sem
greiddi götu Enemy Mine-hópsins
hér á landi, er þessarar skoðunar.
„Þeir vildu meiri aksjón-mynd,
minni pælingamynd, vildu meira
bang-bang, eins og í Star Wars,“
segir hann. „Þegar Hollywood hef-
ur dottið niður á formúlu sem virk-
ar, eins og þessar geimmyndir, þá
bregða kvikmyndajöfréimir mjög
ógjarnan út af henni. Og þegar
menn tala um formúlu sem virkar,
þá er viðmiðunin að sjálfsögðu
beinharðir dollarar. Fyrirtæki eins
og Fox eru mjög íhaldssöm að
þessu leyti. 20th Century Fox
dreifði líka Star Wars-myndunum.
Þeir voru tregir að taka fyrstu
myndina upp á arma sína á sínum
tíma, en sjá auðvitað ekki eftir því
núna,“ segir Gísli.
Gísli lagði niður störf fyrir Fox á
föstudaginn var vegna þess að
hann „var ekki sáttur við það sem
var að gerast. Ég varð fyrir miklum
vonbrigðum með það hve Lon-
craine fékk lítinn stuðning við sín-
ar hugmyndir. Þetta gerði útslagið
hjá mér.“
Gísla saga
Gestssonar
Að sögn ónafngreinds heimilda-
manns HP spilaði hér fleira inn í.
Þar á meðal það, að Fox hafði lofað
Gísla Gestssyni að íslendingar úr
Félagi kvikmyndagerðarmanna
fengju að reyna sig við myndina.
Þannig hafði Gísli vilyrði fyrir einu-
m íslenskum aðstoðarkvikmynda-
tökumanni, sem þannig hefði get-
að öðlast reynslu í vinnu með
panavision-tökuvélar. Jafnvel var
gert ráð fyrir að íslendingar tækju
16 mm sjónvarpskvikmynd um
gerð myndarinnar á íslandi. Karl
Oskarsson kvikmyndatökumaður
og Sigfús Guðmundsson hljóðupp-
tökumaður voru nefndir í því sam-
bandi. Ekkert varð úr þessu. Fox
réð Vilhjálm Knudsen kvikmynda-
gerðarmann, sem stendur utan FK,
til að sinna þessari heimildamynd-
argerð. „Þetta var mest almenn að-
stoð við þessa sjónvarpsmynd,
sem þeir fóru fram á að ég sinnti,"
segir Vilhjálmur í samtali við HP.
Ron Carr segir að Gísli Gestsson
hafi reynst fyrirtækinu erfiður.
„Hann sagði við mig að ef Fox ætl-;
aði að halda áfram á sömu braut,
gæti fyrirtækið ekki vænst mikillar
aðstoðar frá íslensku kvikmynda-
gerðarfólki. Ýmiss konar vandræði
myndu hljótast cif. Gísli sagði að
helmingur íslensku þjóðarinnar
væri á móti því að hér væri kvik-
myndað, en ég bara trúði því ekki,
ekki miðað við þær viðtökur sem
við höfum fengið alls staðar. Fyrir-
tækið réð einhvem annan í kynn-
ingarmyndina og hann fór að setja
sig upp á móti því. Það var víst út
af einhverjum innanfélagsdeilum
kvikmyndagerðarmanna í landinu,
sem við nenntum bara ekki að
hlusta á,“ segir Carr.
Félag kvikmyndagerðarmanna
hefur um skeið rætt nauðsyn þess
að móta ákveðin vinnubrögð og
ákveðnar reglur í samskiptum inn-
lendra kvikmyndagerðarmanna
við erlend kvikmyndafyrirtæki.
Meðcú þess sem rætt hefur verið er
að leggja gjald á fyrirtækin, eins-
konar útflutningsgjald fyrir það
landslag sem þau taka með sér í
Enemy
Mine
kostar
þrjú ár
af mínu
lífi
■ segír MksijÓTÍnn.
likhard txmcraine,
i samtaH \id Mbl
U'Atí f£N nrt
Stanley OToole: ,,Ég vil þakka
Richard Loncraine fyrir hið gífur-
lega framlag hans til þessa verk-
efnis.“
Richard Loncraine: „Uppsögnin
kom mér á óvart. Þrjú ár urðu
skyndilega tvö, og þessi tvö til
einskis. Myndin er úr viðtali Morg-
unbl, við Loncraine sl. sunnudag.
Wolfgang Petersen: Nýi gullkálf-
urinn þeirra Hollywood. Síðasta
mynd hans var töluvert dýrari en
Enemy Mine.
filmudósunum út úr landinu. Ekk-
ert er fullmótað enn í þessum efn-
um hjá FK.
