Helgarpósturinn - 02.08.1984, Blaðsíða 18

MYNDBÖND
Bók — bíó — myndband
eftir Árna Þórarinsson
Góðar bækur verða ekki oft að góðum
bíómyndum. Það kemur þó ekki í veg fyrir
að vinsælar bækur verði að vinsælum bíó-
myndum. Því vinsælli sem bíómyndin verð-
ur, þeim mun vinsælli verður bókin og öf-
ugt, ef þið skiljið hvað ég á við. Og nú hefur
þriðji hlekkurinn bæst við í þetta ástarsam-
band lesmáls og myndmáls: Vinsælar bæk-
ur verða að vinsæium bíómyndum sem
verða að vinsælum myndböndum. Mjög
mörg af þeim myndböndum sem eftirsótt-
ust eru á vídeómctrkaðnum núna eru ein-
mitt ættuð úr bókum. Nokkrir og ólíkir full-
trúcir slíkra mynda skulu nefndir að þessu
sinni.
Örlagasaga úr gettóinu
Kvikmyndin Ég lifi er byggð á sam-
nefndri áhrifamikilli sjálfsævisögu pólska
gyðingsins Martin Grey. Sú bók hefur komið
út í æsilegri þýðingu og notið sömu hylli
hérlendis sem erlendis. Kvikmyndin naut
einnig mikillar aðsóknar hér þegar hún var
sýnd í Regnboganum s.l. vetur. Bókin Ég lifi
þykir mikil upplifun fyrir lesanda, enda lýs-
ing á dæmalaust viðburðaríkari ævi,
grimmilegum örlögum og miklum and-
stæðum í lífi eins manns. Kvikmyndin Ég lifi
nær trúlega ekki þessum sömu áhrifum.
Hún lifir ekki alveg af flutninginn frá bók í
bíó. Hún er heldur sundurlaus og skiptist
reyndar í tvennt. Fyrri hlutinn sem lýsir
uppvexti Martin Grey innan um hryllinginn
í póiska gettóinu í Varsjá er vel fullnægjandi
og fagmannalega unninn. En þegar gettóinu
sleppir tekur við nokkurt hundavað. Þá er
söguhetjan orðin eldri sem kallar á annan
leikcira í aðalhlutverkið. Sá er Michael York.
Hann fer með hlutverk hins fullorðna Mart-
in Grey og leikur einnig föður hans í fyrri
hlutanum. Og York er ekki mjög sannferð-
ugur leikari hér, frekcir en í öðrum myndum.
Við þessi skipti rofnar nokkuð sambcind
áhorfandans við persónuna. Það breytir
þó ekki því að sú saga sem lýst er í Ég lifi
kemur öllum við og lætur engcin ósnortinn.
Og önnur góð gyðingasaga
Nóbelsverðlaunahafinn Isaac Bashevis
Singer hefur skrifað margar yndislegar
fabúlur um fólk, margvíslegan breyskleika
þess og styrkleika, og minnir stundum mjög
á Halldór okkar Laxness. Hann hefur auð-
vitað ekki sloppið úr greipum kvikmynda-
gerðarmauna. Þeir hcifa sótt á hann eftir að
hann hlaut Nóbelinn en fæst hefur heppn-
ast sem skyldi. Nú síðast klúðraði Barbra
Streisímd stórmyndinni Yentl eftir sögu
Singers. Singer skrifar ekki nema út frá
sjónarhóli þess gyðings sem hann er, alveg
eins og Hcilldór Laxness skrifar sem íslensk-
ur maður en ekki annarrar þjóðcir. Slík
skáldleg einkenni vilja einatt glatast í kvik-
myndum sem sjaldan eru jafn persónulegur
miðill og ritlistin. En þegar horft er á bækur
í bíó verður á endanum að reyna að meta
myndina sjálfa; bókin þarf að komast í bak-
grunninn. Og þá er mestumvert að myndin
sé skemmtileg og velvirk heild. Ekki verður
annað sagt um myndina Töframaðurinn
frá Lublin, sem byggð er á samnefndri bók
Isaac Bashevis Singer, en að hún sé
skemmtileg. Myndin hefur enn ekki verið
sýnd hér í kvikmyndahúsi, svo mér sé kunn-
ugt, en er víða fáanleg á myndbandi. Þar
leikur snillingurinn Alan Arkin töframann af
gyðinglegum uppruna sem leggur gömlu
Mið-Evrópu, einkcinlega kvenkyns, að fót-
um sér, beitir töfrum sínum í eigin þágu án
tillits til tilfinninga eða þarfa annarra uns
hann að lokum uppsker sem hann sáir.