Milljónatekjur
í Eyjum
Það gefur auga leið að í mynd
sem kostar næstum 20 milljónir
dollara í frsunleiðslu og 12 milljón-
ir dollara í kynningu og dreifingu,
verða einhverjir fjármunir skildir
eftir á þeim stöðum þar sem mynd-
in er tekin. Um 100 starfsmenn
komu að utan og unnu við gerð
myndarinnar en auk þess hafa um
100 íslendingar komið nálægt kvik-
myndagerðinni. Hunt Downs,
blaðcifulltrúi Fox hér á landi, sagði í
samtali við HP að engin leið væri
að áætla sem stendur hvað vinnan
við myndina hér á landi hefði kost-
að. En sé miðað við að Fox hafi
verið hér á landi fimmtung þess
tíma sem tökur myndarinnar
standa yfir, er ekki fjarri lagi að
ætla að Fox hafi skiíið hér eftir
milljónir, ef til vill tugmilljónir
króna í gjaldeyristekjum Ron Carr
segir að líklega sé búið að taka
4—5% af heildarlengd myndarinnar
hér á landi. „Ég býst fastlega við að
þessar senur sem teknar voru
hérna verði notaðar í myndinni,"
segir hann.
Enemy Mine -hópurinn var tæp-
ar þrjár vikur í Vestmannaeyjum.
Þorbjörn Pálsson, sem starfar hjá
Skipaviðgerðum hf. þar, segir í
samtali við HP: „Ég gæti ímyndað
mér að Fox hafi eytt svona 15 millj-
ónum króna hér í Eyjum. Þar af fór
kannski 2 1/2 milljón í mat og
áfengi, annað eins eða meira í gist-
ingu og framkvæmdirnar hérna
hafa ekki kostað þá undir fjórum
milljónum." Skipaviðgerðir sáu um
alla jarðvinnu fyrir kvikmynda-
gerðina í Eyjum, bjuggu til lón,
lögðu til dælur, slöngur og annað
sem til þurfti í sviðsmyndina.
Sögusagnir ganga um að Fox hafi
greitt allt á tvöföldu verðlagi í Eyj-
um. „Nei, menn tóku allir þátt í því
að reyna að gera hlutina frekar bil-
lega, því að menn vissu hvað var í
húfi. Það lögðust allir á eitt um að
gera Foxurunum þetta eins þægi-
legt og hægt var. Þeir eru fyrirtciks-
menn upp til hópa og heiðarlegir
og það var ánægjulegt að vinna
með þeim,“ segir Þorbjöm. Starfs-
lið Skipaviðgerða tvöfaldaðist um
tíma á meðan verið var að taka
brotlendingarsenurnar. - Skipa-
viðgerðir vom famcir að sinna
geimskipaviðgerðum um tíma. En
Þorbjöm hefur líka athyglisverða
hluti að segja um hugsanlegar
ástæður fyrir brottrekstri Lon-
craines. „Eg varð var við, fannst
mér, að listræn og peningaleg
sjónarmið vom farin að stangast á.
Það var vel haldið utan um hiutina
þegen verið var að undirbúa tök-
urnar hér, en þegar að sjálfri
myndatökunni kom, fannst mér
eins og allt færi úr böndunum í
sambandi við kostnað. Þá skipti
hann allt í einu engu máli fannst
mér. Loncraine vildi hafa allt
„stand by“ í kringum sig, hvort
sem raunveruleg þörf var fyrir það
eða ekki. Þannig var þetta með
þesscir risadælur sem við vorum
með og Loncraine bað líka óspart
um hluti sem honum fannst sig
vanhaga um meðan á tökum stóð,
og þá var ekki heldur verið að
horfa í kostnað. Við fengum á til-
finninguna að einhver rígur væri
þarna á milli. Við vissum líka um
slaginn áður - Kanamir vildu taka
á Kanaríeyjum en Loncraine á ís-
landi og við heyrðum þá tala um
hvað ísland væri dýrt. Þeir höfðu
eftirlit með reikningunum okkar -
tóku stikkprufur til að við færum
ekki að skrúfa upp verðið. Eftirá
sögðu þeir - og okkur þótti vænt
um það - að við hefðum veitt þeim
betri þjónustu en nokkurt cinnað
fyrirtæki sem þeir hefðu skipt við
um þessa vinnu. Og þessir gæjar
hafa verið víða,“ segir Þorbjöm.
Ringulreið
á Hvolsvelli
Fox-hópurinn hefur nú greitt
Vestmannaeyingum allt sem hann
skuldaði þeim. Annað er enn uppi
á teningnum á Hvolsvelli. Þcir
gengu 30 fjölskyldur úr rúmum
sínum - fluttu flestir til ættingja -
og enn er eftir að gera upp leiguna.
Fox leigði húsin í viku til 10 daga.
Sumir vilja fulla 10 daga leigu.