Þetta er iostafull og safarík leiksýning sem
ísraelski kvikmyndakóngurinn, Mencihem
Golan, stýrir fyrir Cannonfélcigið sitt, en það
er orðið stórveldi í vestrænum filmubransa,
— að vísu meira í magni en gæðum.
Metsöluhrollvekjur
Frægar bækur þurfa hins vegar ekki að
vera merkileg bókmenntaverk til að verða
frægar. Afþreyingargildið er auðvitað
stærstur mælikvarði á vinsældir og verður
trúlega alltaf. Tvær nýlegar metsölubækur
skulu hér nefndar sem dæmi um slíkt, og
flokkast báðar með hrollvekjum.
Bandaríski rithöfundurinn Peter Straub
skrifaði fyrir nokkrum árum sögu með því
yfirlætislausa heiti Ghost Story eða
Draugasaga, og náði hún metsölu vestan-
hafs. Breski leikstjórinn John Irvin hefur nú
gert úr bókinni mynd sem Laugarásbíó
sýndi fyrir nokkrum mánuðum og fæst hér á
myndböndum. Myndin fer furðu illaog reik-
ult cif stað, en sækir stöðugt í sig veðrið í
uppbyggingu óhugnanlegrar sögu af f jórum
öldungum (leiknum af kempunum John
Housemcm, Fred Astaire, Melvyn Douglas
og Douglas Fciirbcmks jr.) sem eru sóttir til
saka af svip fortíðarinnar. Þetta efni hljóm-
ar kunnuglega, en Irvin, sem Vcikti á sér
athygli fyrir sjónvarpsseríuna Tinker,
Taylor, Soldier, Spy, nær þegar á líður
traustum tökum á því, þannig að Ghost
Story verður óvenju mögnuð nútímahroll-
vekja, prýdd seiðandi, síbyljandi tónlist
Philippe Scirde og sérkennilegum leik AJice
Krige í hlutverki afturgöngunnar.
Frægasti og vinsælasti hrollvekjuhöfund-
ur Bandaríkjanna er auðvitað Stephen King.
Bækur hans hafa verið kvikmyndaðar hin
sfðari ár hver af annarri og við stjórnvölinn
verið ekki ómerkari menn en Stanley
Kubrick (The Shining), Brian DePalma
(Ccurie), Lewis Teague (Cujo), og nú síðast
David Cronenberg (Death Zone) og John
Carpenter með Christine. King skrifar um
bandarískt millistéttarfólk sem lendir í
helvíti fyrir tilstilli illra afla, annað hvort
innan frá eða utan. Síðasttalda myndin,
Christine eftir John Carpenter, hefur þegar
náð miklum vinsældum á vídeóleigunum
hér þótt enn hafi hún ekki komist á tjald í
reykvísku kvikmyndcihúsi. Christine er af
ætt barnapíuhrollvekjanna sem Carpenter
hleypti af stokkunum með Halloween
(fyrsta hluta), þar sem unglingar á gelgju-
skeiði lenda í hryllingi sem oft speglar innri
hræringar þeirra sjálfra, vaknandi kenndir
og andóf gegn ráðandi gildismati hinna full-
orðnu. Christine er þó ekki unglingur, held-
ur gamall kaggi sem lifir sjálfstæðu og
næsta grimmdarlegu lífi. Og þegctr kúgaður
gleraugnaglámur í gaggó kaupir Stínu
verða ýmsar og gasalegar breytingar í
næsta nágrenni. Ccirpenter er tæknilegt
undrabarn sem hefur öll bellibrögð á
takteinum, en skortir hér sem oftar gott
handrit. Þessi saga er einfaldlega ekki nógu
góð og glás af vondum ungum leikurum
ræður ekki við langsótt efnið. Það er í sjálfu
sér rennileg vinnsla á ýmsum atriðum þeg-
ar morðóður bíllinn æðir um og stráfellir
gengið um leið og hann spilar gamlar rokk-
lummur í glymskrattanum sínum. Ekki eru
það hins vegar beysin eftirmæli um bíó-
mynd og bíllinn hafi staðið sig best.