Óljóst er hvemig samningar fara,
þegar þetta er skrifað, en Fox hefur
lýst því yfir að fyrirtækið muni
standa við alla gerða samninga á
íslandi.
Gífurleg ringulreið skapaðist
meðal Fox-hópsins á Hvolsvelli við
hinar óvæntu ákvarðanir um síð-
ustu helgi, um að reka Loncraine
og hætta tökum á íslandi. Fyrst
þessar ákvarðanir komu flatt upp á
Loncraine sjálfan, að hans eigin
sögn, má gera sér í hugarlund
hvernig hópurinn brást við í heild.
Enginn hafði haft neitt út á Lon-
craine að setja fram að þessu, en
hópurinn hafði átt fremur erfitt
uppdráttar við erfiðar aðstæður
undanfarna daga. Ef til vill hefur
þetta ýtt undir þá ákvörðun að
færa tökurnar héðan og til Búda-
pest í Ungverjalandi. „Eg veit það
þó ekki,“ segir Loncraine við HP,
„við vomm öil að komast yfir
þessa erfiðleika í sambcmdi við
veðrið og þessar erfiðu aðstæður."
Einn heimildamanna HP segir að
toppmenn Fox hafi hreiniega ekki
skiiið svona kvikmyndagerð, að
fólk vildi raunvemlega Ieggja vem-
lega mikið á sig til að ná myndinni
hér. Þeir séu aðeins vcinir hinu
besta: svítuherbergjum á fjögurra
stjörnu hótelum o.s.frv. „Þetta em
menn sem fiytja til Florida af því
þeim finnst svo kalt í New York.
Þeir skilja ekki Loncraine-þetta er
ákveðinn kynslóðcimunur."
Nýr gullkálfur
Hollywood
En ákvörðunin stendur óhögg-
uð. Fox er að fara héðan, og ólík-
legt er talið að fyrirtækið komi aft-
ur í tökur myndarinnar hér á landi.
Þó verður lágmarksviðbúnaði
„haldið heitum" hér til að hægt
verði að flytja hópinn hingað á ný
með nokkurra daga fyrirvara, að
sögn Vilhjálms Knudsens, sem hef-
ur tekið við af Gísla Gestssyni sem
tengiliður hópsins hér á landi.
„Það er nauðsynlegt að menn séu
opnir fyrir svona hópum hér, og
séu ekki að flækja hlutina of mikið
með stéttarfélagslegum höftum.
Víðast hvar í Bandaríkjunum geta
kvikmyndafyrirtæki til dæmis
ópererað í friði fyrir kröfum stétt-
arfélaga," segir Vilhjálmur.
Á miili 60 og 70 manns frá Fox
héldu utan á miðvikudag. Á mið-
vikudagskvöld var gert ráð fyrir að
forráðamenn myndarinnar myndu
hitta Wolfgang Petersen, þýska
leikstjórann sem tekur við mynd-
inni, í Múnchen til að ræða fram-
haldið.
„Ég hef ekkert talað við Peter-
sen, og efast um að ég geri það,“
segir Loncraine, „en ég vona að
hann geri þetta að góðri mynd. Ég
virði hann mjög mikils sem ieik-
stjóra."
Loncraine er ekki einn um þessa
skoðun. Forráðamenn Fox höfðu
Petersen efstan á blaði yfir þá leik-
stjóra sem þeir vildu fá ef þeir losn-
uðu við Loncraine, og hann var
laus. Petersen hefur nýlokið við
dýrustu mynd sem gerð hefur ver-
ið í Þýskalandi frá stríðslokum.
Hún kostaði tæpar 30 milljónir
dollara. Þetta er ævintýramynd
með fjöldanum öllum cif tækni-
brellum, gerð á ensku og heitirThe
Never Ending Story. Hún nýtur nú
fádæma vinsælda. Þar áður gerði
hann Das Boot, sem hlaut óskars-
verðlaunin sem besta er-
lenda myndin. Aliar tæknibrell-
urnar í Never Ending Story voru
teknar í stúdíóum George Lucas í
San Francisco, Intemational Light
and Magic. Þar verða tæknibrögð
Enemy Mine líka fest á filmu þegar
þar að kemur.
Eftir fundinn í Múnchen er gert
ráð fyrir að Fox-hópurinn haldi til
Búdapest, þar sem haldið verður
áfram tökum myndarinnar. Þar
hefur meðal anníirs verið komið
upp risa-furuskógi í stúdíói. Jaðar
þessa Scuna skógar er hins vegar
enn á Skógsandi. Að öllum líkind-
um verða engir geimfarar á ferli í
þeim skógarjaðri í sumar. Síðcist
þegar fréttist átti að fara að höggva
niður þessar framandlegu risafur-
ur á sandinum.
Enemy Mine verður, að öllu for-
fallalausu, fmmsýnd í júní 1985.
HELGARPÓSTURINN 25