Stjörnugjöf:
kvarðinn 0-4
Ég lifi **
Töframaðurinn frá Lublin ***
Draugasaga **
Christine *
Ég lifi — átakanleg
saga fær yfirborðs-
vinnslu og Christine
— bíllinn leikur best.
POPP
Spákerling er ég engin. . .
eftir Gunnlaug Sigfússon
Þar sem fremur dauft hefur verið yfir
plötuútgáfu, bæði innlendri og erlendri,
undanfarið, datt mér í hug að kanna hvort
ekki færi að lifna eitthvað yfir nú með
haustinu og það fer ekki hjá því að ég hafi
haft ýmislegt forvitnilegt upp úr krafsinu.
Á innlendum vettvangi er það helst að
gerast að Steinar h.f. mun í september
senda frá sér tvær plötur með efnilegum
hljómsveitum, sem eru Kikk og Pax Vobis.
Allt virðist enn óráðið um útgáfumál hjá
Fálkanum en þeir hafa þó einhver leyndar-
mál í pokahominu. Hjá Gramminu og Skíf-
unni náði ég ekki í neinn sem gat orðið fyrir
svörum en ég mun greina frá þeirra útgáfu-
málum nú á næstunni.
Ef við lítum hins vegar út fyrir landstein-
ana er greinilegt að þar er margt á döfinni
en það skal þó tekið fram að þær útgáfur
sem minnst verður á geta einhverjar dregist
til jóla og jafnvel fram á næsta ár, þótt von-
andi verði ekki mikið um slíkt.
• David Bowie mun hafa lokið við upptök-
ur á nýrri plötu, þar sem hann ku njóta
aðstoðar flestra þeirra sem léku með hon-
um á Let’s Dance. Enn er ekki komið nafn á
plötu þessa en hún var tekin upp í Montreal
og á að koma út í september. Þá er það
einnig að frétta af Bowie að hann mun hafa
afþakkað boð um að leika í nýju Bond-
myndinni.
• Frankie Goes To Hollywood, sem gert
hafa það gott að undanfömu með lögunum
Relax og Two Tribes em að vinna að breið-
skífu um þessar mundir og Bronsky Beat,
með lagið Small Town Boy ofarlega á
listum fyrir skömmu, eru með stóra plötu,
sem nefnist Why. Þá má búast við að dans-
fríkin kætist yfir nýrri 12 tommu plötu frá
Malcom McLaren, þar sem hann flytur lagið
Madam Butterfly.
• George Michael í Wham! er að senda frá
sér stóra plötu og búist er við nýrri plötu frá
þeim félögum saman áður en árið er úti og
Duran Duran hafa lofað nýrri lítilli með
haustinu.
• Þungarokksunnendur fá svo sannarlega
sinn skammt. Quiet Riot em með nýja
breiðskífu, sem heitir Condition Critical.
Nú, Iron Maiden em að koma með eina litla
með laginu Two Minutes og er það aðeins
forsmekkurinn að nyrri stórri, PowerSlave,
sem mun væntanleg. Eftir einhverjar
mannabreytingar em Kiss komnir á fullt
aftur og væntanleg frá þeim plata sem mun
heita Ánimal Eyes og ef einhver man eftir
Nazareth þá em þeir með eina sem heitir
The Catch. Frá Motorhead er að koma sam-
safnsplatan No Remorse og verður hún í
leðurbundnu albúmi. Og rúsínan í þið vitið
hvað, fyrir þungarokkarana, er að frést hef-
ur að AC/DC hyggi á plötuútgáfu og er ekki
ósennilegt að um hljómleikaplötu verði að
ræða og rúsínan í hinum endanum er auð-
vitað að Deep Purple em byrjaðir aftur og
þeir em að taka upp um þessar mundir.
• Yoko Ono er ekki alveg af baki dottin þótt
bóndinn sé allur og nú er að koma frá henni
plata, þcir sem hún hefur fengið ýmsa merka
söngvara til liðs við sig, eins og t.d. Ehns
Costello, Harry Nilson, Robertu Flack ofl.
Einnig syngur Lennon þar eitt áður óútgefið
lag. Annars em lögin öll eftir Yoko og platan
á að heita Every Man Needs A Woman. Það
em fleiri fréttir af Bítlafólki, því Paul Mc-
Cartney ætlar að fara að senda frá sér nýja
skífu á næstunni og mun þar vera um að
ræða kvikmyndatónlist og þá líklega úr
mynd sem heitir Give My Regards To
Broadstreet og ef svo er þá nýtur hann þar
aðstoðar manna eins og Ringo Starr, Dave
Edmunds, Chris Spedding og Eric Stewart.
Annairs gæti allt eins verið um einhverja
aðra mynd að ræða og víst er að Palli er að
sýsla við hitt og þetta um þessar mundir.
Fyrst verið er að tala um gamla fólkið þá er
hér fín frétt fyrir mig og aðra Kinks aðdá-
endur. Það er nefnilega komin út ný lítil
Kinks plata, sem hefur að geyma lag sem
Yoko Ono — ný plata
með svolítilli aðstoð
frá vinum.
heitir Good Day og þá er vonandi ekki langt
í að fari að glytta í stóra skífu frá þeim.
Meistari Davies er jú alltaf meistari Davies.
• Mick Jagger mun vera að senda frá sér
sólópiötu og þar nýtur hann aðstoðar sömu
hljóðfæraleikara og David Bowie en pró-
dúser er Billy Lashwell úr Material, sem
m.a. hefur unnið sér það til frægðar að
stjórna upptökum á Rock lt með Herbie
Hancock. Eric Clapton verður með nýja
plötu í haust og sömuleiðis Van Morrison.
• Ef litið er til Bandaríkjanna, þá er vænt-
anleg sín skífan frá hvorum þeirra Lindsey
Buckingham og Stevie Nicks, Fleetwood
Mac meðlimum. Ricky Lee Jones er tilbúin
með plötu og Stevie Wonder hafði People
Move Human Play tilbúna fyrir siðustu jól
og hver veit nema hún komi einhvem tíma
út. Santana verða bráðum á ferðinni með
Appeárances og bestu fréttimar að westan
eru líklega að Talking Heads senda á næst-
unni frá sér plötuna Stop Making Sense.
Af þessari upptalningu má sjá að eflaust
verður eitthvað gott í plötubúðunum á
næstu mánuðum, og raun;ir líka eitthvað
spennandi sem ekki hefur verið talið upp
hér. Einkum hefur verið minnst á vel þekkt
nöfn en ekkert hefði ég á móti því að eitt-
hvað nýtt og hressilegt bættist í þennan
hóp, það hefur ekki verið of mikið af slíku
upp á síðkastið. Svo væri heldur ekkert á
móti því að fara að fá plöturnar nýjar til
landsins (taki til sín hver sem vill).
18 HELGARPÓSTURINN